ضرورتی که زودتر از این باید بدان توجه میشد و برای رسیدن به آن برنامهریزیهایی صورت میگرفت. اگرچه کمیته گردشگری علمی نزدیک به 3 سال است که در سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی تشکیل شده است اما در چندماه گذشته این کمیته نوپا با چند کمیته دیگر ادغام شد و پیگیریهای ما نیز مبنی بر دریافت علت آن به نتیجه نرسید. اما آنچه از صحبتهای دبیر سابق کمیته گردشگری علمی میتوان نتیجه گرفت این است که، تشکیل این کمیته گام بلندی در راستای حرکت به سوی گردشگری تخصصی در کشور محسوب میشد.3 سال پیش بود که با پیشنهاد معاونت گردشگری سازمان، کمیته علمی گردشگری شکل گرفت.
رحیم مشایی، رئیس این سازمان در همان روزها در محافل رسانهای گفت که کمیته گردشگری علمی در جهت رشد و توسعه علمی کشور در سازمان تشکیل شده است تا قدمهای خوبی در جهت حمایت از نیروهای نخبه و اعزام آنان به میادین بینالمللی صورت گیرد.
بعد از تشکیل این کمیته در معاونت گردشگری، زهرا پیشگاهی فرد که یکی از استادان دانشگاه نیز هست به سمت دبیری آن منصوب شد و برنامههای این کمیته را اعلام کرد.
او گفت: شناسایی و جمعآوری پدیدههای تکمکانی و تک زمانی کشور، تشکیل انجمنهای گردشگری با سایر کشورها و توسعه تور کنگرهها از مهمترین برنامههای این کمیته است.
پیشگاهی فرد افزود: این کمیته با هدف مشارکت دادن نخبگان کشور در امر ترویج و توسعه تفکر گردشگری آغاز به کار کرده است و در نظر دارد با ارائه راهکارهای مناسب و ارتباط با سایر کشورها گردشگری را از حالت سنتی به سمت گردشگری علمی سوق دهد.
او پس از ارائه برنامههای کمیته گردشگری علمی از استانها خواست تا اطلاعات کافی همراه با تصاویر مربوط به پدیدههای تک مکانی وتک زمانی را به کمیته ارسال کنند و پس از این مرحله هر کدام از استانها، مقدمات تشکیل انجمنهای علمی میان ایران و سایر کشورها را فراهم کنند.
اما هنوز کار استانها به اتمام نرسیده بود که دبیر کمیته گردشگری علمی از سمت خود استعفا کرد و پس از او دبیر دیگری مسئولیت این کمیته را بر عهده نگرفت و این کمیته در زمستان سال گذشته با چند کمیته دیگر ادغام شد و تحت نام «کمیته علایق خاص» قرار گرفت.
همکاری استادان و دانشگاهیان، شناسایی مراکز علمی استانها، تشکیل تور کنگرهها و تشکیل انجمنهای علمی برای ارتباط با انجمنهای علمی سایر کشورها، مقدماتی بود که کمیته گردشگری علمی بدان نیازمند بود.
اما با نبود مسئول توانمند بهعنوان ریاست این کمیته، بهنظر میرسد که بیشتر برنامهها روی کاغذ تعریف شده است.چرا که بسیاری از کارشناسان بر وجود جاذبهها و فرصتهای علمی در کشور تاکید میکنند و نبود مدیریت کارآمد و نبود برنامه و هدف خاص در این زمینه را علل فرصت سوزی سازمان اعلام میکنند.
اعلام آمادگی رویان برای جذب گردشگر
پژوهشکده رویان یکی از مهمترین مراکز علمی کشور محسوب میشود که دانشمندان توانای ایرانی در علومی چون شبیهسازی و تکثیر سلولهای بنیادی به مقام علمی بزرگی دست یافتهاند.
پژوهشکده رویان که دارای 2 مرکز در اصفهان و تهران است میتواند به یکی از قطبهای گردشگری علمی تبدیل شود و این در حالی است که معاونت پژوهشی رویان آمادگی این پژوهشکده را برای جذب گردشگر اعلام میکند.
دکتر عبد الحسین شاهوردی، کمک معاونت گردشگری علمی سازمان میراث فرهنگی را در این هدف، مهم میداند و میگوید: اگر دست اندرکاران سازمان میراث فرهنگی به پژوهشکده رویان بهعنوان یک قطب گردشگری نگاه کنند باید ظرفیتهای پذیرش گردشگر علمی را نیز ایجاد کنند و نیروی انسانی زبده برای آن تربیت کنند.
به گفته او تاکنون دانشمندان دیگر کشورها در چند کنگرهای که رویان برگزار کرده شرکت کردهاند اما برای انسجام بخشیدن به آن باید تبلیغات مناسب صورت گیرد و امکانات پذیرش گردشگر فراهم شود. دکتر شاهوردی با اعلام آمادگی رویان برای جذب گردشگر، کمک سایر بخشهای مرتبط را نیز ضروری میداند.
مردان نمکی در انتظار گردشگر
مردان نمکی چهر آباد زنجان نیز یکی از جاذبههای گردشگری علمی منحصر بهفرد به حساب میآیند که متأسفانه بدان آنچنان که باید و شاید توجه نشده است.با بودن مردان نمکی، زنجان با داشتن سابقه تاریخی که از عصر صفویه دارد حالا میتواند علاوه بر آن به قطبی برای گردشگری علمی تبدیل شود.
دکتر محمد علی رهنما، کارشناس گردشگری میگوید: بهتر است از تمام دنیا کارشناسان را دعوت کنیم تا در کار ما شریک شوند. این اقدام باعث میشود تا افراد بیشتری با موضوع منحصر به فردی که تنها در اختیار ایرانیان است، آشنا شوند.او میافزاید: میتوان در خود معدن سایت و تاسیساتی مدرن و به روز طراحی و اجرا کرد تا خود مومیاییهای به دست آمده، آنجا و در محیط واقعی به نمایش درآیند و پذیرای گردشگران علمی باشند.
نیاز به شناسایی داریم
ایران علاوه بر داشتن موقعیتهای تاریخی و میراث فرهنگی، دارای موقعیتهای علمی فراوانی است که باید معاونت گردشگری سازمان، شناسایی موقعیتهای استانها و شناساندن آنها به دنیا را در اولویت قرار دهد.تخمگذاری لاک پشتها در قشم، جنگلهای حرا در جنوب، تنگه سیراف در بوشهر و جاذبههای طبیعی و علمی دیگر، همگی حکایت از ظرفیتهای بالقوه گردشگری علمی دارد که بیتوجهی به آنها ما را از توریسم علمی و تخصصی عقب نگه میدارد.