هرچند که چند سالی است که دیدن برف و یخ تنها به ارتفاعات بلند ختم شده است. و گاهی وقت‌ها باید برای درک چنین حسی به دیدن یک عکس و یا خواندن مطلبی بسنده کنیم. در اولین شماره سال جدید شاید این آخرین حس یخی باشد که به ما دست می‌دهد.
«تا به حال به یک آبشار یخ‌زده با دقت نگاه کرده‌اید؟
هیچ وقت خواسته‌اید که از چنین ستون یخ زده‌ای بالا بروید؟
اصلاً به این فکر افتاده‌اید که می‌شود از این ستون‌های عظیم و زیبای یخی هم صعود کرد؟
تا به حال با واژه‌های یخ‌نورد و یخ‌نوردی روبه‌رو شده‌اید؟
بشر در طول حیات خود، همواره در حال پیمودن راه‌های مختلف بوده و هست. آرزوهای بلندپروازانه ورزشکاران ماجراجو، محصولات فکری و ابزاری که محققان در اختیار آنان قرار می‌دهند، راه‌هایی را به روی بشر گشوده که تا چند دهه پیش کسی در عالم خیال هم شهامت عبور از آنها را نداشت. پرواز در اوج آسمان با کمترین تجهیزات، درست مثل یک پرنده و یا رفتن به اعماق آب‌ها و غوطه خوردن با ماهیان. و یا پاگذاشتن در راه‌های پوشیده از یخ، به شکل یخچال‌های گسترده و یا ستون‌های قائم، لرزان و شکننده، پایین رفتن در شکاف‌های مخوف و لمس هیجان و لذتی که در هیچ راه دیگری یافت نمی‌شود.
اکنون چند سالی است که در ایران به یخ‌نوردی و صعود از آبشارهای یخی توجه خاصی شده و با ورود ابزارهای نوین و برگزاری مسابقه‌ها، این ورزش رشد قابل توجهی نسبت به سال‌های گذشته داشته است.»
آنچه خواندید، بخش هایی از توضیحات افشین یوسفی- یخ نورد با تجربه - است که در کتاب یخ نوردی او چاپ شده ؛ به سراغ افشین یوسفی می رویم تا خودش برای ما از دنیای یخ نوردی بگوید:
- از چه زمانی به یخ‌نوردی علاقه‌مند شدید؟
از دوران کودکی کوه می‌رفتم. همیشه فکر می‌کردم که فعالیت کوه‌نوردی برای سن بالا مناسب است و من باید به دنبال ماجراجویی بروم و از نیروی جوانی و جسارتی که این دوران دارد، استفاده کنم. مایل بودم به دنبال هیجان بروم، به همین دلیل به جذاب‌ترین رشته‌های کوه‌نوردی علاقه‌مند شدم.
- پس علت اصلی علاقه شما تمایل به تجربه، هیجان و ماجراجویی بوده است؟
جدا از هیجان، زیبایی این رشته نیز من را خیلی به خودش جذب کرد و همیشه دوست داشتم کارهایی را انجام بدهم که دیگران به راحتی نتوانند آنها را انجام دهند.
- از این‌که در رشته‌ای فعالیت می‌کنیدکه دیگران کمتر توانایی انجام آن را دارند،مغرور نمی شوید؟
چرا، در ابتدا که جوان‌تر بودم این غرور به وجود آمده بود، اما با گذشت زمان شکل بهتری به خود گرفت و بعد از چند سال نگاهم نسبت به این ورزش بسیار تغییر کرد، مثلاً وقتی آبشاری را در فصل تابستان و یا بهار می‌دیدم، فقط به این فکر می‌کردم که در زمستان چگونه از آن صعود کنم، ولی حالا در کنار همان احساس، به نظرم می‌آید که با دوربینی که همراهم است، زیبایی آن را هم به تصویر بکشم. این تفاوت‌ها در دوره‌های مختلف سنی ، باعث جذابیت زندگی انسان‌ها می‌شود.
- به خطرهای این ورزش فکر کرده اید؟
هر چند که این ورزش‌ها به نوعی خطرناک هستند، اما همیشه سعی می‌کنم برنامه‌هایم را به گونه‌ای تنظیم کنم که دچار حادثه نشوم. هر چند که در سنین جوانی مقداری خطر کردن و تجربه‌های هیجان‌انگیز طبیعی است، اما در جایی که احساس کنم برنامه‌ای برایم خطر دارد، از ادامه آن خودداری می‌کنم. به همین علت است که الان زنده‌ام و کنار شما نشسته‌ام و با شما صحبت می‌کنم !
- به طور کلی وقتی صحبت از یخ نوردی می‌شود، سرما و سفیدی زیبای برف به ذهن می آید؛ برای شما هم چنین است؟
قبل از این‌که این رشته را شروع کنم، گاهی در مجله‌ها و یا تلویزیون تصویرهایی از آن را می‌دیدم و فکر می‌کردم که خطرناک و فوق‌العاده هیجان‌انگیز است؛ این حس هیجان برایم کاملاً ناشناخته بود. سرما خیلی برایم مهم نبود، چون همین سرما را در کوه‌نوردی هم تجربه کرده بودم، ولی این هیجان ناشناخته در کوه‌نوردی و کوه‌پیمایی، برایم ایجاد نشده بود.
- برای یاد گرفتن این رشته چه کار کردید؟
به دلیل پیشرفته بودن یخ‌نوردی کسانی که بخواهند آن را شروع کنند، باید ابتدا سنگ‌نوردی را یاد بگیرند، مثل کسی که برای یادگیری واترپلو، باید ابتدا شناگر خوبی باشد؛ سنگ‌نوردی هم به دلیل داشتن تکنیک‌های اولیه، پایه و پیش نیاز اجرای برنامه‌های یخ‌نوردی است.
- برنامه‌های یخ‌نوردی چگونه است؟
یخ‌نوردی به‌طور کلی به دو شاخه یخ‌نوردی کوهستان و یخ‌نوردی صعود آبشارهای یخی تقسیم می‌شود. در یخ‌نوردی آبشارهای یخی، نیازی به کوه‌نوردی سنگین و پیمودن مسافت‌های زیاد برای رسیدن به آبشار نیست، زیرا عموم آبشارها در نزدیکی شهرها و در کنار جاده‌ها قرار دارند و دسترسی به آنها آسان است، اما در یخ‌نوردی کوهستانی باید پس از صعود از مسیرهای کوهستانی، در ارتفاعات به یخچال‌ها رسید. یخچال‌ها، توده‌های عظیم یخ هستند که در طول میلیون‌ها سال در شکاف سنگ‌ها پدید آمده‌اند و در فصل‌های مختلف سال نیز از میزان یخ آنها کم نمی‌شود و مکان مناسبی برای برنامه‌های یخ‌نوردی محسوب می شوند. طول این یخچال‌ها در برخی موارد به سه هزار متر نیز می‌رسد، بنابراین دسترسی به آبشارهای یخی آسان‌تر است. در برخی از موارد کوه‌نوردان نیز برای رسیدن به قله به یخچال‌های طبیعی برمی‌خورند، به همین دلیل برای رسیدن به هدف خود باید از یخ‌نوردی اطلاع داشته باشند تا بتوانند به صعود خود ادامه بدهند.
- برای صعود چه فصلی مناسب است ؟
در ایران این ورزش اواسط دی ماه تا اواخر اسفند قابل انجام است و در فصل‌های دیگر به دلیل شرایط آب و هوایی که ایران دارد، یخ مناسب از نظر اندازه و کیفیت برای یخ‌نوردی فراهم نیست. اما در خارج از ایران ، در ارتفاعات هیمالیا و به عنوان نمونه در کشورهایی مانند: روسیه، گرجستان ، قرقیزستان و... که از نظر جغرافیایی به قطب شمال زمین نزدیک‌تر هستند و ارتفاعات بالایی دارند، تقریباً در تمام فصل سال می‌توان به این ورزش پرداخت. در بسیاری از کشورهای اروپایی نیز شرایط اجرای این ورزش تقریبا در زمان بیشتری فراهم است.
- برای یخ‌نوردی چه توانایی‌هایی لازم است؟
در این رشته تنها آمادگی جسمانی کافی نیست و به دلیل دشواری زیاد و همچنین استفاده از ابزار و طناب برای صعود، ویژگی‌هایی همچون سرعت عمل، دقت، جسارت و داشتن دانش فنی از ضرورت هاست.
- از مهم‌ترین صعودهای خودتان برایمان بگویید.
در ایران تقریباً نتوانسته‌ام به اجرای برنامه‌های یخ‌نوردی مورد علاقه‌ام دست پیدا کنم، هرچند صعودهایی به یخچال‌های دماوند و یخچال شمالی آن در سال 1380 داشتم. ضمن آن که صعود یخچال کسری سبلان در سال 1385 مهم‌ترین صعود یخچالی من بوده است. در بخش صعودهای آبشار یخی در سال 2831 موفق شدم از آبشار یخی «نوا» که در جاده هراز قرار دارد و بلندترین آبشار یخی ایران به ارتفاع 120 متر است، صعود کنم که صعود از این آبشار برای بسیاری از یخ‌نوردان یک تجربه فراموش نشدنی است. در سفری به فرانسه که از نظر داشتن آبشارهای یخی با ارتفاع‌های زیاد در دنیا مشهور است، موفق شدم از آبشارهای یخی‌ای به ارتفاع 120 تا 370 متر صعود داشته باشم.
