به گزارش همشهری آنلاین، سازمان فضایی کشور نیز طبق وعده خود مسیر ورود بخش خصوصی در بحث ساخت ماهواره و پرتابگر را هموار کرده است. اما با وجود تلاش‌های شبانه‌روزی دانشمندان ایرانی برای ارسال ماهواره‌های سبک با پرتابگرهای وطنی، همچنان برای قراردادن ماهواره‌های سنگین نیاز به همکاری سایر کشورهاست.
خودکفایی در پرتاب ماهواره‌های سبک
ارسال ماهواره‌های ایرانی به مدار لئو یکی از مهم‌ترین پیشرفت‌های فضایی کشور به‌حساب می‌آید. نقش ماهواره‌برهایی مانند قاصد در این مسیر بسیار پررنگ است. در سال‌های اخیرماهواره‌های سبک سه‌گانه نور به مدار لئو فرستاده و تثبیت شدند. همانطور که در برنامه ۱۰ساله فضایی کشور آمده است، پس از تثبیت ماهواره‌های کمتر از ۵۰کیلوگرم در این مدار، نوبت به ارسال و تثبیت ماهواره‌های بیشتر از ۵۰کیلوگرم می‌رسد. اما پرتاب ماهواره‌های سنگین‌تر برعهده ماهواره‌برهای سیمرغ و قائم ۱۰۰ خواهد بود.
انواع ماهواره‌برهای ایرانی
ماهواره‌بر سیمرغ، یک ماهواره‌بر چند مرحله‌ای است که در سال ۱۳۸۸ توسط سازمان هوافضا و وزارت دفاع ساخته شد. سیمرغ با استفاده از ۲ مدل سوخت مایع و جامد با ۴۹۰ ثانیه پرواز به نزدیک‌ترین مدار زمین می‌رسد و می‌تواند ماهواره‌هایی با وزن ۲۵۰ کیلوگرم را در مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین قرار دهد. دیگر ماهواره‌بری که برای ماهواره‌های سنگین طراحی شده است، ماهواره‌بر قائم۱۰۰ است. قائم۱۰۰ نخستین ماهواره‌بر ۳ مرحله‌ای سوخت جامد ساخت کشور محسوب می‌شود.
این ماهواره‌بر می‌تواند ماهواره‌هایی با وزن کمتر از ۱۰۰کیلوگرم را در مدار ۴۰۰تا ۵۰۰کیلومتری زمین قرار دهد. قائم ۱۰۰در مراحل تست نهایی قرار دارد. دیگر ماهواره‌برهای کشور که برای خودکفایی کامل در بخش پرتاب ماهواره‌های ایرانی در دست توسعه و ساخت هستند، سریر و ذوالجناح نام دارند.
استفاده از سایوز تا رسیدن به ضریب اطمینان بالا
حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی کشور درباره صنعت فضایی کشور در گفت‌وگو با همشهری درباره استفاده از موشک پرتابگر روسی سایوز برای پرتاب ماهواره‌ای سنگین ایرانی به مدار، گفت: «ایران درواقع زمانی سراغ قرارداد با کشورهای خارجی می‌رود که برای انجام پروژه، تجهیزات مورد نیاز را در داخل نداشته باشد و برای رفع نیاز در کشور به آن احتیاج داشته باشد.
در زمان فعلی توان تجهیزاتی برای قراردادن ماهواره‌ای بیش از ۲۵۰کیلوگرمی در مدار نداریم، ولی در آینده نزدیک توانمندی ایران تثبیت می‌شود که بسیار مهم و راهبردی است و تا اجرام ۲۰۰ تا ۲۵۰ کیلوگرمی را در مدار قرار خواهیم داد.»
هدهد و کوثر به‌زودی در فضا
حسین شهرابی، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان سازنده ۲ ماهواره هدهد و کوثر درباره پرتاب آنها به فضا می‌گوید که قرار بوده است، آذرماه امسال این دو ماهواره پرتاب شود که پرتابگر اعلام کرد پرتاب با ۶ ماه تأخیر و احتمالاً در ۳ماهه اول سال آینده انجام می‌شود. شهرابی درباره چرایی پرتاب با موشک روسی سایوز به خبرگزاری مهر گفت: «با توجه به اینکه پرتابگرهای داخلی درحال توسعه هستند و به‌دلیل اینکه به‌دنبال بازار بین‌المللی هستیم، ماهواره‌های ایرانی کوثر و هدهد در حوزه سنجش و اینترنت اشیا (IOT) توسط پرتابگر روسی انجام می‌شود که در حال حاضر از برجسته‌ترین همکاری‌های‌مان با روسیه است.»
البته شهرابی با تأکید بر اینکه استفاده از پرتابگر داخلی از دستور کار خارج نشده است و استفاده از همه ظرفیت‌ها در برنامه کار آنهاست، افزود: «در حال حاضر روی ماهواره متمرکز هستیم تا پرتاب با پرتابگری کم‌سابقه چرا که ریسک آن با توجه به هزینه گزافی که شده است بالاست. بنابراین با یک پرتابگر بین‌المللی با سابقه زیاد ریسک کمتر می‌شود و تمرکز روی ماهواره بیشتر است.»
بیشتر بخوانید:
ماهواره‌بر سایوز
یکی از قدیمی‌ترین و در عین حال کارآمدترین ماهواره‌برهای جهان سایوز است. موشکی روسی که پرتاب‌های متعدد و موفقی داشته است. همین ماهواره‌بر بود که تابستان سال گذشته، ماهواره خیام را به مدار رساند. برای نزدیک به یک دهه، از آخرین پرواز شاتل فضایی در سال۲۰۱۱ تا نخستین ماموریت موشک فالکون۹ استارت‌آپ فضایی اسپیس‌ایکس در سال۲۰۲۰، موشک‌های سایوز تنها وسیله پرتابی بودند که قادر و مورد تأیید برای انتقال فضانوردان به ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) بودند. سایوز با بیش از ۱۹۰۰پرواز از زمان آغاز به‌کار خود در سال۱۹۶۶ تا سال۲۰۲۱ پرمصرف‌ترین ماهواره‌بر در جهان بوده است.
نظر شما