همشهری آنلاین- مجیدجباری: متروی تهران حالا یک شهر زیرزمینی بزرگ است که ساز و کارهای فرهنگی مخصوص خودش را دارد، مسئله حجاب، نحوه استفاده از امکانات مترو، نمادها و نشانه‌های فرهنگی هر ایستگاه و....بخشی از موضوعاتی است که مدیریت مترو با آن روبروست، در این باره با سید محمد نقیب، معاون امور فرهنگی و اجتماعی مترو گفتگوی کوتاهی کردیم که در ادامه می‌خوانید:
درباره اجرای طرح عفاف و حجاب در متروی تهران توضیح دهید؛ واکنش مردم به این طرح فرهنگی چگونه بوده است؟
اقدامات معاونت امور فرهنگی و اجتماعی مترو تهران در حوزه عفاف و حجاب از فعالیت‌های چندین ساله است و محدود به ماه‌های اخیر نیست. البته لازم به ذکراست که در چند ماه اخیر به صورت گسترده‌تر به آن پرداخته‌ایم که به لطف خدا بازخوردهای بسیار خوبی از آن گرفته‌ایم. شاید اعلام این مطلب خالی از لطف نباشد که بگویم بیش از ۶۰۰ نفر از زنان در چند ماه اخیر و طی برنامه‌هایی که با محور حجاب در ایستگاه‌های مترو داشته ایم محجبه شده‌اند. فعالیت‌های ما در قالب چندین طرح با مشارکت گروه‌های دانشجویی، حوزه علمیه، مردمی و جهادی در حوزه عفاف و حجاب تحت عنوان "حس خوب"، "مثل هانیه"، "ایستگاه عاشقی" "دختران انقلاب" "بانو سلام" و "پناه" انجام میشود که با استقبال خوبی مواجه شده است. البته اقدامات زیادی از قبیل اکران تابلوهای فرهنگی و توزیع کتاب "هوای حوا" در ایستگاه‌ها در حال انجام است.
در جامعه ما مساله حجاب هم یک مساله اعتقادی و دینی است و هم یک مساله قانونی که لازم است تمام ارگان های فرهنگی و اجتماعی به صورت جدی به آن بپردازند. ما معتقدیم موضوع حجاب و حیا نیاز به یک برنامه‌ریزی و مطالعه جدی هم در محتوا و هم در فرم دارد.
یکی از موضوعاتی که در ماه‌های اخیر مطرح شده است، طرح جداسازی واگنها و ممانعت از ورود آقایان به این واگنها است، چه اقداماتی را در این زمینه انجام دادید؟
اختصاص واگن مخصوص زنان در راستای ایجاد آرامش و احترام به خانمها در بسیاری از متروهای دنیا مرسوم است. در مترو تهران نیز یک و نیم واگن ابتدایی و انتهایی به زنان اختصاص یافته است. در ابتدای امر یک واگن ابتدایی و انتهایی مختص زنان بود که بنا به درخواست و استقبال آنها به یک و نیم واگن ابتدایی و انتهایی افزایش یافت.
اما همانطور که اشاره کردید یکی از معضلات رفتاری برخی مسافران مترو ورود آقایان به واگن مختص بانوان است که در این خصوص اقدامات مختلفی از قبیل اطلاع رسانی در رسانه‌های مختلف و به طور مستمر در رادیو، تولیدات فرهنگی و اجتماعی در قالب های مختلف تبلیغی و همچنین تولید کلیپ و فیلم کوتاه انجام شده است و در آینده نزدیک شاهد اقدامات جدیدی در این زمینه خواهیم بود.
در مترو برخی رفتارهای ناهنجار از سوی شهروندان دیده میشود که ناشی از کمبود شناخت آنها نسبت به استفاده از این وسیله نقلیه عمومی است، رفتارهایی که بعضا موجب اختلاف و نزاع بین شهروندان میشود، مترو درباره شناسایی و فرهنگ‌سازی در این زمینه کاری کرده است؟
معضلات مسافری و اخلاق شهروندی دو بخش عمده موضوعاتی است که مورد اعتراض مسافران متروی تهران است که در هر بخش حدود ۳۰ معضل طبق نظر سنجی که از مسافران صورت گرفته، شناسایی شده است. بلند صحبت کردن با تلفن همراه در قطارها هم یکی از معضلات اخلاق شهروندی است که از گذشته برای حل آن، تولید محتوا در قالب‌های مختلفی اعم از طرح‌های گرافیکی، کلیپ و نمایش طراحی و اجرا شده است. باید توجه داشت رفع معضلات در قالب اخلاق شهروندی بسیار زمانبر است و نیاز به تداوم فرهنگ‌سازی و صبر و حوصله دارد. این امر نیاز به مشارکت و همکاری خود مسافران مترو دارد که البته زمانبر است.
یکی از ایراداتی که بعضا به مترو وارد است، استفاده نکردن از المان‌ها و معماری ایرانی اسلامی در ایستگاه‌هاست است. ایستگاه‌ها کمترین سنخیت را با فرهنگ و معماری ایرانی و اسلامی دارند. این در حالی است که در بسیاری از کشورها به این موضوع توجه ویژه میشود و در هر شهر و کشوری از المان‌های مخصوص آن شهر و یا کشور استفاده شده است. برنامه‌ای برای المان سازی با استفاده از فرهنگ و معماری ایرانی اسلامی در ایستگاه‌های جدید و یا حتی ایستگاه‌های قدیمی دارید؟
هویت بخشی یکی از رسالت‌های مهم در حوزه فرهنگی در هر جامعه‌ای‌ست و به نظر می‌رسد در کشور ما خصوصا در بزرگترین سازه خدماتی شهر تهران یعنی مترو نیاز به توجه بسیار جدی‌تری دارد که متولیان امر در حوزه ساخت ایستگاه‌های مترو نقش بسیار پررنگ‌تری در این خصوص دارند. البته اقدامات خوبی در این خصوص نیز انجام شده است که به عنوان مثال ایستگاه مترو شهدای هفدهم شهریور نمونه بارز آن است. در شرکت بهره‌برداری و معاونت امور فرهنگی و اجتماعی مترو تهران یکی از ابرپروژه‌های ما هویت بخشی ایستگاهی است که در آن ماموریت داریم تا با توجه به نام ایستگاه، موقعیت جغرافیایی و هویت محله‌ای آن نسبت به طراحی واجرای نمادهایی که معرف فرهنگ غنی ایرانی اسلامی است، فعالیت کنیم. از جمله این فعالیت‌ها می‌توان به ترمیم تابلوهای هنری مستهلک، جایگزینی تابلوهای هنری مرتبط با هویت ایستگاهی، طرحی و ساخت سردیس مشاهیر و... اشاره کرد.
نظر شما