موفقیت دوباره این فیلم در داخل کشور، یک چیز عجیب و غریب نیست. شرکت «شوچیکو» که توزیعکننده فیلم در خاک ژاپن است، پس از موفقیت پیشبینینشده و استثنایی این فیلم در مراسم 22فوریه اسکار، تعداد سالنهای نمایشدهنده فیلم را افزایش داد.
افزایش شمار سینماهای نمایشدهنده «عزیمتها» به 182سالن ، یکبار دیگر نام این فیلم را وارد فهرست 10فیلم اول جدید گیشه نمایش هفتگی سینماها کرد. اینبار فیلم در بیستوچهارمین هفته نمایش، لقب هشتمین فیلم جدول گیشه را به خود اختصاص داد. «عزیمتها» در بیستوچهارمین هفته نمایش خود توانست به فروشی 600هزار دلاری دست پیدا کند که برای فیلمی غیراکشن (در حقیقت غیرتجاری)، آن هم در ششمین هفته نمایش خود، حکم یک رقم رویایی را دارد. در تاریخ سینمای ژاپن تا قبل از این، چنین موردی وجود نداشته که فیلمی با حالوهوایی غیرمتعارف، از سومین هفته نمایش بتواند به چنین رقم فروشی دست پیدا کند. اما تحلیلگران سینمایی میگویند «عزیمتها» به واسطه موفقیت اسکاری و دریافت اسکار بهترین فیلم خارجی است که توانسته چنین موفقیت کلانی را تجربه کند. فروش کلی فیلم تا به حال به 35میلیون دلار (حدود 5/3میلیارد ین ژاپن) رسیده است.
منتقدان سینمایی میگویند پس از آنکه رسانههای گروهی ژاپن خبر مراسم اسکار و موفقیت «عزیمتها» را پخش کردند، ناگهان شمار تماشاگران فیلم افزایش یافت. این در حالی است که مراسم اسکار در آخر وقت روز یکشنبه (که تعطیل عمومی است) برپا شد و روز دوشنبه (که تماشاگران به سینماهای نمایشدهنده «عزیمتها» هجوم بردند) نه یک روز تعطیل که روز کاری بود. شمار تماشاگران فیلمهای سینمایی در سراسر جهان به صورت طبیعی، در 2 روز پایانی هفته (شنبه و یکشنبه) افزایش پیدا میکند که تعطیلی پایان هفته و اکران عمومی فیلمهای جدید، عامل این استقبال و هجوم است. ولی استقبال ناگهانی از «عزیمتها» در شرایطی صورت گرفت که هیچیک از این دو عامل وجود خارجی نداشتند؛ هم خبری از تعطیلات نبود و هم خود فیلم یک محصول تازهاکرانشده نبود.
شرکت شوچیکو با دیدن اشتیاق عمومی مردم برای تماشای فیلم بلافاصله تعداد سالنهای نمایش آن را افزایش داد تا بتواند پاسخگوی علاقه ناگهانی تماشاگران باشد. تعدادی از سینماهای نمایشدهنده هم فیلم را با زیرنویس انگلیسی به نمایش گذاشتند. این اقدام شرکت شوچیکو هم یک اقدام غیرمعمول بود. در سینمای ژاپن به ندرت اتفاق میافتد که یک محصول داخلی که به صورت عمومی روی پرده سینماها رفته (و نه در جایی مثل «فیلمخانه ملی» یا «سینما تک») با زیرنویس انگلیسی همراه باشد.
نمایش عمومی «عزیمتها» پس از دریافت اسکار، با اتفاقات جالبی هم همراه بود که رسانههای گروهی به آنها توجه ویژهای نشان دادهاند. برای مثال یک سینمای قدیمی در شهر موریوکا که از یک سال قبل تعطیل شده بود، به مناسبت موفقیت «عزیمتها»، دوباره با این فیلم بازگشایی شد. تمام سانسهای این سینما در شرایطی پر از تماشاچی شد که مسئولان آن، سال قبل آن را به دلیل نبود تماشاچی (و عدم استقبال مردم از فیلمهای آن) تعطیل کرده بودند!تهیهکنندگان «عزیمتها» پیشبینی میکنند فیلمشان حداقل 41میلیون دلار (معادل 4میلیارد ین ژاپن) فروش کند و هنوز هیچ تاریخی را برای پایان اکران عمومی آن تعیین نکردهاند. فیلم اواسط سپتامبر گذشته در 220سالن سینما روی پرده رفت و 5/31میلیون دلار فروش کرد.
این رقم فروش، نام «عزیمتها» را به عنوان موفقترین و پرفروشترین فیلم شرکت شوچیکو در سال 2008 مطرح کرد. ادامه موفقیت فیلم، کمک میکند تا نام آن در فهرست پرفروشترین و موفقترین محصولات سینمایی تاریخ کلی این شرکت فیلمسازی قرار گیرد. «عزیمتها» در سومین هفته نمایش خود در اواخر تابستان سال گذشته میلادی، با کاهش تعداد سینماهای نمایشدهنده روبهرو شد و شمار سینماهای آن به حدود 50 سالن تقلیل یافت.
«عزیمتها» قبل از موفقیت اسکاری خود، توانسته بود بیش از 60 جایزه از جشنوارههای مختلف معتبر بینالمللی بگیرد. در بین این جشنوارهها میتوان به مونترال، چین، هاوایی و پالماسپرینگز اشاره کرد. در عین مراسم جوایز سالانه فیلم ژاپن (که به اسکار ژاپنی معروف است و تقریبا همزمان با مراسم اسکار برپا شد) هم جوایز اصلی خود را به «عزیمتها» داد. این فیلم که جوایز مراسم را درو کرد، عنوان بهترین فیلم سال 2008 سینمای ژاپن را از آن خود کرد. «عزیمتها» در شرایطی این موفقیت را کسب کرد که انیمیشن «پونیا روی صخره کنار دریا» با فروشی 172میلیون دلاری، عنوان پرفروشترین فیلم سال سینمای ژاپن را از آن خود کرد. این ساخته جدی هایائومیازاکی (که به والت دیزنی ژاپن معروف است) در هشتمین دوره مراسم جوایز انیمیشن ژاپن، جایزههای بهترین انیمیشن و کارگردانی را از آن خود کرد.
تحلیلگران سینمایی میگویند که سال 2008 سال خیلی خوبی برای صنعت سینمای ژاپن بوده و اهالی سینما در این کشور آسیایی با وضعیت و موقعیت خیلی خوبی روبهرو بودهاند. اتحادیه تولیدکنندگان فیلم ژاپن (EIREN) در گزارش رسمی سالانه خود اعلام کرد که فروش کلی محصولات سینمایی در سال میلادیای که گذشت بالای 2میلیارد دلار (حدود 195 میلیارد ین ژاپن) بوده است. در این سال بیش از 161 میلیون بلیت سینما فروخته شده است. این در حالی است که سینما در ژاپن یک تفریحگران قیمت است و سالنهای نمایش، گرانقیمتترین محل در سطح بینالمللی، برای تفریح و گذران وقت هستند. محصولات داخلی در سال 2008، حدود 60درصد گیشه فروش را در اختیار خود داشتند. به این ترتیب، استقبال تماشاگران از فیلمهای ژاپنی باعث رشد 22درصدی موفقیت محصولات خودی در مقایسه با سال 2007 شد.
قسمت چهارم مجموعه فیلم ماجراجویانه «ایندیانا جونز» و «من افسانه هستم» (با بازی ویل اسمیت) تنها فیلمهای هالیوودی هستند که موفق شدند نام خود را وارد فهرست 10 فیلم پروفروش سال 2008 گیشه نمایش ژاپن کنند. 10فیلم موفق سال گذشته میلادی سینماهای ژاپن اینها هستند: 1- پونیا روی صخره کنار دریا (172 میلیون دلار) 2- پسرها بالای سر گلها (86میلیون) 3- ایندیانا جونز4(63 میلیون) 4- صخره سرخ: قسمت اول(57میلیون) این فیلم با وجود آنکه محصول کشور چین است ولی به دلیل حضور دو ستاره مطرح ژاپنی در نقشهای اصلی آن، از سوی ژاپنیها به عنوان یک محصول ژاپنی شناخته میشود. 5- مظنون ایکس (55 میلیون) 6- پوکمون (53 میلیون) 7- شریکها (49میلیون)
8- من افسانه هستم (48میلیون) 9- پسرهای قرن بیستم (44 میلیون) 10- ساعت جادویی (43میلیون).
«عزیمتها» که در سال 2008 به فروشی 34 میلیون دلاری دست پیدا کرد، در فهرست فیلمهای پرفروش ژاپنی سال، مقام یازدهم را از آن خود کرد اما فروش دوباره آن، جدول گیشه نمایش سال 2008 را نیز دستخوش تغییر کرده است.
شرکت قدیمی و معروف توهو با اکران عمومی 554 فیلم سینمایی، بزرگترین توزیعکننده سینمایی ژاپن بود. این شرکت با یک فروش کلی 821میلیون دلاری در گیشه نمایش، به عنوان موفقترین شرکت سینمایی ژاپن معرفی شد. شرکت شوچیکو با یک رقم فروش 178 میلیون دلاری در مقام بعدی قرار گرفت. تماشاگران ژاپنی در سال2008، استقبال خوبی از فیلمهای پر سروصدایی مثل «شوالیه تاریکی»، «مرد آهنی» و انیمیشن «کونگفوی پاندایی» نکردند؛ به همین دلیل است که استقبال تماشاگران ژاپنی از «عزیمتها» کمی عجیب به نظر میرسد. فیلم، قصه مرد جوانی به نام دایگو را تعریف میکند که تکنواز ویولنسل یک گروه موسیقی است. با انحلال این گروه موسیقی، دایگو بیکار میشود.
او و همسرش تصمیم میگیرند به شهر زادگاه خود برگردند. در همین ایام است که دایگو آگهیهای کار روزنامهای را زیرورو میکند و چشمش به یک آگهی میافتد که مردی را برای کار در «نوکانشی» (کلمه ژاپنی برای آمادهکردن مردهها برای تدفین که به معنی سفرکردن هم هست)، میخواهد. او فکر میکند این کار چیزی شبیه کار در یک آژانس مسافرتی است اما با حضور در محل متوجه میشود، شغلی که به دنبال آن آمده مربوط به کفنودفن مردگان است که با یک مراسم خاص و سنتی صورت میگیرد و طی آن فرد متوفی را برای زندگی بعدیاش آماده میکنند.
همسر و دوستان دایگو او را از این کار منع میکنند ولی او با کمال میل حاضر به پذیرش آن میشود و حتی به آن افتخار هم میکند. او هنر نوکانشی را خیلی خوب فرا میگیرد و به عنوان یک نگهبان دروازه مرگ و زندگی کار خودش را خیلی خوب و دقیق انجام میدهد. دایگو بهسرعت تبدیل به خط ارتباطی خوب و مثبتی بین ازدسترفتگان و خانوادههای آنها میشود. به این ترتیب، فیلم اقدامات و کارهای دایگو را دنبال میکند؛ کارها و اقداماتی که گاهی اوقات لحن و بوی کمدی به خود میگیرند.
در حقیقت این سفر معنوی با مرگ و زندگی، بعضی وقتها حالوهوای خندهدار و بامزهای به خودش میگیرد و این در شرایطی است که دایگو به دلیل همنشینی با مردگان و دنیای آنان، موفق به کشف معنی زندگی و حیات میشود و لذتهای واقعی زندگی را دوباره کشف میکند. منتقدین سینمایی ژاپن «عزیمتها» را پسندیدهاند و آن را یکی از بهترین کارهای هنری سال 2008 سینمای ژاپن میدانند. با وجود حالوهوای غیرمتعارف- و تا حدودی روشنفکرانه آن- تماشاگران ژاپنی هم در کنار منتقدین کشور قرار گرفتند و از آن استقبال خوبی کردند.
علت استقبال را بیشتر از هر چیزی در این نکته باید جستوجو کرد که فیلم، قصهاش را خیلی ساده و راحت تعریف میکند و در آن خبری از روشنفکربازیهای مرسوم نیست.موفقیت «عزیمتها» شرایط کاری را برای سازندهاش هم بهتر کرده است. او که تازه از کارگردانی فیلم تازهاش «ساپنی پسر ماهیگیر» فارغ شده، با انبوهی از پیشنهادهای سینمایی روبهروست اما وی میگوید ترجیح میدهد فعلا کارهای پستولید مربوط به این فیلم را که قصهاش برگرفته از داستانی کلاسیک از تاکائو یاگوچی است انجام دهد و عجلهای برای شروع کار بعدی ندارد.
ورایتی- مارس 2009