سولانا نماینده ارشد بخش مشترک سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا (CFSP) و دبیرکل شورای اتحادیه اروپا (EU) و اتحاد غرب اروپا (WEU) است. او در سال 1999 در مقام دبیرکل 10 عضو دائم اتحادیه غرب اروپا برگزیده شد.
سولانا پیش از ورود به عرصه سیاسی به حرفه پزشکی اشتغال داشت. او از سال 1971 به حزب همکاری دموکراتیک مادرید که حزب سوسیالیست این کشور را نمایندگی می‌کرد، پیوست.
سولانا پس از مشق سیاسی در دهه 1970 در زمان نخست وزیری فلیپه گونسالس (فیلیپ گونزالس) از حزب سوسیالیست به عنوان وزیر اموراخارجه اسپانیا انتخاب شد.
خاویر سولانا از سال 1995 تا 1999 سمت دبیرکلی ناتو (سازمان پیمان اتلانتیک شمالی) را عهده دار بود.
از اکتبر سال 1999 نیز این سیاستمدار اسپانیایی به دلیل دارا بودن تجربیات عمده در زمینه سیاست خارجی، در مقام نماینده ارشد بخش مشترک سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا برگزیده شد.
سولانا همچنین قرار بود در صورت اجرایی شدن قانون اساسی اتحادیه اروپا در سال 2009 به مقام وزیرامور خارجه این اتحادیه انتخاب شود. اما با عدم تائید این قانون اساسی در چند کشور اروپایی این مهم نیز به وقوع نپیوست.
