همشهری آنلاین: چهار سال پس از فیلم گنگستری ــ حماسی «مرد ایرلندی» (۲۰۱۹)، مارتین اسکورسیزی با «قاتلان ماه کامل» به سینما برگشته تا دوباره راوی داستانی از رابطه خشونت و قدرت باشد. خشونت و قدرت در فیلم‌های اسکورسیزی رابطه تنگاتنگی دارند؛ کسانی که توانایی استفاده از خشونت علیه دیگران را دارند، چه بیلِ قصاب در «دارودسته نیویورکی»، چه پلیس فاسد در «مردگان» و چه گنگسترهای «رفقای خوب»، «کازینو» و «مرد ایرلندی»، می‌توانند سیطره مخوفی بر زندگی دیگران داشته باشند، اما چیزی که نباید فراموش کنند این است که این سیطره همیشگی نیست و بالاخره از سریر قدرت سُر می‌خورند و به زیر می‌افتند. حتی اگر قانون نتواند حق‌شان را کف دست‌شان بگذارد، دست‌ِ آخر زندگی همان بلایی را سر قدرتمندان فاسد می‌آورد که در «مرد ایرلندی» دیدیم؛ فرتوت، زبون، بازنده، در تقاضای بخشش و طردشده. «قاتلان ماه کامل» نیز داستان کشتار سرخپوستان قبیله اوسِیج در اوکلاهاما در سال ۱۹۲۰ پس از کشف نفت در زمین‌های قبیله است. ارنست اکهارت (با بازی لئوناردو دی کاپریو) گنگستری است که به همراه عمویش، ویلیام کینگ هیل (با بازی رابرت دنیرو) که فردی متنفذ و سردسته گنگسترهای منطقه است، در این کشتار دست دارد. فیلم در جشنواره کن امسال به نمایش درآمد و در پایان نمایشش تشویقی ۹ دقیقه‌ای دریافت کرد و یکی از امیدهای جوایز اسکار امسال محسوب می‌شود. اسکورسیزی در ۸۰ سالگی همچنان سینه‌فیلی واقعی است، عاشق سینما، عاشق تاریخ سینما، عاشق روایت تاریخ با سینما، عاشق فیلمسازی و روایت‌پردازی.
بیش از یک قرن تداوم
اسکورسیزی اولین فیلمش، «چه کسی در اتاقم را می‌زند؟»، را سال ۱۹۶۷ ساخت. از آن تاریخ تا امروز ۵۶ سال است که او در سطح اول سینمای جهان حضور دارد، نسبتا بی‌افت‌وخیز و ثابت‌قدم. تقریبا هیچ‌یک از هم‌دوره‌ای‌هایش، کسانی مثل جورج لوکاس، فرانسیس فورد کاپولا و برایان دی پالما، تداوم او را در سینما نداشتند، البته به جز استیون اسپیلبرگ. اسکورسیزی در هر دهه‌ای چند فیلم ساخته که حداقل یکی دوتای‌شان فیلم بزرگی است. هرچند برخی منتقدان معتقدند او هرگز فیلمی نساخته که به معنای واقعی کلمه شاهکار باشد. بحث سر این دیدگاه مطلب را به درازا می‌کشاند، ولی حداقل می‌شود روی این نکته توافق داشت که اسیکورسیزی فیلمساز بزرگی است.
بدون بازنشستگی
اسکورسیزی قصد دارد فیلم بعدی‌اش را هم بر اساس کتابی از دیوید گرن که «قاتلان ماه کامل» را از کتاب او با همین نام اقتباس کرده بسازد. برای فیلمسازی در سن‌وسال او این حجم کار بیش از حد زیاد به نظر می‌رسد. اسکورسیزی گفته فعلا قصد ندارد سرعت کارش را پایین بیاورد چون در سن‌وسالی است که معلوم نیست چه در انتظارش است و تا وقتی می‌تواند کار کند، کار می‌کند. او حتی گفته به کوئنتین تارانتینو که دست به قلم است و می‌تواند بنویسد قبطه می‌خورد، چون خودش چنین توانایی‌ای ندارد و باید داستان‌های دیگران را به فیلم درآورد. اسکورسیزی فعلا تا آخرین نفس قصد دارد با سینما بماند.
به احترام سینما
اسکورسیزی در چند سال اخیر هر جا که دستش رسیده از بلاک باسترهایی مثل «انتقام‌جویان»، «مرد آهنی» و امثالهم بد گفته و آنها را بابت از بین بردن تنوع در سینما نکوهش کرده است. برای اسکورسیزی که از بچگی در سالن‌های سینما فیلم‌هایی از ژانرهای مختلف دیده، قُرُق سینما با فیلم‌هایی شبیه به هم که بیشتر به شهربازی شباهت دارند ناخوشایند است. از دید اسکورسیزی، این فیلم‌ها، از یک سو، با تبلیغات فراوان سلیقه تماشاگر را دست‌کاری کرده‌اند و از سوی دیگر، موفقیت تجاری‌شان باعث شده که استودیوها به ساخت سایر انواع فیلم‌ها تمایل نداشته باشند و تنوع در سینما کم شود. او خودش امسال از دو فیلم «باربی» و «اپنهایمر» حمایت کرد، فقط برای اینکه بلاک باستر نیستند و امکان وجود نوعی دیگری از درام را تحقق می‌بخشند. «قاتلان ماه کامل» نیز فیلمی متفاوت از بلاک باسترها یا «باربنهایمر» است؛ درام جنایی ـــ حماسی تقریبا سه‌ساعت‌ونیمه‌ای که سر صبر داستانش را می‌گوید، شخصیت‌هایش را می‌پرورد، روابط آدم‌هایش را شکل می‌دهد و بر احساسات و عواطف شخصیت‌هایش تمرکز می‌کند. البته عده‌ای از مدت‌زمان طولانی فیلم شِکوِه کرده‌اند و تماشای آن را تا آخر مثل «مرد ایرلندی» کار سختی دانسته‌اند. اسکورسیزی در جواب به این انتقاد گفته: «چگونه می‌توانید ۵ ساعت جلوی تلویزیون بنشینید و تماشا کنید. آدم‌های زیادی هستند که سه‌ساعت‌ونیم تئاتر تماشا می‌کنند. بازیگران روی صحنه هستند و شما نمی‌توانید بلند شوید و راه بروید. شما به آنها احترام می‌گذارید. کمی هم به سینما احترام بگذارید. این فیلم به لطف تدوین فوق‌العاده تلما شون‌میکر شبیه یک فیلم دوساعته است. او برای تدوین این فیلم شایسته اسکار دیگری است و بی‌شک یکی از تدوینگران بزرگ سینماست.»
در «قاتلان ماه کامل» دو بازیگر محبوب اسکورسیزی، رابرت دنیرو و لئوناردو دی کاپریو، با او همکاری کرده‌اند و بازی‌شان مثل همیشه بی‌عیب و نقص است. در کنار این دو، بازی لیلی گلدستون در نقش همسر ارنست هم با ستایش منتقدان همراه شده است.
نظر شما