«با احمدینژاد قبل از برپایی اجلاس ضدتبعیض نژادی در ژنو دیدار داشتم. او ضمن ابراز امیدواری نسبت به سیاست جدید آمریکا گفت که ایران از وضعیت فعلی مناسبات با آمریکا ناراضی است و خواهان تغییر آن است. گام اول را باید آمریکا بردارد و تغییری جدی در سیاست خود بدهد. اگر اوباما بخواهد، میتواند این دگرگونی را انجام دهد. این تغییر باید در همین ماهها انجام شود، زیرا بعدا مشکلتر خواهد شد.»
انجام این دیدار و سخنانی که به نقل از احمدینژاد از سوی رئیس دولت سوئیس منتشر شد توسط علی اکبر جوانفکر مشاور مطبوعاتی رئیسجمهوری تکذیب شد. وی گفته بود که خبر این دیدار و سخنانی که احمدینژاد در دیدار با همتای سوئیسی خود گفته را از رادیو دویچهوله آلمان شنیده و قویا بر این باور است که این مسئله، یک سناریوی صهیونیستی است و هیچ نسبتی با یادداشتهای رئیس دولت سوئیس ندارد.
اما اتفاقاتی که درکنفرانس دوربان بهدلیل سخنان رئیسجمهوری ایران و ترک جلسه توسط بسیاری از کشورهای شرکتکننده به وقوع پیوست باز هم رابطه ایران و آمریکا را تحتالشعاع خود قرارداد.
اظهارات احمدینژاد در اجلاس دوربان شرایط را برای دموکراتهای آمریکایی که در داخل و از طرف اسرائیل با مخالفتها و فشارهایی جهت تعیین تکلیف پرونده هستهای ایران روبهرو هستند مشکل ساخته است.
ایران هنوز به حسن نیت آمریکا برای برقراری روابط مشکوک است و ترجیح میدهد مدتی را به راستی آزمایی اوباما اختصاص دهد. اما همانطور که احمدینژاد گفته زمان زیادی باقی نمانده است.
اگر شعار تغییراوباما ولحن آشتیجویانهای که وی در رابطه با ایران به کار گرفته طی روزها و یا حداکثر یک ماه آینده نیز ادامه یافته و حتی جهش دیگری را نیز با خود همراه کند شرایط برای تغییرسیاست خارجی ایران بیشتر فراهم میشود؛ هرچند نتیجه انتخابات ریاستجمهوری منشا آن خواهد بود.
داوود هرمیداس باوند، استاد دانشگاه معتقد است: «درصورت آمدن فردی غیراز آقای احمدینژاد برای تصدی مسئولیت ریاستجمهوری، بهدلیل متفاوت بودن دیدگاهها و مواضع رقبای کنونی وی در سیاست خارجی، بهنظر میرسد تنش زدایی با غرب در دستورکار رئیسجمهوری آینده قرار خواهد گرفت؛ هرچند ممکن است با مشکلاتی روبهرو شود.
اما از آنجا که 2 کاندیدای رقیب آقای احمدینژاد قصد و نیت و راهبرد اعلام شده خود را بر مدار مذاکرات سازنده و تنشزدایی استوار کردهاند اگر در این مسیر هم با فشارهایی مواجه شوند فرایند نهایی آن به حد وسطی - ما بین راهبرد آنها و فشارهای وارده- منتهی میشود. این فرایند میتواند تا حدودی برای تعامل سازنده مساعد باشد. به این ترتیب نگرانی و دغدغهای که از شکست مذاکرات ایران و 1+5 و پیامدهای این شکست وجود دارد با پیروزی یکی از رقیبان آقای احمدینژاد در انتخابات، تا حدودی تعدیل میشود.»
از نظر هرمیداس باوند، ممکن است تصمیمات دولت دهم در صورتی که فرد دیگری پیروز انتخابات باشد، در موضوع هستهای کشور، مشابه دولت خاتمی نباشد، چراکه اکنون فضا عوض شده و شرایط تغییر کرده است اما خطمشی تعدیلشدهای از سوی ایران در پیش گرفته خواهد شد.
به گفته این استاد دانشگاه مواضع دولت جدید آمریکا یک تغییر عمده در مقایسه با زمان دولت خاتمی دارد و آن اینکه دولت اوباما اعلام کرده مستقیما در مذاکرات 1+5 شرکت میکند. به عبارت دیگر طرف اصلی ایران در مذاکرات هستهای نهایتا آمریکاست. بنابراین درصورت روی کارآمدن رئیسجمهوری جز احمدینژاد در دور دهم، ممکن است مذاکرات ایران و آمریکا در چارچوب 1+5 و یا فراتر از آن بهصورت دو جانبه شکل گیرد و امکان توافق به شکل جدیتری وجود دارد.