تأثیر رفتار والدین بر کودک ؛ کودکان آن چیزی می‌شوند که ما رفتار می‌کنیم ... | ارتباط سلامت روان والدین با چگونگی تربیت کودک

همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: رفتار کودکان بسیار تحت تأثیر والدین و اطرافیان آن‌ها قرار دارد؛ به گونه‌ای که می‌تواند باعث بروز مشکلات زیادی در آن‌ها شود. ازجمله مهم‌ترین نیازهای روان شناختی کودک، داشتن والدین و به خصوص مادر نسبتاً سالم از لحاظ روان شناختی است.

تأثیر مشکلات والدین بر کودک

احمد شجاعی، روان‌شناس و روان درمانگر فردی؛ تحت نظارت رسمی و سوپروایزری انجمن بین‌المللی درمان‌های پویشی_تجربه‌ای درباره تأثیر مشکلات والدین بر سلامت کودکان می‌گوید: اگر مادر از سلامت روانی نسبی برخوردار باشد می‌تواند برای رسیدگی و آرام کردن فرزندش حوصله و صبر و تحمل بیشتری به خرج دهد. حالات و روحیات جسمانی و عاطفی فرزندش را تا حدودی تشخیص دهد و خودش را با حالات درونی و احساسی او هماهنگ کند.

ارتباط سلامت روان مادر با چگونگی تربیت کودک

به گفته این روان شناس، مادری که با احساسات و دنیای درونی خودش ارتباط بهتری دارد و آن‌ها را می‌شناسد می‌تواند اضطراب، خشم و غم و عشق و نیازهای کودک را ببیند، بفهمد و در راستای احساسات و نیازهای او کارهای لازم را انجام دهد. وقتی کودکان دچار ترس و اصطراب می‌شوند اگر مادر توانایی و تحمل کافی برای تنظیم اضطراب و آرام کردن ترس در درون خودش را نداشته باشد نمی‌تواند به شیوه مناسب به اضطراب فرزندش هم رسیدگی کند. مثلاً اگر مادر همیشه اضطرابش را نادیده گرفته و خودش را به خاطر مضطرب بودن سرزنش کرده؛ ممکن است با اضطراب و نگرانی‌های فرزندش هم با همین شیوه برخورد کند. یا برعکس؛ اگر در موضع پذیرش با اضطراب و نگرانی‌های خودش باشد می‌تواند فرزند مضطرب خود را در آغوش بگیرد و حضور عاطفی و هیجانی خودش را به فرزندش نشان دهد و با عشق و مراقبت اضطراب کودکش را تنظیم کند.

مدیریت اضطراب کودک توسط والدین

احمد شجاعی می‌گوید: یکی از کارهایی که برای رشد مهارت در مدیریت اضطراب کمک می‌کند این است که بتوانید به بدن وجسمتان در شرایط اضطرابی و استرس توجه لازم را نشان دهید و آن را بپذیرید. تحقیقات رویکردهای نوین علوم اعصاب و روان شناسی نشان داده‌اند توجه به نشانه‌های اضطراب در بدن مثل دل آشوب شدن، سفتی قفسه سینه، منقبض شدن عضلات و نشانه‌های دیگر اضطراب درجسم می‌تواند کمک زیادی به مدیریت بهتر اضطراب کند و آن را کاهش دهد. در واقع با پذیرش چنین مشکلاتی می‌توانید به تدریج مهارت تنظیم ومدیریت اضطراب را به فرزندتان آموزش دهید.

لزوم داشتن امنیت و آرامش کودک

به گفته این روان شناس نیاز به داشتن مادر نسبتاً سالم که توانایی تنظیم و تجربه احساسات را دارد؛ به شدت به سلامت روان مادر بستگی دارد. مادرانی که از سلامت روان نسبی برخوردار هستند یا در بزرگسالی از جلسات روان درمانی برای حل و فصل مشکلات عاطفی و روان شناختی‌شان اقدام می‌کنند بهتر می‌توانند دشواری و چالش‌های مختلف زندگی خودشان و فرزندشان را تاب بیاورند.

بنابراین اگر والدین بتوانند با احساسات خود مثل خشم و عصبانیت رابطه خوبی برقرار کنند و آن‌ها را بشناسند و بتوانند به خوبی مدیریت کنند می‌توانند به شکل سالم عصبانیتشان را تجربه کنندو به این ترتیب فرزندشان هم همین توانایی و ظرفیت مادرو پدرش را یاد خواهد گرفت.

تاثیر رفتار مادر و پدر بر کودکان

به گفته این روان شناس؛ کودکان آن چیزی می‌شوند که ما هستیم و رفتار می‌کنیم، نه آنچه تلاش می‌کنیم به آن‌ها آموزش دهیم. یعنی اگر والدین به خصوص مادر با عشق، مراقبت و گاهی نیز با اقتدار و عصبانیت به شکل سالم رفتار می‌کند کودک هم این نوع رفتاررا یاد خواهد گرفت و در بزرگسالی بهتر می‌تواند با احساساست خود در ارتباط باشد و از آن‌ها درموقعیت‌های مختلف استفاده کند.

شکل گیری رابطه صمیمانه والدین و فرزندان

یکی از نیازهای روان شناختی مهم کودک که به سلامت روانی مادر وابسته است؛ نیاز به داشتن یک رابطه صمیمانه و امن است. اگر والدین به خصوص مادر بتواند رابطه میان خودو فرزندش را به رسمیت و معتبر بشمارد و آن را در حالات رفتاری و احساسی خود نشان دهد؛ کودک نیز این توجه و اهمیت را درک خواهد کرد و رابطه برای کودک نیز ارزشمند خواهد شد.

اگر این رابطه در بستری امن و قابل تکیه باشد فرزند این الگوی دلبستگی را یاد می‌گیرد و در بزرگسالی هم به سوی روابطی خواهد رفت که بتواند دلبستگی و الگوی ارتباطی خوبی را مانند مادر تجربه کند. بنابراین سلامت روانی مادرو پدر نقش مهمی در انتخاب همسر، شریک عاطفی و دوستان ما در بزرگسالی ایفا می‌کند.

الگوسازی والدین برای کودکان

به گفته این روان شناس، مشکلات والدین و رفتارهایی که در آن‌ها مشاهده می‌کنیم آینه‌هایی هستند که می‌توانند به ما نشان بدهند که ما چه تاثیری از الگوهای ناسالم و آسیب زای آن‌ها گرفته‌ایم؟ به این ترتیب می‌توانیم با فهم دقیق و بهتر خودمان و مشکلاتی که در ارتباط با خودمان و دیگران داریم؛ چرخه انتقال تروماها و آسیب‌های روان شناختی بین نسلی را از بین ببریم. البته تغییرکار دشوار و زمان بری است و معمولاً نیاز به کمک گرفتن از متخصص و کارشناس این حوزه‌ها دارد. بنابراین برای رسیدن به نتیجه بهتر؛ گاهی کمک گرفتن از متخصصان سلامت روان ضروری است.