همشهری آنلاین: کامیلا جبران، خواننده فلسطینی و از اعضای مؤسس گروه فلسطینی نمادین سابرین، زمانی آواز معروفی خوانده بود: «ما مقاومت را امتحان کرده‌ایم، مقابله را امتحان کرده‌ایم، ما انتفاضه را امتحان کرده‌ایم، ما صلح را امتحان کرده‌ایم. چه چیز دیگری برای ما باقی‌مانده است؟» پاسخ به این سؤال در هوای آوازهای نفس‌گیر او معلق بود: «آواز خواندن».
این گروه موسیقی که نهادی محلی را نیز اداره می‌کند، به‌مدت ۵ دهه با ترکیب قانع‌کننده موسیقی کلاسیک عربی و غربی، سروده‌های محمود درویش و اشعار اجتماعی مورد نیاز، وضعیت فلسطین را شرح داده است. آلبوم آنها در سال ۱۹۸۲ به نام «دود آتشفشان‌ها»، با سروده‌هایی از درویش، حال و هوای پس از یورش اسرائیل به لبنان را ثبت کرد. آلبوم دیگر آنها به نام «رحلت پیامبر» که در سال ۱۹۸۷ منتشر شد، انرژی و خشم معترضان و انقلابیون جوان را در خود گنجانده بود. در سال ۱۹۹۴ «کبوترها به اینجا بیایید» امیدی برای صلح پس از توافق اسلو ارائه کرد؛ درحالی‌که در سال۲۰۰۰ «به کجا؟» مقدمه‌ای پیشگویانه برای انتفاضه دوم بود.
در آغاز انتفاضه سوم، هنرمندان فلسطینی به شکلی عمیق‌تر در خط مقدم بودند. تظاهرات علیه اخراج غیرقانونی شیخ جراح که جرقه تشدید تنش را زد، اغلب شامل موسیقی و شعر بود و چنان قدرتی داشت که حتی باعث تعدیل واکنش اسرائیل شد. نیروهای اسرائیلی در چندین مورد هنرمندان موسیقی و سینما را که ویدئوهایی از خشونت آنها در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته بودند، دستگیر کردند، اما زیر فشار رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی ناچار به آزادی آنها شدند. هنر بر اسلحه پیروز شد و سرباز تا بن دندان مسلح در برابر هنرمند به زانو درآمد.
«هنر مقاومت» که شعبه‌ای از «هنر معترض» است، راهی برای ایستادگی در برابر صاحبان قدرت است. این هنر نمونه‌های فراوانی در تاریخ دارد؛ از هنر ضدنازی تا هنر مخالف آپارتاید در آفریقای جنوبی. قیام سووِتو سرآغاز تغییرات اجتماعی در آفریقای جنوبی بود. هنر مقاومت از دل جنبش آگاهی سیاهان که یک جنبش مردمی ضدآپارتاید در دهه ۱۹۶۰ به رهبری استیو بیکو ــــ فعال کاریزماتیک ــــ بود، رشد کرد. بخش اعظم این هنر جنبه عمومی داشت و به شکل نقاشی‌های دیواری، بنرها، پوسترها، تی‌شرت‌ها و گرافیتی‌ها همراه با پیام‌های سیاسی که مقابله‌جویانه و متمرکز بر واقعیت‌های زندگی در آفریقای جنوبی بود، خود را بروز می‌داد.
هنر مقاومت به موضوعاتی می‌پردازد که برای جامعه تحت فشاری که آزادی و زندگی اعضایش تحت سیطره قدرت سرکوبگر حاکم به خطر افتاده، اولویت دارد. این هنر هم مقاومت اعضای جامعه در برابر سرکوب و ارعاب را می‌ستاید و هم گاه با آثارش در مقاطعی رهبری و هدایت مقاومت را در دست می‌گیرد.
موسیقی، نقاشی، سینما و شعر و داستان شکل‌های مختلف هنر مقاومت فلسطینیان در برابر اشغالگران است.
نظر شما