آمار ارائه شده از سوی وزارت مسکن حاکی است که در حال حاضر ۵۳ هزار و ۵۰۰ هکتار بافت فرسوده در قالب ۳۵۵ شهر در کشور شناسایی شده است که از این حجم محدوده ۲۵۱ شهر به تصویب مراجع قانونی ذی‌ربط رسیده است. تهران نیز با داشتن 3 هزار و 284 هکتار بافت فرسوده یکی از شهرهایی است که بیشترین میزان بافت فرسوده را داراست. در این راستا مدیریت شهری تهران برای نوسازی و بهسازی بافت فرسوده طرح‌های مختلفی را به اجرا درآورده است که می‌توان به برنامه‌های گروه نوسازان سه‌گانه اشاره کرد. شورای شهر تهران نیز با توجه به این موضوع در یکصد و پنجاه و چهارمین جلسه خود به این موضوع پرداخته است. در حال حاضر با توجه به اشتراک نظر وزارت مسکن و شهرداری، هزینه نوسازی هر هکتار بافت فرسوده 100 میلیارد ریال است.
شورای اسلامی شهر تهران در یکصد و پنجاه و چهارمین جلسه خود طرحی دو فوریتی را به تصویب رساند که براساس آن از دولت خواست تا 100درصد عوارض ساخت 20 هزار واحد مسکونی در بافت‌های فرسوده را معادل 5 هزار میلیارد ریال پرداخت کند.
شورای اسلامی شهر تهران با تصویب طرح دو فوریتی پیشنهاد تامین بودجه نوسازی بافت‌های فرسوده در تهران را به دولت و مجلس داد تا براساس آن در سال 88 علاوه بر پرداخت 5 هزار میلیارد ریال، دولت 50 درصد از منابع مالی مورد نیاز جهت تامین زیرساخت‌ها و سرانه‌های خدماتی و عمومی تولید 20 هزار واحد مسکونی در بافت‌های فرسوده در سال 88 معادل 250 میلیارد ریال را پرداخت کند.
همچنین دولت باید 50 درصد از منابع مالی مورد نیاز برای تملک اراضی ذخیره نوسازی بافت‌های فرسوده برای تولید 20 هزار واحد مسکونی در چارچوب طرح جامع معادل 6 هزار و 500 میلیارد ریال را هم تامین کند.
شورای شهر تهران در این مصوبه از دولت خواست 50 درصد از هزینه ودیعه مسکن تولید و عرضه این 20 هزار واحد مسکونی که معادل 4 هزار ریال است پرداخت کند. تامین 50 درصد هزینه تولید واحدهای تجاری معادل واحدهای موجود واقع در بافت‌های فرسوده معادل 3 هزار و 500 میلیارد ریال است که از دیگر درخواست‌های شورا از دولت بود.
با عنایت به تاخیر حاصله در تامین منابع مالی در احیا و نوسازی بافت‌های فرسوده شهر در بند آخر مصوبه شورا آمده است: براساس بند 6 از ماده 30 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کشور پیشنهاد می‌شود دولت محترم نسبت به تعیین اعتباری مشخص در 6 سال باقی‌مانده تا پایان برنامه پنجم اقدام کند. براساس این مصوبه، مابقی هزینه‌های مربوط به آن از منابع مالی شهرداری تهران در بودجه سال 88 تامین شود.
رسول خادم، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه با اعلام این مطلب که بودجه نوسازی بافت‌های فرسوده از محل فروش اوراق تامین نمی‌شود، گفت: 1800 میلیارد ریال اوراق مشارکت باید فروخته می‌شد که به‌دلیل مشکلاتی که در بخش‌های دولت و بانک مرکزی بود تحقق نیافت. براساس دستور دولت باید یک هزار میلیارد ریال اوراق مشارکت برای نوسازی بافت‌های فرسوده همه کلانشهرها در سال 88 فروخته شود که بانک مرکزی سود آن را 16 درصد تعیین کرد. برای حل مشکل باید به وزارت کشور می‌رفتیم که به‌دلیل علاقه قدیمی وزارت کشور به شهرداری تهران، دوستان شهرداری دلیلی برای رفتن به وزارت کشور ندارند.
خادم با اشاره به مشکلات اجرایی سازمان نوسازی شهرداری برای نوسازی بافت‌های فرسوده گفت: قرار بود شهرداری اراضی ذخیره‌ای به سازمان نوسازی واگذار کند تا سازمان اقدام به نوسازی بافت‌های فرسوه کند اما این کار صورت نگرفت زیرا در بخش‌هایی از شهرداری اراده‌ای برای نوسازی بافت‌های فرسوده و واگذاری اراضی ذخیره نیست.
رئیس کمیسیون برنامه و بودجه با تشریح روند مشکلات فعالیت سازمان نوسازی گفت: به این دلایل سازمان نوسازی به تملک پلاک به پلاک اقدام کرد که با رشد و رکود ناگهانی قیمت زمین در تهران در بیشتر تواقفات این سازمان با مردم مشکل به‌وجود آمده‌است.
خادم با اشاره به اینکه تنها 10 درصد از بودجه نوسازی بافت‌های فرسوده امسال تامین شد ادامه داد: بخشی از منابع مالی نوسازی بافت‌های فرسوده در دست دولت است. سازمان نوسازی شهرداری تهران آخرین حلقه نوسازی بافت‌های فرسوده است، که بدون تامین بودجه مورد نیاز هیچ کاری نمی‌تواند انجام دهد.
به گفته خادم متغیر‌های کار سازمان نوسازی برای بازسازی بافت‌های فرسوده بسیار گسترده است. هیچ بودجه‌ای برای گسترش زیرساخت‌های در بافت‌های فرسوده منظور نشده است. تمام برآوردهای مالی این مصوبه، با نظر وزارت مسکن تهیه شده است.
رئیس کمیسیون برنامه و بودجه در دفاع از دو فوریت طرح گفت: زمان بررسی بودجه در دولت در حال اتمام است و ما نباید این فرصت را از دست دهیم.
حمزه شکیب، رئیس کمیسیون توسعه و عمران با اعتراض به عملکرد مدیریت سازمان نوسازی گفت: اگر بودجه مورد نیاز این سازمان تامین می‌شد، آیا باز هم این سازمان می‌توانست به نوسازی بافت‌های فرسوده اقدام کند؟!
وی افزود: از دو سال قبل که به‌طور جدی وارد کار نوسازی بافت‌های فرسوده شده‌ایم از 400 هزار واحد ساختمانی فرسوده چه تعدادی نوسازی شده‌اند؟
وی با طرح این سؤال که چرا هیچ‌یک از مسئولان سازمان نوسازی در جلسه شورای شهر حضور ندارند تا درباره این مسائل به ما توضیح دهند به سخنان خود پایان داد.
خسرو دانشجو، سخنگوی شورای شهر نیز با انتقاد از عملکرد مسئولان سازمان نوسازی گفت: زمانی که بودجه سنگین سازمان نوسازی را تصویب می‌کردیم از مسئولان سازمان نوسازی پرسیدیم آیا می‌توانید بافت‌های فرسوده را نوسازی کنید؟ آنان به جای پاسخ، سؤال ما را برخورنده دانستند! حال عملکرد شهرداری تهران و سازمان نوسازی در نوسازی بافت‌های فرسوده قابل دفاع نیست. مسئولان سازمان نوسازی و شهرداری باید در این رابطه توضیح دهند. ما باید روی امور داخلی شهرداری تمرکز کنیم. اما با درخواست بودجه از دولت در این رابطه موافقم.
مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران درباره انتقادهای اعضای شورا به نوسازی بافت‌های فرسوده گفت: طرح شورا برای دریافت کمک از دولت است. نقد سازمان نوسازی را باید در زمان دیگری مطرح کنیم و از مسئولان این سازمان و شهرداری بخواهیم در این‌باره توضیح دهند. براساس این گزارش حسن بیادی نیز در این جلسه گفت: بحث بافت‌های فرسوده یکی از مشکلات و دغدغه‌های نظام است، همه می‌خواهند این مشکل حل شود، اما نمی‌شود.
نوسازی بافت‌های فرسوده و ترافیک تنها بر عهده شهرداری نیست و باید مجموعه‌های دیگر به آن کمک کنند. به اعتقاد وی شهرداری در حل مشکل نمی‌تواند با مردم کنار بیایید. حتی شورای شهر امتیازهای تشویقی بسیاری تصویب کرد اما بسیاری از ساکنان بافت‌های فرسوده حاضر نیستند به آپارتمان نقل مکان کنند.
