همشهری آنلاین - شهاب مهدوی: در یکی از کم‌رونق‌ترین ادوار اکران عمومی و زیاندهی بیشتر فیلم‌های به نمایش درآمده، دستمزد بازیگران همچنان رشد کرده است. دستمزد بازیگرانی که روزگاری گیشه پررونقی داشته‌اند یا چهره‌های مورد توجه جشنواره‌ها بوده‌اند، چنان سیر صعودی به‌خود گرفته که بخش خصوصی به‌سختی می‌تواند از عهده پرداختش برآید.
دستمزدهای نجومی برای سینمای گرفتار بحران مخاطب پارادوکسی است که کلید خوردن تعدادی از فیلم‌ها را با مشکل مواجه کرده است؛ دستمزدهایی که البته در سریال‌های نمایش خانگی و برخی تولیدات دولتی به‌راحتی پرداخت می‌شود. جدای از تورمی که قیمت همه‌چیز ازجمله دستمزد بازیگران را بالا برده، پیشنهادهای وسوسه‌برانگیز تهیه‌کنندگان برخی از سریال‌های شبکه نمایش خانگی و تعدادی از پروژه‌های فاخر سینمایی هم باعث شده قیمت‌ها سر به فلک بگذارند.
دستمزدهای نجومی برای فیلم‌های ورشکسته
ستاره‌ها در همه جای دنیا دستمزدهای بالایی دریافت می‌کنند؛ دستمزدهایی که البته نسبت مستقیم با سودآوری فیلم‌هایشان در گیشه دارد. در هالیوود اگر تام کروز دستمزد بالایی طلب می‌کند دلیلش فروش بالای فیلم‌هایش است. در اینجا هم از دیرباز همین قاعده برقرار بوده؛ دهه۶۰ جمشید هاشم‌پور بالاترین دستمزد را می‌گرفت؛ چون اکشن‌هایش حکم ماشین چاپ اسکناس را داشت و تا سال‌ها هر فیلمی با حضور هاشم‌پور می‌توانست خیال آسوده و مطمئنی در اکران، به‌خصوص اکران شهرستان داشته باشد.
اکبر عبدی، ابوالفضل پورعرب، نیکی کریمی، هدیه تهرانی، پرویز پرستویی، محمدرضا گلزار و در سال‌های اخیر رضا عطاران، نوید محمدزاده و... با همین قاعده جزو بازیگران گران‌قیمت سینمای ایران محسوب می‌شدند. حالا اما تقریباً هیچ فیلمی نمی‌فروشد؛ مگر اینکه خلافش ثابت شود. در سالی که در ۹ماه اولش کمتر از ۱۰میلیون نفر به سینما رفته‌اند، چرا باید آقا و خانم ستاره درخواست دستمزدی نجومی را مطرح کند؟ وقتی کمتر کسی حاضر است برای دیدن فیلم تازه شما دست به جیب شود و بلیت بخرد، دستمزد چند میلیاردی با چه منطق اقتصادی‌ای باید پرداخت شود؟
البته که همین دستمزدهای درخواستی در قالب قراردادهای طولانی‌مدت با سریال‌های شبکه نمایش خانگی پرداخت می‌شود؛ قراردادهایی که مشخص نیست چه منطق اقتصادی‌ای پشت آن قرار دارد. می‌توان فهرست بلندبالایی از سریال‌های شکست‌خورده نمایش خانگی ارائه کرد که با وجود حضور بازیگران گران‌قیمت و پرداخت دستمزدهای نجومی در برقراری ارتباط با مخاطب ناتوان مانده‌اند. با این همه داستان پرداخت دستمزدهای نجومی در شبکه نمایش خانگی همچنان ادامه دارد. وضعیت این است که فیلم‌ها نمی‌فروشند، ولی تعدادی از بازیگران همچنان دستمزدهای چند میلیاردی طلب می‌کنند. این وضعیت سینمایی است که ظاهراً ستارگانش باور ندارند دچار ورشکستگی شده است.
امسال فقط ۲فیلم گیشه داشتند
برای اینکه تصویر روشن‌تری از وضعیت اقتصادی سینمایی که تعدادی از بازیگرانش دستمزدهای عجیب و غریب طلب می‌کنند، داشته باشیم، کافی است این نکته را درنظر بگیریم که از فیلم‌های اکران شده در سال‌جاری فقط ۲فیلم به سوددهی اقتصادی رسیده‌اند. این بخشی از صحبت‌های هاشم میرزاخانی، مدیرعامل مؤسسه سینماشهر در مراسم رونمایی از سامانه بلیت‌فروشی آی‌تیکت است: اکنون ۸ ماه و ۱۲ روز از سال۱۴۰۱ گذشته است و متأسفم که می‌گویم ضریب اشغال سینمای ایران ۵/۲ بوده است. برای کشوری که فرهنگی است و شاهد حضور هنرمندان متعدد در عرصه‌های مختلف مخصوصا در هنر هفتم هستیم، اتفاق خوبی نیست.
با وجود مردم هنردوستمان مجموعا در این ۸ ماه زیر ۱۰میلیون نفر به سینما آمده‌اند و این نشان‌دهنده نبود استقبال مخاطبان است. این صنعت اگر نتواند خودش را با شرایط و فرایند جدیدش همگن و توسعه ایجاد کند، می‌توانم بگویم از نظر اقتصادی کاملا زیان‌ده است. مدیرعامل مؤسسه سینماشهر در ادامه گفت: متأسفانه امسال ۲فیلم به سوددهی رسید که این از نظر اقتصادی یک فاجعه است. همچنین فقط ۴فیلم سینمایی توانسته‌اند پولشان را دربیاورند.
تعویق تولید به‌دلیل نبودن بازیگر
در این میان برخی از پروژه‌هایی که مدت‌هاست پروانه ساخت دریافت کرده‌اند هم به‌دلیل بحران بازیگر امکان ساخت نیافته‌اند. یکی از این پروژه‌ها کار تازه پوران درخشنده است. این کارگردان در این‌باره به صبا گفت: واقعیت امر در ابتدا، کرونا و بعد هم مشکلات مالی و نبود سرمایه باعث شد تا ساخت فیلم جدیدم «هیس! پسرها گریه نمی‌کنند» بارها و بارها به تعویق بیفتد و این مشکلات همچنان هم ادامه دارد. یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی که با آن روبه‌رو هستم پیدا کردن بازیگر است.
اکثریت بازیگران این روزها درگیر پروژه‌های شبکه نمایش خانگی هستند و قراردادهای بلندمدت آنها با این پروژه‌ها باعث شده تا نتوانند در آثار سینمایی حضور داشته باشند. من برای این فیلم به بازیگران خوبی نیاز دارم، اما هر بار به دلایلی این همکاری و پیشنهادها به ثمر نمی‌نشیند.
نظر شما