دولت همچنان علاقهمند به دخالت در جزئیترین امور سینماست و با وجود اینکه هیچ فیلمی بدون دریافت پروانه نمایش امکان اکران ندارد، معاونت سینمایی هنوز علاقهمند به اعمال نظر خود در خصوص زمان و ترکیب اکران فیلمهاست.
در حالی که هیچ توجیهی برای این امر وجود ندارد و اساسا وقتی فیلمی پروانه نمایش دریافت میکند باید بتواند در صورت ثبت قرارداد با سینماها، امکان اکران بیابد. از روزگاری که معاونت امور سینمایی، ترکیب فیلمهای اکران شده در سال را با زمان مشخص نمایششان از ابتدا مشخص میکرد، زمان زیادی میگذرد. در این فاصله نهاد صنفی خانه سینما تشکیل شده و حالا شورای صنفی نمایش، ظاهرا تعیین مناسبات اکران را برعهده دارد.
در عمل اما دولت حتی در زمان نمایش فیلمها هم دخالت میکند و از اعمال سلیقه در این خصوص هم ابایی ندارد. در این زمینه البته اهالی سینما، اعتراضهای گستردهای هم انجام دادهاند و جالب اینکه این اعتراض از سوی طیفهای مختلف سینماگران صورت گرفته که شاید در مورد نکات بسیاری با یکدیگر دچار اختلاف باشند ولی در این خصوص کاملا اتفاق نظر دارند.
صاحبان آن چند سینمایی که به جای «درباره الی»، «اخراجیها2» را اکران کردند احتمالا از این موضوع خوشحالند، چون رونقی که این روزها سالنهایشان دارد، شاید تمام کمرونقی بقیه سال را برایشان جبران کند، ولی تصمیمات لحظهای و دخالتهای بیمورد در مورد اکران، در درازمدت به اقتصاد سینما هم لطمههای جبرانناپذیری را خواهد زد.
شاید وقتی دیگر
در حالی که از 2 سال قبل مسئولان سینمایی وعده سروسامان دادن به فیلمهای فرهنگی را دادهاند، پس از نمایش چند فیلم متعلق به این جریان در ماههای آخر سال، عنوان شد که در سال جدید فعلا طرح اکران فیلم های فرهنگی اجرا نمیشود.
اگر نیمنگاهی به انبوه فیلمهای پشت خط اکران بیندازیم میبینیم که اکثر آنها را آثاری تشکیل میدهند که درست یا غلط فرهنگی خوانده میشوند؛ عنوانی که البته تداعیکننده این مفهوم است که بقیه فیلمها، غیرفرهنگی هستند! فارغ از اینها، نمایش آثاری که خارج از جریان اصلی سینما ساخته میشوند، چنان نابسامان و آشفته است که گاهی اوقات به نظر میرسد سازندگان این دست آثار هم ناامید از نمایششان کلا قید اکران را زدهاند.
جالب اینکه برخی از فیلمسازانی که در این حیطه فعالیت دارند، بدون دغدغه اکران، پشت سر هم فیلم میسازند؛ فیلمهایی که پیداست برای نمایش در جشنوارهها جلوی دوربین میروند و دغدغهای برای اکرانشان در اینجا وجود ندارد.
هرچند فیلمسازانی هم هستند که با وجود تمام تلاششان هنوز موفق به اکران عمومی فیلم خود نشدهاند.
طرح اکران فیلمهای فرهنگی که به قصد سامان بخشیدن به نمایش آثار هنری راهاندازی شد در عمل شکست خورد.
به این ترتیب سینمای ایران سال 88 را با فیلمهایی آغاز کرد که بتوانند گیشه مطمئنی داشته باشد و امکانی حتی محدود هم برای فیلمهای خارج از جریان ایجاد نشد.
اکران فیلمهای فرهنگی هم شاید وقتی دیگر اجرا شود و شاید هم مثل بسیاری طرحهای مشابه به بایگانی راکد برود.