بهزاد رنجبر: طبق آمارها در طول ۶۵روز گذشته نزدیک به ۲۰میلیارد دلار از ارزش کل بازار سهام ایران کاسته شده است. در شرایطی که اغلب کارشناسان و تحلیلگران بازار انتظار داشتند روند نزولی بورس این هفته متوقف شود اما این اتفاق رخ نداد و سرعت نزول بورس حتی بیشتر شد،طوری که طبق آمارهای موجود از ابتدای هفته تاکنون بیش از ۳۲۷هزار میلیارد تومان از ارزش بازار سهام کاسته شده است.
روند نزولی بورس در واقع از ۱۷اردیبهشت‌ماه آغاز شده و از آن زمان تاکنون شاخص کل بورس تهران ۱۶درصد افت کرده است درحالی‌که در همین مدت قیمت سهام بسیاری از شرکت‌ها بین ۲۰تا ۳۰درصد نزول کرده و حتی میزان افت سهام برخی از شرکت‌ها به ۴۰درصد هم رسیده است.
این اطلاعات همچنین نشان می‌دهد از زمان آغاز نزول بورس در ۶۵روز گذشته ارزش کل بازار سهام یعنی ارزش بورس تهران، فرابورس و بازار پایه نزدیک به ۲۰میلیارد دلار افت کرده و سهامداران با ضررهای سنگینی مواجه شده‌اند.
محاسبات نشان می‌دهد ارزش کل بازار سهام یک روز قبل از آغاز نزول به ۱۱۶۵۵هزار میلیارد تومان معادل ۲۱۳میلیارد دلار (با احتساب هر دلار۵۳هزارو ۵۰۰تومان در آن تاریخ) رسیده بود که این میزان در مبادلات روز گذشته به ۹۷۵۱هزار میلیارد تومان معادل ۱۹۷میلیارد دلار(با احتساب هر دلار ۴۹هزارو ۴۰۰تومان) رسیده است. این روند نزولی در عین حال منجر به خروج شدید سرمایه از بورس و باعث شده حجم معاملات بورس نیز به‌شدت کاهش یابد.
خروج پول از بورس
آمارها نشان می‌دهد از زمان آغاز نزول بورس تاکنون ارزش معاملات خرد ۶۸درصد افت کرده است و در حال حاضر به محدوده ۶تا ۷هزار میلیارد تومان رسیده است. این در حالی است که یک روز قبل از آغاز نزول بورس ارزش معاملات خرد در بازار سهام به ۲۲هزار و ۸۸۶میلیارد تومان رسیده بود.
این اطلاعات همچنین نشان می‌دهد در این مدت بیش از ۲۰هزار میلیارد تومان نقدینگی از بازار سهام خارج شده است. به‌نظر می‌رسد بخش مهمی از این نقدینگی راهی صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت شده است چراکه در دوره نزول بازار سهام ارزش کل صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت ۳۳هزارو ۳۰۰میلیارد تومان افزایش یافته و اکنون جمع کل ارزش این صندوق‌ها به ۵۱۶هزار میلیارد تومان رسیده است.
بخشی از دلایل رشد ارزش این صندوق‌ها ناشی از رشد ارزش خالص دارایی‌ها و بخش دیگری ناشی از ورود نقدینگی سهامداران به این صندوق‌ها بوده است. در واقع سهامداران به‌دلیل نزول‌های عمیق شاخص بورس نقدینگی با خروج از بورس وارد صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت شده‌اند. بخش عمده نقدینگی موجود در این صندوق‌ها در اوراق بدهی سرمایه‌گذاری شده است.
عوامل نزول
یکی از دلایل مهم نزول بورس ابهام در مورد آینده قیمت دلار است، چرا که به‌طور سنتی بین شاخص بورس و قیمت دلار همبستگی وجود دارد. با این حال ظرف ماه‌های گذشته یک عامل دیگر نیز به شاخص‌های بورس فشار وارد کرده است. در واقع اجرای سیاست تثبیت قیمت‌ها که به قیمت‌گذاری دستوری منجر شده حاشیه سود شرکت‌های بورس را به‌شدت کاهش داده است.
نمونه عینی آن افزایش نرخ خوراک شرکت‌های پتروشیمی بود که به افزایش هزینه‌های این شرکت‌ها منجر شده است. به‌طور مثال روز دوشنبه شرکت پتروشیمی زاگرس اعلام کرد که با افزایش نرخ خوراک به ۷۰۰۰تومان، قیمت تمام‌شده محصولاتش ۴هزارو ۶۹۷میلیارد تومان افزایش خواهد یافت که به‌معنای آن است که درآمدهای این شرکت به‌طور محسوسی کاهش خواهد یافت.
دیروز همچنین پالایشگاه اصفهان اعلام کرد طبق نامه جدید شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در مورد درآمد و کارمزد تبدیل ارز حاصل از صادرات فرآورده‌های نفتی، این شرکت باید مبالغ بیشتری را به شرکت ملی پالایش و پخش پرداخت کند که تحت‌تأثیرآن میزان سود خالص این شرکت به ازای هر سهم ۲۲۵ریال کاهش خواهد یافت. نمونه چنین مواردی در میان شرکت‌های بورس در حال افزایش است که حاکی از کاهش درآمد و حاشیه سود شرکت‌ها است.
حمید کوشکی یک کارشناس بازار سرمایه به‌وجود حس بی‌اعتمادی در بازار سهام اشاره کرد و گفت: پس از انتشار نامه افزایش نرخ خوراک صنایع حس ناامیدی و سرخوردگی در بین سهامداران بیشتر شده و به‌نظر می‌رسد حس اعتماد به بازار سلب شده است.
او اضافه کرد: برای بازگشت اعتماد به بورس باید محرک‌های قوی ایجاد شود به‌طور مثال باید تصمیم دولت برای افزایش نرخ خوراک صنایع تغییر کندکه البته این موضوع بسیار بعید به‌نظر می‌رسد؛ چرا که با وجود افزایش نرخ سوخت و خوراک صنایع هنوز هم منابع مربوط به لایحه ۱۴بودجه تامین نشده و با کسری مواجه است بنابراین بعید است که نرخ خوراک تغییر کند چرا که دولت با کسری بودجه مواجه است.او تأکیدکرد: عوامل دیگری ازجمله روند قیمت دلار، قیمت جهانی کالاهای پایه نیز این روزها بر بازار سهام تأثیر دارند.
علی اسکینی یک کارشناس دیگر بازار سرمایه در این‌باره گفت: دولت‌ها منبع درآمد سریع الوصولی به نام منابع مالی در شرکت‌ها دارند که از این طریق می‌تواند خیلی سریع هزینه‌های خود را جبران کنند. افزایش نرخ خوراک صنایع ازجمله همین موارد است.
نظر شما