تا در گفتوگو با یکی از ژنرالهای ارشد صدام حسین او را متقاعد کنند به بغداد بازگردد و با عراق جدید همکاری کند. این ژنرال ارشد در سال 2003، فرمانده نیروهای اصلی دفاع از بغداد بود. روزنامه نیویورک تایمز در روزهای اخیر با اعلام این خبر نوشت، این فرمانده ارشد رژیم صدام به نام ژنرال رعد مجید الحمدانی درخواست آمریکا و انگلیس را رد کردهاست.
بعد از یک هفته مذاکره سنگین، این فرمانده رژیم بعث به آمریکاییها گفتهاست که نوری مالکی نخستوزیر عراق تمایلی به این آشتی ندارد. نیویورکتایمز به نقل از تحلیلگران آمریکایی نوشت که این مذاکره و شکست آن، یکی از موانع عمده در راه ایجاد ثبات در عراق را نشان میدهد. مالکی وعده دادهبود که با آشتی با مخالفان دولتش، درگیریهای قومی که شاید عامل انفجارهای مرگبار اخیر در عراق علیه شیعیان و زائران اماکن مقدس شیعه بوده را کاهش میدهد.
ماه گذشته در همین روزها، دولت مالکی یک رهبر برجسته سنی را به اتهام هدایت یک شاخه مسلح مخفی از حزب بعث صدام حسین دستگیر کرد. یک هفته بعد از این دستگیری، نخستوزیر عراق، بعثیها را به هماهنگ کردن انفجارهایی متهم کرد که به مرگ بیش از 40 نفر منجر شد. در روزهای اخیر و بعد از انفجارهای مرگبار علیه شیعیان، مالکی بار دیگر بعثیها را مورد حمله قرار داد و گفت که حزب بعث سر تا پا نفرت است.
آمریکا تلاش مالکی برای یکپارچه کردن عراق را یکی از دلایل امیدواری به پیشرفت سیاسی در این کشور میدانست. هدف آمریکا این است که میان مخالفان بعثی دولت عراق که تمایل دارند به جای خشونت از چانهزنی سیاسی استفاده کنند با آنها که هنوز به فکر جنگ هستند تفکیک قائل شود. در اوایل سال گذشته مالکی تحت فشار شدید آمریکا، قانونی را برای تسهیل محدودیتها جهت بازگشت اعضای حزب بعث به زندگی عادی در عراق به پارلمان برد. اما اکنون که 15 ماه از آن روز میگذرد، این قانون هنوز عملی نشدهاست.
بعد از انفجارهای اخیر در عراق که بیش از 160 نفر در آن کشتهشدند، مالکی
به خاطر کوتاهی در اجرای این طرح آشتی با مخالفان مورد سرزنش قرار گرفتهاست. هنوز هیچ مدرکی که نشان دهد بعثیها عامل این حملات بودهاند به دست نیامده اما اینکه بعثیها در کنار سنیها در مناطقی از بغداد که در گذشته آرام بودهاند فعال شدهاند، مشهود است. مالکی در ماههای اخیر با وجود فشار آمریکا، لحن خود را درباره آشتی با بعثیها تغییر داده است.
این تغییر لحن و پشیمانی از آشتی با بعثیها دلایل و انگیزههایی دارد. با وجود موفقیت مالکی در انتخابات استانی اخیر در عراق، حزب او یعنی حزب الدعوه میداند که برای ادامه کار خود در عرصه قدرت به حمایت شیعیان نیاز دارد. همپیمانان شیعه این حزب هم با بازگشت بعثیها به قدرت بهشدت مخالفند. از سوی دیگر، مالکی در مقابل تلاش آمریکا برای بازگرداندن بعضی سران سنیها به قدرت، مقاومت میکند. آمریکا قصد دارد برای آنکه عراق از ایران فاصله بگیرد و دوباره به سوی اعراب بازگردد، بعضی رهبران سنی را به قدرت در بغداد بازگرداند.
ژنرال حمدانی 2 ماه پیش در هتل شرایتون امان، با نمایندگان عزت ابراهیم الدوری آخرین مقام بلندپایه رژیم صدام که هنوز فراری است، دیدار کردهاست. حمدانی در گفتوگوهای اخیرش با مقامات آمریکایی و انگلیسی گفتهاست که اگر دولت مالکی آشتی با عوامل حزب بعث را بپذیرد، در آن دسته از کسانی که فراری هستند هم تغییری ایجاد میشود. واشنگتن هم بر این باور است که اگر عوامل آرامتر حزب بعث وارد تعامل با دولت شوند، عوامل تندروتر منزوی خواهند شد.
نیویورک تایمز- 27 آوریل 2009