متولیان بهداشت عمومی و سازمان‌های بین‌المللی را به انجام اقدامات پیشگیرانه و هدایت کشور‌ها به انجام روش‌های متفاوت تشویق می‌کند. در کشور‌هایی که سطح آموزش همگانی بالاست یکی از راه‌های مقبول، آموزش مردم به‌منظور انتخاب صحیح مواد غذایی است.
اگر انتخاب و مصرف مواد غذایی با آگاهی کامل صورت گیرد، مشکل بیش‌خواری و ناترازی‌های تغذیه‌ای تا حدود زیادی حل می‌شود و بهترین سد برای مقابله با این اپیدمی جهانی مشارکت‌دادن و درگیر‌کردن افراد در حفظ سلامت خودشان است.
چگونه می‌توان به همه آموخت؟ در چه مکان‌هایی دسترسی به گروه‌های مختلف جمعیت امکان‌پذیر است؟ چگونه می‌توان توجه همگان را به مقوله سلامت برانگیخت؟ بدون تردید برنامه‌های آموزشی متنوع و جذاب از رسانه‌های متفاوت و متناسب با گروه‌های سنی جمعیت یکی از راه‌های مؤثر است.
بر چسب‌های تغذیه‌ای؛ تاکید مجدد FDA
نکته مهم در خرید مواد غذایی، دانش خریدار است. شما در خرید ماده غذایی به چه مارکی توجه می‌کنید؟ آیا آنچه از طریق جراید و تلویزیون تبلیغ می‌شود راهنمای شماست؟ آیا از دوستان و آشنایان می‌شنوید که مثلا فلان مارک خوب است؟ آیا مسئولان بهداشتی قابل وثوق شما هستند و توصیه آنها ملاک انتخابتان است؟ آیا ملاک شما مهر استاندارد است؟
در کشور‌هایی که نظارت بر غذا از مرحله تولید (یا قبل از آن از مزرعه) تا سفره به دقت صورت می‌گیرد و به تولید‌کننده‌ای که تمام شرایط را برای محصولی سالم مد نظر می‌گیرد پروانه ساخت اعطا می‌شود، خریدار تنها به دیدن همان شماره پروانه و تاریخ مصرف اعتماد می‌کند و با خیال راحت محصول را می‌خرد که قطعا تنها راهی است که خریدار را از کیفیت خوب محصول مطلع می‌سازد.
ولی آیا با وجود شیوع روز‌افزون بیماری‌های غیرواگیر و مردمی که در چرخه این بیماری‌ها اسیرند و نیاز به اطلاعات بیشتری دارند، تنها دیدن شماره پروانه یا تاریخ مصرف کافی است؟ من که مبتلا به افزایش فشار خون یا چاقی یا مبتلا به دیابت هستم یا از بیماری قلبی رنج می‌برم، چگونه می‌توانم غذای متناسب با وضعیتم پیدا کنم؟ یا اگر من در خانواده‌ای به دنیا آمده‌ام که پدر یا مادرم یا حتی پدربزرگ یا مادربزرگم به این بیماری‌ها مبتلا بوده‌اند و به هر حال احتمال بیشتری برای ابتلا به این بیماری‌ها دارم و بهتر است قبل از اینکه مبتلا شوم مراقب خود باشم باید چه کنم؟ مهم‌تر از همه اینکه من که سالم هستم ولی اعتقاد دارم باید برای حفظ سلامتم غذاهای مناسبی تهیه کنم، چه غذاهایی را انتخاب کنم؟
برچسب حاوی اطلاعات تغذیه‌ای راهی مفید است که می‌تواند اطلاعات مناسبی از جمله میزان انرژی حاصل از مصرف و درصدی از مواد مغذی موجود در غذا را به مصرف‌کننده بدهد.
البته در کشوری که هنوز بخش عمده غذاها به صورت فله‌ای توسط مردم تهیه می‌شود و غذاهای صنعتی بخش ناچیزی از سبد و سفره خانواده را تشکیل می‌دهد باید به راه‌های دیگر نیز فکر شود ولی به هر حال آنچه از بخش صنعت به دست می‌آید می‌تواند به‌عنوان الگوی آموزشی مورد توجه قرارگیرد. برچسب تغذیه‌ای باید توسط صنایع غذایی و زیر نظر مسئولان بهداشتی کشور روی انواع غذاها درج شود.
اطلاعات درج‌شده می‌تواند به افراد سالم، در معرض خطر و بیمار کمک کند که غذایی متناسب با نیاز خود انتخاب کنند.
اطلاعات برچسب‌های تغذیه‌ای
متخصصان معمولا به دعوت مسئولان مؤسسه استاندارد یا بهداشت یا ارگانی که از طرف متولیان غذا انتخاب می‌شود با توجه به خط‌مشی‌هایی که مرجع بین‌المللی غذا آنها را تدوین کرده است در نشست‌هایی با توجه به امکانات کشور، توانایی‌های صنایع غذایی و امکاناتی که در آزمایشگاه‌های غذایی کشور وجود دارد، برای مطالبی که باید روی بسته‌بندی غذا درج شود به اتفاق نظر می‌رسند. این اطلاعات گاهی باید با توجه به میزان سواد علمی جامعه مصرف‌کننده، ساده و قابل درک باشند تا هدف نهایی که بر استفاده درست محصول تاکید دارد، حاصل شود.
سازمان سلامت کانادا پیش‌بینی می‌کند که برچسب‌های جدید که در عرض 5 سانتی‌متر روی بیشتر موادغذایی قرار می‌گیرد، می‌تواند برای کشور 5میلیارد دلار صرفه‌جویی از طریق افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های مراقبت سلامت مرتبط با سرطان، دیابت، بیماری عروق کرونر و سکته در طول 2 دهه آینده در پی داشته باشد. بار اقتصادی عادات غذایی نامطلوب در کانادا حدود 6/3میلیارد دلار در سال تخمین زده می‌شود که هزینه‌های مستقیم مراقبت سلامت به میزان 8/1میلیارد دلار در سال را دربرمی‌گیرد.
تولید غذاهای کم‌چرب و کم‌نمک(سدیم) با استفاده از جانشین‌های نمک، محدود‌کردن میزان کالری غذاها و استفاده از شیرین‌کننده‌های مصنوعی که با حفظ شیرینی، دریافت کالری را محدود می‌کند، از جمله تلاش‌های صنعت غذا به منظور کاهش بیماری‌هاست.
سازمان بهداشت جهانی نیز در تدوین راهکار‌های جهانی برای سلامت، رژیم غذایی و فعالیت‌های جسمی به چگونگی همکاری‌های مؤثر صنایع غذایی در این زمینه اشاره کرده و تشکل‌های موجود صنایع غذایی را به تلاش‌هایی در جهت تغییر فرمول‌های تولیدی همراه با درج برچسب حاوی اطلاعات تغذیه‌ای به‌منظور کمک به سلامت مصرف‌کنندگان تشویق می‌کند.
*متخصص بهداشت عمومی و اپیدمیولوژی تغذیه
