مورچه‌ها در شکم خود ابزار عاج‌داری دارند که با حرکت دادن اندامی مانند مضراب بر روی آن صداهایی را با فرکانس‌های مختلف تولید می‌کنند.
محققان با قرار دادن میکروفون‌ها و بلندگوهای مینیاتوری در درون لانه مورچه‌ها دریافتند که ملکه مورچه‌ها دقیقاً از همین روش برای فرمان دادن به مورچه‌ها استفاده می‌کند.
محققان این تیم که از یافته‌های خود شگفت‌زده هستند همچنین متوجه شدند که گاهی حشرات دیگر برای تحت کنترل گرفتن مورچه‌های کارگر به تقلید صدای ملکه مورچه‌ها متوسل می‌شوند.
پروانه آبی یکی از 10هزار حشره‌ای است که رابطه انگلی با مورچه‌ها دارد و از پیغام‌های شیمیایی و صوتی برای سوء استفاده از آن‌ها بهره می‌گیرد.
به این ترتیب پروانه مورچه‌های کارگر را مجبور به بردن پیله‌هایش به درون لانه و نگه‌داری از آن می‌کند. در هنگام وجود خطر در لانه، مورچه‌های کارگر پیله‌ها را قبل از تخم‌های خود نجات می‌دهند.
در دهه‌های گذشته نتایج تحقیقات پژوهشگران قابلیت ارتباط برقرار کردن مورچه‌ها با استفاده از صوت را اثبات می‌کرد ولی محققان دانشگاه آکسفورد به تازگی دریافته‌اند که واژگان مورد استفاده مورچه‌ها به اندازه‌ای است که آن‌ها به سادگی با یکدیگر صحبت می‌کنند.
پرفسور جرمی توماس از دانشگاه آکسفورد می‌گوید که پیشرفت‌های فن‌آوری اجازه کاوش بیشتر در زندگی مورچه‌ها را می‌دهد چراکه می‌توان بدون اینکه مزاحمتی برای مورچه‌ها ایجاد کرد، صدای آن‌ها را ضبط و پخش کرد.
به این ترتیب دانشمندان با بکارگیری میکروفون‌ها و بلندگوهای بسیار ریز توانستند صدای ملکه مورچه‌ها را ضبط و برای کارگران پخش کنند.
پرفسور توماس در این مورد می‌گوید: "وقتی که صدای ضبط شده از ملکه را برای مورچه‌های کارگر پخش کردیم، آن‌ها رفتار دفاعی از خود نشان دادند. مورچه‌های کارگر با شنیدن این صدا به صورت آماده باش با شاخک‌های راست و آرواره‌های باز آماده حمله به مزاحمان می‌شدند."
وی در ادامه توضیح می‌دهد که مورچه‌ها شاخک‌هایشان را به حالت احترام و احوال پرسی با مورچه‌های دیگر به بلندگو می‌چسباندند. البته پرفسور توماس می‌گوید معلوم نیست چه میزان از ارتباط بین مورچه‌ها با استفاده از صوت انجام می‌شود ولی محققان در آینده به واژگان بیشتری از ارتباط مورچه‌ها پی خواهند برد.
توماس می‌افزاید: "مهم‌ترین یافته این تحقیقات این است که در جامعه مورچه‌ها، صداهای متفاوت عکس‌العمل‌ها مختلفی را در بر دارد و جای تعجب دارد اگر برای هرکدام از فرمان‌ها صدای خاصی وجود نداشته‌باشد. یکی از قدرت‌های مورچه‌ها تولید صداهای مختلف با مالیدن شکم خود با ریتم‌های متفاوت است."
پرفسور توماس می‌گوید که مطالعه صدا در حشرات آخرین اسرار چگونگی زنده ماندن پروانه‌های آبی در لانه مورچه‌ها را آشکار می‌سازد و این یافته‌ها می‌تواند کمک برای دوستداران محیط زیستی باشد که به دنبال حفاطت از گونه‌های در معرض خطر در کوهستان‌ها اروپا هستند.
فرانچسکا باربئو از دانشگاه تورین در این مورد می‌گوید: "یافته‌های جدید ما نشان می‌دهد که نقش صدا در برقرار ارتباط در جامعه مورچه‌ها دست کم گرفته شده‌است."
کارستن شونروگ از مرکز اکولوژی و آب‌شناسی آکسفوردشایر نیز معتقد است که تقلید صدا توسط پروانه‌ها دانشمندان را مطمئن ساخت که مورچه‌ها به پیله پروانه‌ها آنقدر اهمیت می‌دهند که حتی حاضرند تخم‌های خود را برای رساندن غذا به آن‌ها قربانی کنند.
نتایج کامل این تحقیق در ژورنال Science منتشر شده‌است.
Times Online, February 6, 2009
