پژوهشگران آمریکایی دریافتهاند که در قطب شمال ذرات دوده در جو زمین نیز نقش بسیار مهمی در آب شدن یخها دارند.
هیچ قسمتی از زمین بهشدت قطب شمال تحت تأثیر گرمایش زمین نیست. از دیدگاه پژوهشگران سازمان فضایی آمریکا، ناسا، ذرات دوده و غبار در جو، درست مانند گازهای گلخانهای در گرمایش زمین و آب شدن یخهای قطب تأثیر دارند. از دیدگاه این پژوهشگران نقش غبار و ذرات دود در گرمایش زمین همسنگ گازهای گلخانهای مانند دیاکسید کربن است.
دور شیندل و گرگ فالوگی، دو دانشمند موسسه مطالعات فضایی سازمان ناسا، در مشابهسازی کامپیوتری از جو، یک رشته محاسبات کامپیوتری انجام دادهاند. آنها در این محاسبات بیش از هر چیز به تأثیر غلظت گازکربنیک، ذرات دوده و غبار و غلظت گاز ازن در قسمتهای مختلف زمین پرداختهاند.
در این محاسبههای نمادین، قسمتهای متوسط و قطور بازسازی شده جو زمین توسط برنامهها به تغییرات ذرات غبار حساسیت نشان دادهاند. براساس دیدگاه دور شیندل و گرگ فالوگی، ۴۵ درصد گرمایش سهدهه گذشته در قطب شمال، در اثر غبار و ذرات دوده موجود در جو زمین بوده است.
نرسیدن نور به زمین
موضوع هنگامی نگران کنندهتر میشود که درمییابیم ذرات دوده از سوی دیگر باعث نرسیدن نور خورشید به زمین و سرمایش آن میشود.
بیش از هر چیز، ذرات گوگرد که از سوختن نفت و زغال تولید میشود، در افزایش این غبار در جو زمین نقش مهمی دارد. اما با تدابیر حفظ محیط زیست در اروپا و آمریکای شمالی این سهم کمتر خواهد شد. از این راه خاصیت سردکنندگی این ذرات در جو زمین کم میشود.
ذرات دوده که در فعالیتهای اقتصادی و صنعتی کشورهای آسیایی بهوفور تولید میشوند، عاملی برای نرسیدن نور خورشید به زمین هستند.
ترافیک خودروها و بخاریهای هیزمی و آتشسوزیهای گسترده نیز علتهای دیگر آلودگی جو زمین به ذرات دود هستند. جو زمین از این طریق همواره تیرهتر میشود.
از دیدگاه دانشمندان، مشکل ابرهای تیره در جو زمین همواره گستردهتر و جدیتر میشود. پیامد فوری این مشکل، ذوب یخهای قطب شمال است. سرعت گرمایش زمین در قطب شمال به مراتب بیشتر از قطب جنوب است.
از اواسط دهه ۷۰، دمای قطب شمال نزدیک به ۱/۵ درجهی سانتیگراد افزایش یافته است. پژوهشگران خواستار بررسی نقش ذرات دود و غبار در بحثهای آینده حفظ محیط زیست هستند.
دویچه وله