به گزارش همشهری آنلاین، حدود ۶۰ روز از ناآرامی ها که در برخی شهرهای ایران منجر به آشوب شده می گذرد و در عین حال که تعدادی از معترضان، خواسته‌های خود را به صورت مدنی مطرح می‌کنند، عده‌ای نیز شعارهایی با ادبیات رکیک و زننده سر می‌دهند.
برخی از این شعارهای رکیک، اولین بار در پلاکاردهایی که ایرانیان مقیم خارج از کشور با خود حمل می‌کردند، دیده شد و سپس به داخل ایران هم کشیده شد و برخی شعارها نیز برای اولین بار از دانشجویان داخل کشور که به «نسل دهه‌هشتادی» معروفند، شنیده شد که تعجب و انتقاد بسیاری از مردم و مسئولان را در پی داشت.
مخالفان این شعارها معتقدند معترضان به خصوص دانشجویان به عنوان قشر فرهیخته و نخبه کشور نباید از چنین ادبیاتی برای بیان خواسته‌های خود استفاده کنند.
در این زمینه گفت و گویی با غفور شیخی، جامعه‌شناس، پژوهشگر اجتماعی و استاد دانشگاه انجام دادیم. وی به همشهری‌آنلاین می‌گوید: این ادبیات اعتراضی رکیک یا فحش‌آلود در مناطقی از کشور اصلا به کار گرفته نمی‌شود و مردم مخالف آن هستند و معتقدند که این ادبیات، حرکت‌های اعتراضی را به بیراهه می‌برد و خواسته مردم و نسل جوان نیست.
برخی شعارها اقتضای سن و سال معترضان است
شیخی می‌گوید: کلا در همه اعتراضات، جنبش‌ها، اغتشاشات و ... ادبیاتی به کار گرفته می‌شود که انعکاس‌دهنده خواسته‌های معترضان است و برخی از این شعارها حساب‌شده نیست. قشر غالبی که جنبش اعتراضیِ کنونی را در ایران به راه انداخته، قشر میانسال تا جوان است و بعضی از شعارهای این قشر پشتوانه فلسفی ندارد یا بر اساس یک دیدگاه حساب‌شده ادبی نیست بنابراین غالبا این شعارها رک و صریح است.
او می‌گوید: متن برخی شعارها به اقتضای سن و سال اکثریت معترضان متولد و بعد توزیع و پخش می‌شود و خیلی اهمیت هم ندارد. البته ماهیت اعتراضات امسال با اعتراض‌های دوره‌های قبل مثلا سال ۱۳۸۸ فرق می‌کند.
این پژوهشگر اجتماعی می‌گوید: دلیل دیگری که برخی معترضان برای بیان مطالبات خود از شعارهای زننده استفاده می‌کنند، این است که هرچقدر قبلا مطالبات خود را با زبان عادی بیان می‌کردند، حرف‌هایشان به صورت نرمال و منطقی شنیده نشد و خودشان هم دیده نشدند. طبیعی است که اینها خود را مجبور دیدند سیستمی به کار ببرند که توسط مسئولان کشور دیده شوند و مورد توجه قرار گیرند. چرا که چندین سال شعارهای حقوق بشر و آزادی زن و مرد و ... سر داده شد و کمتر کسی کرد، اما به محض این که ادبیات اعتراضی معترضان متفاوت شد، خیلی از مسئولان به فکر افتادند و نشستند درباره‌اش بحث کردند و درباره چرایی‌اش حرف زدند.
ادبیات اعتراضیِ فحش‌آلود در برخی مناطق طرفدار ندارد
این استاد دانشگاه ادامه می‌دهد: ادبیات اعتراضی رکیک یا فحش‌آلود برخی معترضان در مناطقی از کشور اصلا به کار گرفته نمی‌شود و مخالف آن هستند و معتقدند که این ادبیات، حرکت اعتراضی را به بیراهه می‌برد و خواسته مردم و نسل جوان نیست.
شیخی می‌گوید: این ادبیات اعتراضی رکیک و فحش‌آلود قابل تعمیم به همه ایران نیست. اما درکل به نظر من این شعارها خیلی قابل توجه نیست. طبیعی است که در اعتراضات، یک سری از مردم شعارهایی می‌دهند که به مذاق مسئولان و حتی خیلی از خود مردم معترض خوش نمی‌آید.
نسل جدید چه می‌خواهد؟
این جامعه‌شناس در پاسخ به این سوال که آیا دهه‌هشتادی‌ها با نسل‌های قبلیِ متولد پس از انقلاب اساسا تفاوت دارند یا خیر، پاسخ می‌دهد: بله، نسل دهه هشتاد کاملا متفاوت از نسل‌های پیشین هستند. نسل دهه هفتاد، شصت و بخشی از دهه پنجاه از یک چشمه آب خوردند و محتوای تشکیل‌دهنده تفکر اغلب آنها والدین، کتاب، مدرسه، مسجد، و درصد کمی رسانه‌ها و ماهواره بود. ولی مَشرب و سرچشمه دهه‌هشتادی‌ها را این محتواها تشکیل نمی‌دهد. نسل جدید کمترین توجه را به مدرسه و نظام آموزشی دارد، کمترین توجه را به صداوسیما دارد، کمترین توجه را حتی به والدین و حرف‌شنوی از توصیه‌های والدین دارد و از آن طرف بیشتر محتوای آنها را رسانه‌ها و شبکه‌های خارجی، برداشت‌های شخصی خودشان، و مقایسه خواسته‌های خودشان با جامعه جهانی تشکیل می‌دهد.
این استاد دانشگاه ادامه می‌دهد: در دایره گفتمان نسل جدید یک سری موارد که اولویت ذهنیِ ما بود، هیچ اولویتی ندارد. ما سال‌ها است داریم روی نصیحت کار می‌کنیم. در حالی که این نسل نصحیت‌بردار نیست. دلیل می‌خواهد و خواسته‌های زیادی دارد. خمیره این نسل با نسل‌های قبلی متفاوت است و مشکل کنونی ما این است که ما توان و آگاهی مدیریت این نسل را نداریم.
شیخی می‌گوید: نسل جدید سعی می‌کند با انواع کارها حتی با تتو و پوشیدن لباس گشاد و شعار و ... خود را نشان بدهد که بگوید من اینها را می‌خواهم، اما مسئولان ما به جای درک و گفتگو، با آنها برخورد چکشی می‌کنند که بدترین نوع مقابله و برخورد با جوانان است. این اعتراض‌ها و داشتن مطالبات فقط مختص ایران نیست و فقط ما این را تجربه نمی‌کنیم. در فرانسه و آمریکا هم این مساله را داشتیم. در کشورهای عربی مثل قطر هم داشتیم. البته کشوری اسلامی مثل قطر دربرابر زنان و جوانان انعطاف نشان داد و یک سری امتیاز به آنها داد و امیدوارم که مسئولان ما هم انعطاف را داشته باشند.
نمی‌توانیم و نباید وجود مشکلات در کشور را انکار می‌کنیم
شیخی در ادامه می‌گوید: به نظر من در حال حاضر بهترین راهکار این است که یک حلقه میانی بین مردم و دولت/ حکومت شکل بگیرد که میانجیگری کند و صلح و آرامش را برقرار کند تا هم نظام در برابر مطالبات مردم یک مقدار انعطاف نشان بدهد و هم مردم از پرخاش خودشان کوتاه بیایند تا به یک نتیجه اصلاحیِ مناسب برسیم.
نظر شما