مدل‌سازی غرب برای رسانه‌ها

به گزارش همشهری آنلاین، تردیدی وجود ندارد که بر رسانه‌های مختلف جهان، نظارت‌های حاکمیتی و دولتی وجود دارد. با وجود آزادی بیان در غرب، اما این نظارت‌ها سختگیرانه‌تر است و در برخی مقاطع که موضوع امنیت ملی و حیثیت خارجی در میان باشد، از ترفندهای خبری همچون تأخیر در اطلاع‌رسانی یا انتشار اخبار جعلی استفاده می‌شود. گاهی به‌نظر می‌رسد که قصور انتشار با تأخیر اخبار یا پردازش خبرها برای گمراه‌کردن مخاطبان، صرفا از جانب رسانه‌ها صادر می‌شود، اما براساس «مدل پروپاگاندا» که نوام چامسکی، اندیشمند مشهور آمریکایی مطرح کرده، افزون بر اینکه رسانه‌های غربی اذهان مردم را دستکاری می‌کنند، سیاستمداران نیز با استفاده از تبلیغات سیاسی، رضایت‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را در ذهن عموم مردم می‌سازند.

مصادیق خبررسانی گمراه‌کننده در رسانه‌های غربی
در ارتباط با جعل خبرها در رسانه‌های غربی و به‌ویژه آمریکایی گزارش‌های متعددی وجود دارد. به‌طور کلی کارشناسان معتقدند که آمریکا و متحدان رسانه‌ای این کشور برای نشر اکاذیب و اطلاعات نادرست روش‌های مختلفی را به‌کار می‌گیرند. طی یک سال گذشته، جنگ اوکراین یکی از مهم‌ترین تحولاتی بود که نحوه پوشش جهت‌دار خبرها و گزارش‌های انحرافی در رسانه‌های غربی و آمریکایی را نشان داد. گزارشی از چاینا دیلی حکایت از آن دارد که کشورهای غربی تحت رهبری آمریکا در طول جنگ اوکراین، ریاکاری محض و استانداردهای دوگانه را دنبال کردند و حتی ارزش‌هایی مانند آزادی بیان را که زمانی ادعا می‌کردند از آن پاسداری می‌کنند، زیر پا گذاشتند؛ به این ترتیب که رسانه‌های غربی در طول جنگ اوکراین، اطلاعات نادرست و اخبار جعلی را منتشر کردند تا جبهه مقابل در این جنگ را بدنام کنند.
افزون بر این، پوشش اخبار فلسطین در رسانه‌های غربی به تبع سیاست‌های بالادستی همواره دارای بیشترین انحراف خبررسانی بوده است. درواقع در شرایطی که فلسطینی‌ها تحت اشغال به‌سرمی‌برند و حتی سازمان ملل حضور نیروهای صهیونیستی در کرانه باختری را به‌عنوان اشغالگری به رسمیت می‌شناسد، اما رسانه‌های غربی عملیات نیروهای فلسطینی علیه اشغالگری را با اتهام تروریستی بودن اطلاع‌رسانی می‌کنند؛ این در حالی است که عملیات نیروهای فلسطینی به‌عنوان ملت تحت اشغال و با هدف آزادسازی سرزمین را در دسته‌بندی اقدامات تروریستی نمی‌توان دسته‌بندی کرد و این عملیات‌های مشروع در قالب عملیات‌های آزادی‌خواهانه علیه نیروی اشغالگر دسته‌بندی می‌شوند. این اشغالگری را حتی سازمان ملل هم تأیید می‌کند، اما رسانه‌های جریان اصلی در غرب و آمریکا هیچ‌گاه نظامیان صهیونیست در کرانه باختری را اشغالگر نمی‌خوانند و در مقابل، مبارزه مشروع نیروهای وطنی فلسطینی برای آزادی وطن خود را تروریستی توصیف می‌کنند. این جهت‌گیری در رسانه‌های غربی را می‌توان مصداق بارز انحراف در اطلاع‌رسانی خبر دسته‌بندی کرد. اولریکه کلینگر، محقق ارتباطات سیاسی در گفت‌وگویی با بنیاد آلمانی «هاینریش بول» به وضوح به انحراف در خبررسانی رسانه‌های جریان اصلی اذعان دارد و می‌گوید که «انتشار اطلاعات نادرست یا گمراه‌کننده اقدامی هدفمند، عمدی و حتی استراتژیک در رسانه‌هاست. اطلاعات نادرست یک چالش بزرگ هم در اروپا و هم در ایالات‌متحده و هم برای همه دمکراسی‌های دیگر در غرب است.»

رپرتاژ ویژه درباره کنگره، کرونا و پوتین
در جریان شورش داخلی در آمریکا و در زمان انتقال قدرت از «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور وقت آمریکا در سال ۲۰۲۰ به جو بایدن، رئیس‌جمهور فعلی این کشور، خبرها و گزارش‌های بسیاری درباره معترضان و حامیان ترامپ به هنگام یورش به کنگره منتشر شد، اما رسانه‌های آمریکایی کمتر درباره نحوه برخورد و مقابله پلیس آمریکا با معترضان سخنی به میان آوردند. درواقع فضای سنگین رسانه‌ها علیه معترضان باعث شد تا انتقادات حقوق بشری درباره نحوه برخورد پلیس آمریکا با معترضان به حاشیه کشانده شود و کمتر مورد توجه جریان رسانه‌ای مسلط در آمریکا قرار گیرد.
در زمان همه‌گیری کرونا نیز بازار خبرهای جعلی و گزارش‌های گمراه‌کننده درباره کرونا و نحوه مقابله و درمان این بیماری در آمریکا مانند بسیاری دیگر از جوامع داغ بود. یکی از معروف‌ترین گزارش‌های رسانه‌های آمریکایی درباره کرونا تجویز استفاده از دوزهای بالای ویتامین سی در میان شهروندان بود؛ درحالی‌که اتحادیه پزشکان آمریکا این ادعاهای مطرح شده در رسانه‌ها را رد کرد. همه‌گیری کرونا به وضوح نشان داد که انتشار اطلاعات جعلی بسیار مشکل‌ساز است. اطلاعات نادرست در مورد یک ویروس، در مورد واکسن‌ها و در مورد درمان‌های بالقوه در دوران کرونا حتی به قیمت جان مردم تمام شد.
همچنین گزارش‌ها و خبرهای جعلی ضدروسی در رسانه‌های غربی به‌وفور دست به‌دست می‌شود؛ ازجمله ادعایی که فوریه امسال در رسانه‌های غربی مطرح و در آن ادعا شد که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه از ماده جوان‌ساز برای سلامتی و طول عمر خود استفاده می‌کند. گزارش‌ها ادعا داشتند که رئیس‌جمهور روسیه از ماده آدرنوکروم استفاده می‌کند!