رمزگشایی از دفن خاخام یهودی در یک مسجد

همشهری آنلاین- ابوذر چهل‌امیرانی: شاید اگر «محمود صدّیه» ساکن قدیمی محله باغ‌فردوس و عضو هیئت امنای مسجد مظفری، فرش‌ها را کنار نمی‌زد و از سنگ قبری در شبستان این مسجد رونمایی نمی‌کرد، ما هم مثل خیلی‌ها از این موضوع بی‌خبر می‌ماندیم.

قصه‌های خواندنی تهران را اینجا ببینید

این آرامگاه متعلق به فردی به‌نام «ملا آقابابا»، خاخام بزرگ یهود است که در دوره فتحعلی‌شاه قاجار مسلمان شد. بر اساس سنگ‌نوشته، او که خواندن نوشته‌هایش به‌خاطر محافظی که روی آن کشیده شده سخت است، ۲۷۳سال پیش به‌دنیا آمد. صدّیه می‌گوید: «ملا آقابابا در زمان فتحعلی‌شاه به تهران مهاجرت کرد و در خیابان بوذرجمهری (پانزده خرداد فعلی) نزدیک امامزاده یحیی(ع) در کوچه شیرازی ساکن شد.» او یکی از بزرگان قوم یهود بود و به نوعی جایگاه رهبری آنها را داشت. مریدان زیادی هم داشت تا اینکه یک شب پیامبر اسلام(ص) را در خواب دید که به او می‌فرماید: «با پیروانت به دین ما ملحق شو.» این خواب سبب شد تا او همراه با شماری از هم‌کیشان خود مسلمان شود و مذهب شیعه را انتخاب کند.

اسلام آوردن این خاخام یهودی به قدری مهم بود که علمای بزرگی همچون «ملا احمد نراقی»، دانشمند و مجتهد شیعه و «میرزا ابوالقاسم فراهانی» قائم‌مقام فتحعلی‌شاه، در مجلس اسلام آوردن او حاضر شدند.

پس از اسلام آوردن، نامش را محمدرضا گذاشت و خیلی زود به کسوت روحانیت شیعه درآمد و شد حجت‌الاسلام «محمدرضا فخرالاسلام (جدیدالاسلام)». او در کتاب «ردیه بر یهود» که به زبان عبری نوشته، گفته است: «در امت کلیم خدا پیشوا شدم، دیدم محمد(ص) است، محمدرضا شدم»؛ جمله‌ای که روی سنگ قبر او نیز نگاشته شده است.

فخرالاسلام سرانجام در ۷۲سالگی درگذشت و گفته می‌شود پیکرش در محدوده چهارراه مولوی فعلی دفن شد. صدّیه می‌گوید: «زمانی که رضاشاه دستور داد خندق‌های اطراف تهران را پر کنند و خیابانی در مولوی در مدت ۳۰روز ساخته شود که بعدها به چهارراه سیروس معروف شد، قبر ایشان پیدا شد. بدنش بعد از گذشت نزدیک به یک قرن سالم بود. سپس پیکرش را در محوطه یتیم‌خانه‌ای دفن کردند که پشت مسجد مظفری قرار داشت. بعدها آن یتیم‌خانه به مدرسه دخترانه و مدرسه هم پس از چندسال به یک پاساژ تبدیل شد. سال۱۳۵۲ که فردی به نام حجت‌الاسلام ملکی، امام جماعت مسجد مظفری بود، از بزرگان و لوطیان محله خواست پیکر فخرالاسلام را به این مسجد بیاورند و دفن کنند. سنگ مزارش را روی دیوار مسجد و سنگ جدیدی با خط نستعلیق روی مزارش نصب کردند.»