تاکتیک عجیبی که کوسه‌های سر چکشی برای حفظ گرمای بدن در آب‌ به‌کار می‌گیرند

به گزارش همشهری آنلاین و به نقل از نیو اطلس، محققان دانشگاه هاوایی در مانوآ به اولین کشف شگفت‌انگیز دست یافته‌اند: کوسه‌های سر چکشی مانند پستانداران دریایی هنگام فرو رفتن در آب‌های سرد برای تغذیه، نفس خود را نگه می‌دارند. این یافته درک ما از فیزیولوژی کوسه را بهبود بخشیده است، اما نگرانی‌هایی را در مورد آسیب احتمالی ناشی از دخالت انسان در اکوسیستم‌های اعماق دریا ایجاد کرده است.
بیشتر ماهی‌ها خونسرد(ectothermic) هستند، به این معنی که نمی‌توانند دمای داخلی بدن خود را تنظیم کنند و برای انجام آن به محیط متکی هستند. وقتی ماهی‌ها از آب های سطحی گرم به سمت آب‌های عمیق تر و سردتر حرکت می‌کنند، گرمای تولید شده از بافت‌های ماهیچه‌ای توسط خون منتقل می‌شود و به سرعت از طریق آبشش‌ها از اندام آن‌ها خارج می شود.
کوسه‌های سر چکشی در آب‌های گرمسیری ساحلی یافت می‌شوند، اما به طور مکرر برای تغذیه تا اعماق بیش از ۸۰۰ متری شیرجه می‌زنند. دما در این اعماق می‌تواند تا ۵ درجه سانتیگراد پائین بیاید. محققان می‌خواستند تعیین کنند که آیا تغییرات در دمای اندام  کوسه سر چکشی صدفی، هنگامی که برای تغذیه در آب سرد فرو می‌رود، به طور غیرفعال یا فعال کنترل می‌شود؟
 

محققان برای رسیدن به پاسخ این پرسش یک کوسه سرچکشی صدفی را به لوازم اندازه گیری عمق فرورفتن در آب، دمای آب محیط، فعالیت دم، جهت گیری بدن و دمای ماهیچه ها، مجهز کردند.آن‌ها دریافتند که دمای ماهیچه‌های کوسه‌ها در طول فرورفتن در آب بالا می‌ماند، اما وقتی به سطح آب برگشتند، ناگهان دمای اندامشان سرد شد. کاهش ناگهانی دما در مسیر صعود نشان داد که کوسه ها  پیش از ظاهر شدن بر سطح اب نفس خود را نگه داشته بودند زمانی که دوباره به سطح اب آمدند شروع به تنفس کردند.
بر اساس مدل‌های کامپیوتری، محققان می‌گویند که سر چکشی‌های صدفی هنگام فرو رفتن در آب سرد، آبشش‌های خود را بسته نگه می‌دارند تا از خروج گرما جلوگیری کنند و بدن خود را گرم نگه دارند. این کشف اولین مورد بود و محققان  از آن کاملا غافلگیر شدند.

مارک رویر، نویسنده اصلی این مطالعه گفت: «اگرچه واضح است که پستانداران دریایی در حین فرو رفتن در آب نفس خود را حبس می کنند، اما ما انتظار نداشتیم کوسه‌هایی را که رفتار مشابهی از خود نشان می دهند، ببینیم. این رفتار که قبلا مشاهده نشده بود نشان می‌دهد که کوسه‌های سر چکشی دارای استراتژی‌های تغذیه هستند که به طور کلی شبیه به برخی از پستانداران دریایی مانند نهنگ‌های خلبان است. هر دوی این موجودات دریایی بزرگ برای بهره برداری از طعمه‌های غذایی در آب‌های عمیق تکامل یافته‌اند و این کار را با حبس نفس خود برای دسترسی به این محیط های چالش برانگیز برای دوره‌های کوتاه انجام می‌دهند.
تئوری این تیم تحقیقاتی با ویدئویی از کوسه‌های سر چکشی که در عمق بیش از ۱۰۴۴ متر شنا می‌کنند تائید شد،  در این ویدئو  نشان داده شده بود که کوسه‌ها در آب‌های عمیق آبشش‌های‌شان کاملا بسته است،  این ویدئو در مقایسه با تصاویری از آن‌ها در سطح آب که با آبشش‌های باز دیده می‌شوند، مهر تائیدی بود بر تحقیقات محققان دانشگاه هاوایی. محققان دریافتند، در حالی که کوسه‌ها می‌توانستند نفس خود را برای مدت قابل توجهی حبس کنند، با این حال فقط در فواصل کوتاه به عمق آب فرو می‌رفتند.
کوسه سر چکشی صدفی یک گونه در معرض خطر انقراض جهانی به دلیل صید بی رویه است.  صید این حیوان در درجه اول برای باله‌هایش اانجام می‌گیرد. کشف محققان نه تنها درک دقیق‌تری از فیزیولوژی کوسه ارائه می‌دهد، بلکه تأثیر بالقوه دخالت انسان در اکوسیستم‌های اعماق دریا را برجسته می‌کند.

بیشتر بخوانید:

• ببینید | بزرگترین کوسه دنیا در خلیج فارس؛ اطراف جزیره کیش

رویر می‌گوید این درک جدید و دقیق از فیزیولوژی و بوم شناسی کوسه‌های سر چکشی، توانایی ما را برای مدیریت و حفاظت موثر از این گونه نمادین با آشکار کردن آسیب‌پذیری‌های بالقوه مرتبط با تغییر شرایط اقیانوس‌ها یا بهره‌برداری آینده انسان از این زیستگاه‌های جستجوی علوفه عمیق، مانند استخراج معادن در اعماق دریا ، افزایش می‌دهد.