این بیماری زیادی خوشحالتان می‌کند! | از کجا بفهمیم بیماری دو قطبی داریم ؛ علائم و نشانه اختلال دو قطبی

به گزارش همشهری آنلاین، اختلال دوقطبی که به عنوان بیماری شیدایی و یا افسردگی شیدایی نیز شناخته می‌شود، یک اختلال خلقی و وضعیت سلامت روان مادام‌العمر است که باعث تغییرات شدید در خلق و خو، سطوح انرژی، الگوهای تفکر و رفتار می‌شود.

این رفتارها می‌توانند ساعت‌ها، روزها، هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشند و توانایی فرد بیمار را برای انجام کارهای روزمره مختل کنند. 

اختلال دوقطبی یا شیدایی یک اختلال خلقی مزمن است که باعث تغییرات شدید در خلق و خو، سطح انرژی و رفتار بیمار می‌شود. دوره‌های شیدایی نشانه اصلی این بیماری هستند و اکثر افراد مبتلا به اختلال دو قطبی دوره‌های افسردگی را نیز دارند. این بیماری با دارو، گفتار درمانی، تغییر سبک زندگی و سایر درمان‌ها قابل کنترل است.

انواع مختلفی از اختلال دوقطبی وجود دارد که شامل نوسانات قابل توجهی در خلق و خوی بیمار است که به آن دوره‌های  شیدایی و افسردگی گفته می‌شود. با این حال، افراد مبتلا به اختلال دوقطبی همیشه در حالت شیدایی یا افسردگی نیستند.

علائم و نشانه اختلال دو قطبی

در اختلال دو قطبی معمولا دوره‌های متناوب افسردگی و شیدایی (مانیا) داریم؛ یعنی در دوره‌ای، خلق فرد پایین می‌آید، افسرده و بی‌حال می‌شود و در دوره‌ای خلق بالا رفته و بیش از حد شاد و پرانرژی می‌شود. در نتیجه این علائم را به دو فاز تقسیم می‌کنیم: علائم فاز شیدایی (مانیا) و علائم فاز افسردگی.

جمال شمس، متخصص روان‌پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اینکه شیدایی یا مانیا حالتی از افسردگی است، گفت: این اختلال همزمان با فصل بهار آغاز می‌شود و با تظاهراتی همانند نشاط‌ زدگی، خلق بالا به صورت شادی، خوش‌بینی افراطی، اشکال در تمرکز و برنامه‌ریزی‌های بلندپروازانه دیده می‌شود.

شمس با بیان اینکه در برخی از فصول سال به دلایل نامعلوم ممکن است خلق برخی از افراد دستخوش تغییراتی شود اظهار کرد: افسردگی فصلی اختلالی است که معمولا با تغییر فصل به بالاترین میزان خود می‌رسد.

وی افزود: به طور کلی افسردگی فصلی نوعی اختلال است که در آن فرد در دیگر زمان‌های سال شرایطی عادی دارد ولی در فصلی خاص احساس اضطراب و افسردگی می‌کند.

این متخصص روانپزشکی دانشگاه با بیان این‌که با شروع پاییز کوتاه‌تر شدن طول روز و کمتر شدن نور خورشید احتمال ابتلا به افسردگی افزایش می‌یابد خاطرنشان کرد: تغییرات خلق مستقیما به تغییرات فصلی مرتبط است.

شمس با اشاره به اینکه تابش نور خورشید و ساعت بیولوژیکی بدن که تنظیم کننده ترشح هورمون‌ها است می‌تواند خلق وخو و خواب را تحت تاثیر قرار دهد تاکید کرد: افرادی‌که با تغییر فصل دچار افسردگی می‌شوند، به هر میزان نور بیشتری دریافت کنند زودتر از افسردگی و تنگی خلق رهایی می‌یابند.

عضو هیأت علمی گروه روانپزشکی دانشگاه گفت: خلق ۱۱ درصد از عموم مردم با شروع فصل پاییز و سرد شدن هوا کاهش پیدا می‌کند.

وی با تاکید بر اینکه تمامی افرادی که دچار افسردگی فصلی می‌شوند ضرورتا مبتلا به اختلال افسردگی نیستند توضیح داد: ممکن است درصد کمی از افرادی که به یک باره با تغییر فصل دچار اضطراب و افسردگی می شوند به درمان‌های مداخله‌ای نیاز داشته باشند.

این متخصص روانپزشکی دانشگاه با بیان اینکه اختلال عاطفی و یا افسردگی فصلی افراد را به شکل‌های متفاوتی تحت تاثیر قرار می‌دهد، افزود: احتمال تغییر خلق در فصل بهار نیز وجود دارد.

شمس با اشاره به اینکه احتمال بروز افسردگی با شروع فصل پاییز به مراتب بیشتر از بهار است توضیح داد: شیدایی یا مانیا حالتی از افسردگی است، در این مدل از اختلال خلق که همزمان با فصل بهار آغاز می‌شود انرژی فرد بسیار زیاد می‌شود  به شکلی که این اختلال با تظاهراتی همانند نشاط ‌زدگی، تحریک‌پذیری، فعالیت بیش از حد، خلق بالا به صورت شادی، خوش‌بینی افراطی، بی‌قراری حرکتی، اشکال در تمرکز و برنامه‌ریزی‌های بلندپروازانه دیده می‌شود.

این عضو هیأت علمی دانشگاه گفت: در مبتلایان به بیماری دوقطبی، علائم مانیا و شیدایی با شروع فصل بهار و اختلال افسردگی در فصل پاییز عود می‌کند.

متخصص روانپزشکی دانشگاه با بیان اینکه علائم و نشانه‌های افسردگی فصلی با اختلال افسردگی دائم شباهت زیادی دارد خاطرنشان کرد: کاهش انرژی، تغییرات محسوس در میزان خواب، میل جنسی، توجه و تمرکز و تغییر در میزان اشتها از نشانه‌های افسردگی است.

این عضو هیأت علمی دانشگاه تنها فاکتوری که افسردگی فصلی را نسبت به سایر اختلالات روانی و افسردگی‌ها متفاوت می‌کند، زمان بروز افسردگی فصلی دانست و گفت: افسردگی فصلی در بازه زمانی خاص در سال عود می‌کند.

 شمس با بیان اینکه احتمال بروز تمامی بیماری‌ها و اختلالات روان تقریبا یکسان است، خاطرنشان کرد: به طور مثال بیشترین سن بروز افسردگی بین ۳۰ تا ۴۰ سال است و یا اختلال دوقطبی و یا بروز شیدایی در ۲۰ تا ۲۵ ساله ها بیشتر دیده می‌شود.

این عضو هیأت علمی دانشگاه با اشاره به این‌که به طور کلی انواع بیماری‌ها، که اختلالات روان هم از این قاعده مستثنی نیست تاریخ دقیق شروع و یا سن خاصی ندارد تاکید کرد: حتی ممکن است فردی در سن بالای ۵۰ یا کمتر از ۲۰ سال دچار افسردگی یا افسردگی فصلی شود.

شمس با اشاره به اهمیت درمان انواع افسردگی‌ها تاکید کرد: اگر چنانچه این بیماری به موقع تشخیص و درمان‌ها پیش از شدت گرفتن علائم آغاز شود، روند درمان تا حدود زیادی از بروز مشکلات بعدی جلوگیری خواهد کرد.

وی استفاده از درمان‌های دارویی، غیر دارویی و یا مشاوره را از جمله روش‌های درمان افسردگی فصلی دانست و تاکید کرد: درمان این اختلال به کمک نور درمانی، دارو و روش‌های روان‌ پزشکی انجام می‌شود و اگر چنانچه فرد به اختلال دوقطبی مبتلا باشد باید به پزشک خود اطلاع دهد چرا که این موضوع برای زمان تجویر نور درمانی و دیگر داروهای ضد افسردگی بسیار اهمیت دارد.

این متخصص روانپزشکی دانشگاه گفت: درمان با داروهای ضد افسردگی برای برخی از بیماران مبتلا به اختلال عاطفی فصلی، خصوصا اگر علایم شدید باشد بسیار موثر خواهد بود.