آسمان نیمکره جنوبی نقشه برداری می‌شود

نخستین نقشه دیجیتالی از آسمان نیمکره جنوبی می‌تواند ناگفته‌های فراوانی را از ستارگان فراموش شده تا کهکشان‌های کوتوله‌ای که به دور کهکشان ما در گردش هستند آشکار سازد.

در نقشه‌هایی که توسط نقشه‌بردار دیجیتال sloan از آسمان شمالی به دست آمده است، جزئیات بی‌نظیری ارائه شده است. تلسکوپ این نقشه‌بردار در رصدخانه لکه خورشیدی در نیومکزیکو قرار دارد. sloan در هشت سال اول فعالیت خود، موقعیت یک میلیون کهکشان را در فضایی بیش از یک چهارم آسمان نیمکره شمالی تعیین و رسم نموده و هم‌اکنون در راستای تاثیر انرژی تاریک بر جهان در طول زمان، در حال بررسی کهکشان‌های دوردست بیشتری است.

در حال حاضر پروژه‌ای با عنوان "نقشه بردار آسمان " قرار است آسمان جنوبی از جمله مرکز پر‌ازدحام کهکشان راه شیری را از مقر خود در کوه سیدینگ اسپرینگ در جنوب شرق استرالیا نقشه‌برداری نماید.

ستاره‌شناسان قرار است طی یک طرح پنج ساله با استفاده از تلسکوپ 35/1 متری و دوربین 268 مگاپیکسلی نقشه‌بردار آسمان، در شش مرحله و در هر مرحله در یک فاز رنگی متفاوت نقشه‌برداری کنند. این طرح در فروردین 1388 اغاز خواهد شد. نقشه‌بردار آسمان یک مزیت چشمگیر نسبت به sloan خواهد داشت و آن اینکه نقشه‌بردار آسمان از درون دو فیلتر فرابنفش به عمق آسمان نگاه خواهد کرد در حالی که sloan تنها از یک فیلتر استفاده می‌کند.

ستارگان باستانی

به گفته برایان اشمیت، اخترفیزیکدان رصدخانه مونت استروملو دانشگاه ملی استرالیا که راهبری این پروژه را به عهده دارد، اطلاعات رنگ‌های بیشتر، نقشه‌بردار آسمان را قادر می‌سازد تا نوع فلزات درون ستاره‌ها و قدرت جاذبه آنها را تعیین کند، دو مشخصه از ستارگان که sloan قادر به اندازه‌گیری آن نیست. این امر باعث آشکارسازی ستارگانی می‌شود که میزان آهن موجود در آنها 10000 هزار بار کمتر از خورشید است. اشمیت همچنین می‌گوید : " به طور حتم این ستاره‌ها درست بعد از مهبانگ ( Big Bang ) ایجاد شده‌اند چرا که آلوده به هیچ ماده‌ای ناشی از ابر نواخترها نشده‌اند. "

تاکنون ستاره‌شناسان توانسته‌اند تنها سه ستاره کم‌فلز را کشف کنند اما اطلاعات نقشه‌بردار آسمان می‌تواند 100 برابر این تعداد ستاره را تنها در کهکشان خودمان آشکار سازد.

برخی از ستاره‌شناسان چنین استدلال می‌کنند که درست برخلاف نظریه پذیرفته شده، ستاره‌هایی که فلزات سنگین ناچیزی دارند گویای این مطلب هستند که ماده  تاریک باید از ذرات نسبتا سبک و پرسرعت ساخته شده باشد.

پرواز کیهانی

وان برون از مرکز اخترفیزیک هاروارد اسمیتسونیان می‌گوید : " دید رنگی تقویت‌شده در نقشه‌بردار آسمان با آشکار  کردن ستاره‌های داغ ( که احتمالا بقایای کهکشان‌های کوتوله‌ای هستند که توسط کهکشان راه شیری بلعیده شده‌اند ) به شناخت ساختار کهکشان راه شیری نیز کمک خواهد کرد. او همچنین به مجله نیوساینتیست می‌گوید : " این امر حقیقتا بدون نیاز به رصد تکمیلی با یک طیف‌سنج، به سادگی روش کاملا جدیدی برای هدف‌گیری چنین ستاره‌هایی بر اساس رنگشان را ارائه می‌دهد. او همچنین انظار دارد که نقشه‌های جدید، تعدادی از ستاره‌های مافوق سرعت، ستاره‌های مطرودی که از کهکشان با سرعت فوق‌العاده زیاد می‌گریزند را آشکار سازد.

ستاره‌شناسان با بررسی داده‌های  sloan به ستاره‌های آبی دست یافته‌اند که در مقابل ستاره‌های پیر  سرخ زمینه که قلمرو کهکشان را در سلطه خویش دارند، خودنمائی می‌کنند. تاکنون 16 ستاره از این دست کشف شده‌اند اما هنوز نیمی از اسمان هست که به آن نگان نکرده‌ایم.