و اگر بهطور عمد و دانسته انجام شود، نوعی دزدی رسانهیی محسوب میشود.
سعیدرضا عاملی - مدرس و پژوهشگر حوزه ارتباطات - در گفتوگو با خبرنگار رسانهی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با بیان این مطلب و با تاکید بر این که اصالت حرفهیی متون در صنعت خبرگزاریها، با متون حرفهیی در سایر تولیدات رسانهیی بیارتباط نیست، اظهار کرد:
بحث رعایت نکردن اصول حرفهیی درباره نقل منبع در اخبار را نباید به صورت مستقل در خبرگزاریها بررسی کرد، چراکه به طور کلی تمام تولیدات رسانهیی و علمی در کشور، به دلیل رعایت نکردن قانون کپیرایت یا برداشت غلط در احترام نگذاشتن به این قانون، با این توجیه که ما این قانون را نپذیرفتهایم از اصالت خود خارج شده است؛ این در حالی است که هم عدالت اجتماعی و هم ارزشهای اخلاقی به طور عام و نیز اخلاق حرفهیی به طور خاص اقتضاء میکند زحمت و تلاش مولف محترم شمرده شود.
وی افزود: چاپ هر مطلب و نوشتهای بدون ذکر نام مولف و منبع خبر، تنها به این دلیل که ایران، قانون کپیرایت را نپذیرفته، برداشت غلطی است که البته به نظر میرسد تنها باید از سوی افرادی که ندانسته این کار را انجام میدهند انجام شود.
او ادامه داد: اما اگر رعایت نکردن ذکر منبع خبر یا به بیان دیگر کپیبرداری از اخبار دیگران، به عمد و دانسته انجام شود، قطعا به نوعی دزدی رسانهیی محسوب میشود.
این استاد ارتباطات دانشگاه تهران درباره پیامدهای رواج کپیبرداری اخبار در رسانههای داخلی نیز تصریح کرد: رواج چنین روندی باعث میشود خبرنگاری از یک حرفه سالم به یک حرفه فاسد تبدیل شود؛ بویژه در شرایطی که همه اخبار تولید شده در دسترس است، رعایت حق معنوی تولید خبر یک ضرورت اجتنابناپذیر است، ضمن اینکه با رعایت حق معنوی مولف، زحمات تولید خبر علاوه بر ارزش اقتصادی، ارزش معنوی نیز خواهد داشت.
به گفته وی به عنوان مثال سولیوان به دلیل تکیه زدن به قانون کپیرایت توانست با ارایه مطلبی در وبلاگ خود، در مدت دو هفته، صد هزار دلار درآمد کسب کند، این در حالی است که متاسفانه در کشور ما به دلیل رعایت نشدن قانون کپیرایت، هم ارزش معنوی و هم ارزش اقتصادی و مالی کار خبرنگار از بین میرود؛ بنابراین شایسته است نسبت به رعایت این قانون در عرصه ملی توجه بیشتر صورت بگیرد.
عاملی خاطر نشان کرد: اگر استانداردهای اخلاق حرفهیی در رسانهها معنا یابد و اهالی رسانه خود را به اجرای آن موظف بدانند و همچنین الزامات حرفهیی بر آن حاکم باشد، قطعا وضعیت بهتری در حوزه رسانه شاهد خواهیم بود زیرا التزام به این قوانین، مسوولیتهایی را برای فرد ایجاد میکند و مجبور میشود به این استانداردها عمل کند، چراکه درصورت عمل نکردن، با جریمه مواجه میشود، ضمن اینکه از یاد نبریم مسوولیت اجتماعی، هم به لحاظ دینی و هم به لحاظ حرفهیی یک بنیان مهم و به نوعی چسب اجتماع سالم محسوب میشود.
به گفته او گرچه اخلاق حرفهیی از حرفه پزشکی آغاز شد اما یکی از مهمترین عرصههای آن اخلاق رسانهیی است. رعایت حق دیگری یکی از محوریترین ارزشهای اخلاقی حرفه رسانه است