اجرای زنده برای تماشاگر | فوتبال و تئاتر چگونه به هم نزدیک می شوند؟

فوتبال و هنر نمایش از هم دور نیستند، این در صحبت‌های مربیان فوتبال و کارگردانان تئاتر دیده می‌شود. اینکه تکنیک‌ها و تاکتیک‌های فوتبالی نیز می‌تواند روال و شیوه تئاترها و نمایشنامه‌ها را متاثر از خود کند. این شباهت آنقدر زیاد است که حتی کی‌روش، سرمربی تیم ملی در سال‌های گذشته و در یکی از نشست‌های خبری‌اش عنوان کرده بود:«این تئاتر است؛ فوتبال نیست! تفاوتی که بین ورزش فوتبال و صحنه تئاتر وجود دارد این است که در فوتبال باید رقابت کرد. در فوتبال شما حریفی را پیش‌رو دارید و آن آرزوهایی را که شما دارید، تیم حریف هم دارد و تلاش می‌کنند تا به برد برسند. خانواده، دوستان و هوادارانی دارند که از آنها حمایت می‌شود. در فوتبال تمام دغدغه‌های انسانی و کشمکش‌های دراماتیک را می‌توانید به راحتی ببینید.

آنچنان که انگار بازیگر تئاتر روی یک صحنه برای تماشاگرش از همین دغدغه‌ها و کشمکش‌های درام بازی می‌کند. خیلی‌ها معتقدند که تئاتر و فوتبال نقاط مشترکی با هم دارند و به واسطه همین اشتراکات، این ورزش و هنر نمایشی می‌توانند بسیار به هم ربط داشته باشند؛ گاهی اوقات فوتبال سوژه نمایشنامه‌نویسان برای نوشتن نمایشنامه‌هایشان است؛در طول این سال‌ها نمایش‌هایی با موضوع فوتبال یا درباره شخصیت‌های فوتبالی روی صحنه تئاتر رفته است.

زندگی فابیو گروسو در تئاتر

پوریا کاکاوند از کارگردانانی است که نمایش «ضیافت پنالتی‌ها» را با بازی امیر جعفری روی صحنه برده است؛ نمایشی که روایتی از زندگی «فابیو گروسو» بازیکن تیم ملی فوتبال ایتالیاست که آخرین پنالتی را برای تیمش در برابر فرانسه در سال ۲۰۰۶ وارد دروازه می‌کند تا این تیم بعد از سال‌ها به قهرمانی برسد. این نمایش در تماشاخانه پالیز اجرا شده و آن زمان صدای محمدحسین میثاقیان نیز در این اجرا به‌کار گرفته شده بود. این کارگردان چند سال پیش هم نمایشی درباره دروازه‌بان تیم «تورین» ایتالیا اجرا کرد.

پرتره مارادونا روی صحنه

«مارادونا» عنوان یکی از نمایش‌هایی است که به کارگردانی مهران رنجبر به واسطه حضور خوب تماشاگران در سالن‌های مختلف تهران روی صحنه رفت. مهران رنجبر، نویسنده، بازیگر و کارگردان تئاتر که پیش از این پرتره‌هایی چون «استیو جابز» و «مارلون براندو» را بر صحنه تئاتر اجرا کرد، بعد از درگذشت دیه‌گو مارادونا تصمیم به اجرای نمایش گرفت. وی در جایی گفته که از بچگی هم طرفدار مارادونا و هم تیم ملی فوتبال آرژانتین بودم و «مارادونا» ادای دینی است به این اسطوره فقید فوتبال جهان که با زحمت وارد دنیای فوتبال شد و پس از آن برای بسیاری از مردم جهان و فوتبال‌دوستان تبدیل به یک قهرمان شد.

دن‌کیشوت فوتبال

یکی از نمایش‌هایی که موضوعش فوتبال نبود اما از تکنیک‌های فوتبال الهام گرفت و توانست تماشاگران زیادی داشته باشد، تئاتر «دن‌کیشوت» به کارگردانی علی‌اصغر دشتی بود. نمایشی که خرداد ۸۴در تالار قشقایی اجرا شد. این نمایش، در زمان اجرایش به‌خاطر تکنیک‌های فوتبال در اجرای آن، به برانکو ایوانکوویچ، سرمربی تیم ملی فوتبال ایران تقدیم شد. «دن‌کیشوت» مثل یک بازی فوتبال در مدت زمان ‌۹۰دقیقه اجرا می‌شود. در این تئاتر تکنیک‌ها و قابلیت‌های بازی فوتبال با تکنیک‌های تئاتری ادغام شده و گروه اجرایی با الهام از فوتبال مدرن به حذف تکرویی در اجرا برای رسیدن به کاری گروهی، ‌نمایش خود را روی صحنه برد.

سریال تئاتری برای جام‌جهانی ۲۰۱۸

سریال تئاتری «بال‌دراما» به طراحی و کارگردانی پیمان قدیمی همزمان با پخش زنده رقابت‌های فوتبال جام‌جهانی ۲۰۱۸ روسیه در پردیس تئاترشهرزاد روی صحنه رفت.«گرینویچ» عنوان فصل اول سریال «بال‌دراما» است. فصل اول این سریال تئاتری با دغدغه‌ بهره‌گیری از رسانه‌های گوناگون نظیر شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌های نوین، هنر چیدمان و هنرهای اجرایی در بستر ۲عنصر دراماتیک تئاتر و فوتبال و تلاقی آنها روی صحنه رفت. قسمت اول از فصل اول این سریال تئاتری با عنوان «نیروانا» هم همزمان با رقابت روسیه و عربستان در افتتاحیه جام‌جهانی ۲۰۱۸ اجرا شد.

تقابل رئال با بارسلونا روی صحنه تئاتر

نمایش «رئال مادرید ۱۱ بارسلونا ۱» به نویسندگی و کارگردانی سیدمهدی شجاعی با اقتباسی از نمایشنامه «تفنگ‌های ننه کارار» نوشته برتولت برشت بهمن ۹۶در پردیس تئاتر شهرزاد روی صحنه رفت. کلیت نمایشنامه درباره جنگ‌های داخلی اسپانیاست و داستان زنی است که اجازه نمی‌دهد پسرش به جنگ برود تا اتفاقی برایش رخ ندهد. دیکتاتوری فرانسیسکو فرانکو در اسپانیا تنها مسائل سیاسی را دربرنداشت و گریبانگیر فوتبال، هنر و زندگی مردم اسپانیا نیز شد. او مناطقی چون کاتالونیا را سرکوب کرد و مردم آن منطقه، تنها راه مقابله با فرانکو و بیان کردن مخالفت‌های خود را پیوستن به باشگاه بارسلونا می‌دانستند.

فنز؛ پرتماشاگر در میان تئاترهای فوتبالی

در میان تمام نمایش‌هایی که با موضوع فوتبال روی صحنه رفت، می‌توان گفت «فنز» محمد رحمانیان به شکل خاص و منحصربه‌فرد درباره فوتبال بود. نمایشی که تیر ماه ۸۴در چهارسوی تئاترشهر روی صحنه رفت. آن زمان نمایش قبل از شروع تاریخ اجرا با استقبال بسیاری مواجه و بلیت‌های آن از قبل پیش‌فروش شد. شاید دلیلش حضور هنرپیشه‌های سینمایی بود و موضوعی که آن زمان طرفداران زیادی داشت. این نمایش در عین حال که به فوتبال پرداخته بود توانسته بود اجرای موفق در کارگردانی و بازی‌ها داشته باشد. یک نمایش با موضوع هواداران تیم فوتبال منچستریونایتد انگلیس که در تهران روی صحنه رفته، با اقبال عمومی بسیاری از هنردوستان مواجه شده است. حتی آن زمان رویترز به این نمایش پرداخته و در مطلبی عنوان کرده بود: «ایرانی‌ها گروه‌گروه برای تماشای نمایش ‪ F.A.N.S که در مورد یک خانواده فوتبال‌دوست ساکن شهر منچستر در سال ‪ ساخته شده، به سالن تئاتر می‌آیند. داستان نمایش از این قرار است که فرانکی مرد خانواده، برادر، خواهر و همسرش را به تشویق تیم منچستریونایتد مجبور می‌کند اما سلطه او بر خانواده، بعد از آشنایی نانسی با یک راننده تاکسی که هوادار تیم منچسترسیتی است، خدشه‌دار شده و عشق آنها پایانی پیچیده برای این داستان رقم می‌زند.