به گزارش همشهری آنلاین، نوسفراتو یک قرن تمام است که خلق شده است. چند سال بعد از اکران نوسفراتو در سال ۱۹۲۲، شانس با آن یار نبود: در سال ۱۹۲۴، استودیوی سازنده این فیلم ترسناک صامت به کارگردانی اف. دبلیو. مورنائو موافقت کرد که تمام نسخههای فیلم را نابود کند، چرا که فلورانس بالکام، بیوه برام استوکر، نویسنده رمان «دراکولا» مدعی بود که سازندگان این فیلم حق مولف را نقض کردهاند.
نوسفراتو از نظر فنی، اقتباسی از دراکولا به حساب نمیآید، این فیلم بدون اجازه از وارث برام استوکر تولید شد و نام همه شخصیتهای اصلی و همینطور صحنه و بخشی از داستان در آن تغییر کرده است. با وجود این، آنقدر به کتاب دراکولا نزدیک است که کسی را به پیگیری مسائل قانونی و طرح شکایت ترغیب کند (و ظاهرا در تیتراژ اصلی آلمانی این فیلم عنوان این کتاب آورده شده) به همین دلیل است که اساسا پس از اکران اولیه، حکم نابودیش صادر شد.
این فیلم خونآشامی، نه تنها زنده ماند، بلکه هم از نظر تاثیرگذاری و هم از نظر تعداد بسیار نسخههایی که با عشق بازسازی شدهاند و برخی از آنها هم پرفروش شدند، در طول این صد سال که از ساخت آن میگذرد، تکثیر شد. (اکنون نسخههایی از این فیلم صدساله، با تصحیح رنگ و میاننویسها و سرعت، در تعدادی از استریمرها قابل تماشا است.)
سبک و فضای اکسپرسیونیستی آلمانی فیلم الهامبخش تقلیدکنندگان بوده است، اگرچه به ویژه نسخه آن از دراکولا، که در اینجا کنت اورلوک نامیده و توسط مکس شرک بازی میشود، شباهت زیادی به برخی از مشهورترین تجسمهای سینمایی بعدی ندارد. نسخههایی که بلا لوگوسی (دراکولای ۱۹۳۱)، کریستوفر لی (دراکولای ۱۹۵۸ و بسیاری دیگر) و گری اولدمن (دراکولای برام استوکر در سال ۱۹۹۲) بازی کردند، همگی به این شخصیت، جذابیت خاصی بخشیدند، خواه از منظر ظرافت جنسی، رمانتیک یا عمومی. در همین حال، شرک با پنجههای دوکیشکل، دندانهای نیش تیز و بلند و گوشهای نوک تیز ظاهر شده است.
شخصیت فیلم نوسفراتوی صد سال پیش، چیزی است بین یک انسان مرده و یک جانور جونده زنده. اگرچه این فیلم، برای بیننده امروزی بیشتر مورمورکننده است تا ترسناک، تصاویر کنت اورلوک از تصاویر عالی و آزاردهنده سینما است. او به درون سایهها نمیخزد، بلکه به آنها فرمان میدهد؛ در یکی از معروفترین تصاویر فیلم (تقلیدشده در فیلم دراکولای برام استوکر) به نظر میرسد که آن انگشتهای وحشتناک، در سایه، در حال حرکت روی دیوار هستند. او همچنین با مردم ترسیده از طاعون همراه شده است؛ این ومپایر، قربانیانش را به جای تبدیل کردن به ومپایری دیگر، تنها میکشد، تصویری ترسناک برای کسانی که همهگیری آنفولانزای ۱۹۱۸ و کرونای اخیر را تجربه کردهاند.
نوسفراتو اولین اقتباس سینمایی از دراکولا و همینطور شناختهشدهترینش نیست. نسخههایی با بازی تاد براونینگ و لوگوسی، هنوز هم به عنوان برداشتهای مشهور از دراکولا در تخیل عموم حضور دارند، با این حال نوسفراتو کاملا ماورایی باقی مانده است.
امروز با تماشای آن، مطمئنا تفاوتهای فیلم به چشم میآید، از جمله اینکه فیلم هیچ دیالوگی ندارد و به جای تصاویر تمامرنگی امروزی که به آن عادت داریم، با صحنههای سیاه و سفید مواجهیم. با این حال، پس از گذشت سالیان، این دقیقا همان چیزی است که به فیلم مورنائو قدرت و زندگی میبخشد. همینطور به نظر میرسد که این اقتباس دراکولا، تقریبا به همان دلیلی که نزدیک بود نابودش کند، برای سینما اهمیت بیشتری دارد: میتوان آن را یک جور کلاهبرداری به حساب آورد.
با گذشت صد سال، نوسفراتو یک دستاورد هنری چشمگیر باقی مانده است. انرژی نمایشی عجیب در این فیلم، آن را به اثری قابل احترام در طول یک قرن تبدیل کرده است.
منبع: ترجمه از گاردین با تغییر و تلخیص.
نظر شما