محمود بهمنی - رئیس کل بانک مرکزی - با اعلام این خبر به خبرگزاری مهر گفت: اوایل زمستان ۸۶ بود که روند رشد نقدینگی در کشور نگران کننده شد و طهماسب مظاهری - رئیس کل وقت بانک مرکزی - نیز دائما نسبت به رشد آن هشدار میداد.
برخی مسئولان ارشد دولتی نیز در آن مقطع با ریشهیابی رشد فزاینده حجم نقدینگی از پشت پرده چاپ چک پولهای بانکها گفتند که نشان میداد، حرکت خزنده این نظام در آن مقطع موجب افزایش شدید حجم نقدینگی شده بود.
محمود احمدی نژاد - رئیس جمهوری - نیز در همان زمان گفته بود: بانکهای دولتی از تغییر و تحولات مدیریتی بانک مرکزی سوء استفاده کرده و چک پولهای وسیعی چاپ کردند و منابع را به سمت بازرگانی و خدمات سوق دادند که در نتیجه سهم بخش بازرگانی و خدمات از ۴درصد سال ۸۳ به ۴۸ درصد در شرایط فعلی رسید. چک پولهایی هم که چاپ شد عمدتاً خلاف قانون بود.
رئیس قوه مجریه خاطر نشان کرده بود: این خلق پول از طرف بانکهای دولتی اتفاق افتاد و این منابع به سمت کالاهای بازرگانی و خدمات سوق پیدا کرد که به یکباره نقدینگی سنگینی را به بازار تحمیل کرد.
برهمین اساس، اواخر زمستان سال گذشته و بهار امسال بانک مرکزی سیاستهایی جدید اتخاذ کرد که بر اساس آن، انتشار چک پول ضابطهمند شد. در این میان، اختیار انتشار انواع چک پول از بانکها از اواخر مردادماه امسال سلب و بانک مرکزی رسا وارد انتشار چک پول شد.
بهمنی با بیان اینکه روند انتشار چک پول توسط بانکها دیگر کاملا منتفی است و اگر چک پولی توسط بانکی منتشر میشود باید معادل همان مبلغ بلوکه شود، گفت: در غیر این صورت، مثل این است که به جای چک، اسکناس چاپ میکنیم ، یعنی این مفهوم را مییابد که علاوه بر بانک مرکزی، تمام بانکها اسکناس منتشر میکنند.
وی درباره چگونگی جایگزینی ایران چکهای بانک مرکزی به جای ایران چک بانکها یادآور شد: درمرحله اول، قرار شد هر میزان چکی به این بانک در اختیار بانکها قرار میدهد را معادل آن اسکناس از آنها گرفته و بلوکه شود تا افزایش نقدینگی نداشته باشیم و در مراحل بعدی یا اسکناس درشت جایگزین میشود و چکها بهطور کلی جمع میشود و یا اگر چکی در اختیار بانکها قرار دهیم، باز باید کنترل شده باشد و معادل آن به بانک مرکزی اسکناس بدهند.
رئیس کل بانک مرکزی گفت: قبل از اینکه ایران چکهای بانک منتشر شود، ۱۳۶ هزار میلیارد ریال ایران چک در جامعه موجود بود که با توجه به اعتبار چکها که بین ۶ تا یک سال است الان این چک پولها جمعآوری شده و حدود ۴۰ هزار میلیارد ریال رسیده است.
وی با اشاره به اینکه حجم نقدینگی کاهش یافته و از حدود ۳۷ درصد به زیر ۲۰ درصد رسیده است، افزود: این رشد در پایان اسفند امسال از ۲۰ درصد تجاوز نخواهد کرد.