اقدام جهانی علیه جنایات رژیم صهیونیستی منطبق بر حقوق بین‌الملل

به گزارش همشهری آنلاین، علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت در یادداشتی برای همشهری درباره جنایات رژیم صهیونیستی در غزه نوشت؛مطابق تعهداتی که در متون و عرف بین¬المللی ذکر شده و بر وضعیت کنونی غزه تطبیق کامل دارد، جامعه جهانی می¬تواند و البته باید در راستای پایان دادن به جنایات رژیم صهیونیستی در غره اقدامات فوری و درخوری را انجام دهد؛ در این باره گفتنی¬هایی است:

1- ماده یک مشترک کنوانسیون¬های ژنو 1949 سلسله تعهداتی را برای کشورهایی که درگیر مخاصمه نیستند وضع کرده است. این کنوانسیون که مقررات حقوق بین¬الملل بشردوستانه را مدون کرده است، از همه کشورها می¬خواهد التزام به مقررات بین¬المللی در شرایط جنگی را «تضمین» نمایند. به بیان دیگر، مطابق این ماده که جزئی از حقوق بین¬الملل عرفی هم به حساب می¬آید، دولت¬هایی که درگیر جنگ نیستند باید همه امکانات خود را در راستای توقف نقض صریح حقوق بین¬الملل بشردوستانه به¬کار گیرند. این وظیفه، نه¬تنها شامل همه کشورهای جهان می¬شود، بلکه سازمان¬های بین¬المللی را هم به¬عنوان تابعان حقوق بین¬الملل دربرمی¬گیرد. ذکر این نکته همین¬جا لازم است که رعایت الزامات حقوق بین¬الملل بشردوستانه در تحولات اخیر حقوق بین¬الملل، دیگر از ویژگی متقابل بودن پیروی نمی¬کند و فی¬نفسه دارای ارزشی است که کل جامعه جهانی ملزم به رعایت آن و تضمین مراعات آن از سوی همه طرف¬های بین¬المللی است. دلایل دیگری هم در حقوق بین¬الملل وجود دارد که لزوم اقدام فوری از سوی همه کشورهای جهان را برای توقف جنایات رژیم صهیونیستی، تبیین می¬کند.

2- بخش «ب» از قسمت اول ماده 48 طرح مسئولیت بین¬المللی دولت¬ها تصریح کرده است در صورتی که «تعهد نقض شده در قبال جامعه بین¬المللی در کل» باشد، همه دولت¬ها می¬توانند به مسئولیت طرف مقصر در حقوق بین¬الملل استناد کنند. در قسمت دوم همین ماده «توقف فعل متخلفانه بین¬المللی» و «تضمین به تکرار نشدن عمل متخلفانه بین¬المللی» از جمله اقداماتی است که همه دولت¬ها می¬توانند نسبت به طرف خاطی اعمال کنند. «تعهدات در قبال جامعه بین¬المللی در کل» در عرف و رویه حقوقی بین¬الملل تا حد زیادی مشخص شده است. حمله به بیمارستان¬ها، کودک¬کشی و سایر جنایات جنگی، می¬تواند در زمره تعهداتی باشد که در قبال جامعه بین¬المللی در کل از آن¬ها یاد می¬شود. به¬طور ویژه، دیوان بین¬المللی دادگستری در قضیه بارسلونا تراکشن، «جنایت نسل¬کشی» را به¬عنوان یکی از این تعهدات در قبال جامعه بین¬المللی در کل ذکر کرده است که همه دولت¬ها باید نسبت به توقف آن تعهداتی را ایفا نمایند.

3- نظریه مشورتی دیوان بین¬المللی دادگستری درخصوص پیامدهای حقوقی ساخت دیوار در سرزمین اشغالی فلسطین، یکی دیگر از مستندات بین¬المللی برای تعهدات جامعه بین¬الملل در خصوص وضعیت کنونی غزه است. دیوان در سال 2004 تصریح داشته است «کلیه کشورهای عضو کنوانسیون ژنو متعهدند رعایت حقوق بین¬الملل بشردوستانه را از سوی اسرائیل تضمین کنند.» این نظریه مشورتی هم که برگرفته از متون و عرف مسلّم حقوق بین¬الملل است، گویای وظایف تابعان حقوق بین¬الملل برای توقف جنایات رژیم صهیونیستی است.

در شرایطی که نهادهای بین¬المللی که وظیفه اصلی حفظ صلح و امنیت بین¬المللی یا مقابله با جنایات جنگی را دارند، نظیر شورای امنیت، به دلیل ساختارهای معیوب و قوانین ضدحقوقی، مانند وتو، نتوانسته¬اند و اساساً نمی-توانند مقابل جنایات رژیم صهیونیستی بایستند، حقوق بین¬الملل با همه ضعف¬هایی که در ضمانت اجرا دارد، برای تابعان حقوق بین¬الملل تجویزهایی دارد که در صورت اجرای درست می¬تواند بر دهن¬کجی مستمر رژیم صهیونیستی به همه قوانین حقوق بین¬الملل، حقوق بشر و حقوق بشردوستانه تا حدی لگام زند. البته که این تجویزها نه‌تنها مخالف ماده 24 منشور سازمان ملل که «مسئولیت اولیه» حفظ صلح و امنیت بین¬المللی را بر عهده شورای امنیت قرار داده، نیست، بلکه علاوه بر 3 بند قبلی که نشان می¬دهد یک عمل مشروع طبق حقوق بین¬الملل است، کاملا منطبق بر مفاد و مفهوم قطعنامه 377 مجمع عمومی سازمان ملل متحد موسوم به قطعنامه «اتحاد برای صلح» است: در مواردی که شورای امنیت به¬دلیل حق وتو نتواند هنگام تهدید علیه صلح، نقض صلح یا عمل تجاوز اقدام مناسبی انجام دهد، وظیفه حفظ صلح و امنیت بین¬المللی بر عهده همه کشورهای جهان خواهد بود.