تأثیر رسانه می تواند به اندازه مواد مخدر باشد | رسانه آمار اوتیسم و بیش فعالی را افزایش داده است

همشهری آنلاین: محمدرضا بیگدلی در این نشست گفت: در حیله‌های رسانه‌ای از ویژگی‌هایی که ساختار مغز ما دارد، بسیار استفاده می‌شود. رسانه می‌تواند حتی مانند موادمخدر بر ذهن ما تأثیر بگذارد. در برخی کشورها علاوه بر مرکز مبارزه با موادمخدر، ‌مرکز مبارزه با رسانه هم وجود دارد.

تأثیر رسانه، مشابه موادمخدر

محمدرضا بیگدلی گفت: مبحث امروز ۲بعد رسانه و شناخت را دربرمی‌گیرد. گاهی رسانه همان تأثیری که یک دارو روی مغز دارد را بر ذهن ما می‌گذارد؛ یعنی رسانه می‌تواند حتی مانند موادمخدر بر ذهن ما تأثیر بگذارد. در برخی کشورها علاوه بر مرکز مبارزه با موادمخدر، ‌مرکز مبارزه با رسانه هم وجود دارد. صفحات الکترونیک از تلویزیون را شامل می‌شود تا موبایل و... که تأثیر بسیار زیادی روی مغز انسان دارند. امروزه کشورها به‌دنبال داشتن مغزهای برتر هستند و عواملی همچون تغذیه، آب و هوا، رسانه و... بر مغز تأثیرگذارند.

وی ادامه داد: مغز ما ۳بخش مهم به نام‌های مغز عقبی، مغز میانی و مغز جلویی دارد. مغز جلویی در تصمیم‌گیری‌های ما بسیار اهمیت و ریاست بر سایر بخش‌های مغز را بر عهده دارد. مغز جلویی مسئول اراده و «نه» گفتن‌های ماست. هرقدر یک انسان «نه»‌های بیشتری بگوید فرد باهوش‌تری است. مغز جلویی، مانع از تقلید و تکرار کردن ما می‌شود. یکی از بیماری‌هایی که باعث می‌شود انسان نتواند «نه» ‌بگوید، بیش‌فعالی است. کودک دچار بیش‌فعالی به هیچ فعالیتی «نه» نمی‌گوید. امروزه بیش‌فعالی با روش‌های مختلف قابل درمان است. برخی رسانه‌ها از عدم‌رشدیافتگی مغز جلویی بسیار سوءاستفاده می‌کنند.

رسانه؛ عامل افزایش آمار اتیسم و بیش‌فعالی

محمدرضا بیگدلی افزود: رسانه یکی از عوامل اساسی اتیسم در دوران ماست. در سال ۱۹۸۵ از هر ۵هزار کودک، یک کودک اتیسمی بود، اما در سال ۲۰۱۵از هر ۵۰کودک پسر، یکی اتیسمی است. پسرها در اتیسم آسیب پذیرترند. امروز از هر ۴پسر و از هر ۱۲دختر یکی بیش‌فعال است. چرا آمار افزایش پیدا کرده است؟ به‌دلیل رسانه و صفحات الکترونیک. هر چه در مسیر رشد کودک کمتر مداخله کنیم، رشد طبیعی‌تر اتفاق می‌افتد. یکی از مداخله‌های اساسی، صفحات الکترونیک است.

وی سپس گفت: در گذشته مهم‌ترین عامل اتیسم، مادران سرد بودند که به بچه خود کم‌ محبت و توجه می‌کردند، اما امروز رسانه و صفحات الکترونیک کودک را از فضای خانه خارج می‌کند و ارتباط با مادر کم می‌شود. مادر درصورتی می‌تواند جلوی این بیماری را بگیرد که بتواند با صفحات الکترونیک رقابت کند. در سنین زیر ۴سالگی اصلاً نگذارید بچه با موبایل و تبلت سروکار داشته باشد. حتی مهدکودک نیز در اتیسم تأثیر دارد؛ چون بچه را از پدر و مادر جدا می‌کند. بهترین کار این است که مهدکودک به خانه بیاید.

گناه نابخشودنی عوض کردن حال دیگران با خنده

محمدرضا بیگدلی همچنین عنوان کرد: در مغز انسان‌ها وسوسه، قوی‌تر از اراده است. یکی از چیزهایی که برای اراده انسان مضر است، ‌خنده است. البته نباید فراموش کرد مغز ما به خنده نیاز دارد و خندیدن بسیار واجب است، اما خنده تأثیرات مهمی بر مغز دارد که یکی از آنها پاک کردن حافظه است. اصلاً ما گاهی می‌خندیم که چیزی را از ذهن‌مان پاک کنیم. می‌گوییم: «می‌خندد که حال و هوایش عوض شود.» عوض کردن حال و هوای دیگران با خنده، گناهی نابخشودنی است؛ چراکه این مسئله می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های منطقی و ارادی تأثیر داشته باشد. یکی از مهم‌ترین آموزش‌های «نه» گفتن، روزه گرفتن است.

تفاوت مغز آقایان و خانم‌ها

وی افزود: یکی دیگر از ویژگی‌های مغز، تفاوت مغز آقایان و خانم‌هاست. در مغز آقایان هیچ‌چیز به هیچ‌چیز ربطی ندارد، اما در مغز خانم‌ها همه‌چیز به همه‌چیز ربط دارد. در حیله‌های رسانه‌ای از ویژگی‌های ساختار مغز بسیار استفاده می‌کنند. مغز ما به‌شدت سوگیری دارد. بنده کتابی به نام «شست‌وشوی مغزی و کنترل افکار» در این زمینه دارم؛ مثلاً‌ مغز انسان شکل‌های کمانی را دوست دارد و شکل‌های چهارگوش را دوست ندارد؛ به همین دلیل مغز ما به ماشین‌های دارای طراحی کمانی بیشتر از طراحی چهارگوش علاقه دارد.

رابطه سن و انواع هوش با اثرگذاری رسانه

محمدرضا بیگدلی در ادامه گفت: ۲نوع هوش متبلور و سیال داریم. هوش سیال عامل ریسک‌پذیری، ‌توانایی استدلال، قابلیت یادگیری چیزهای جدید، خلاصه کردن و... در انسان است. هوش متبلور مربوط به واقع‌بینی، ‌مهارت‌های تجربی، میل به مشورت و... است. هوش سیال علاقه به خلاصه کردن همه‌چیز دارد؛ بنابراین درصورت بالا بودن هوش سیال در یک فرد، چنین فردی می‌تواند با یک تیتر هوشمندانه، تأثیر زیادی بگذارد و یک جامعه را منقلب کند.

وی سپس گفت: از آنجایی که ‌توانایی استدلال و نیز یادگیری چیزهای جدید بعد از سنین ۳۰سالگی کاهش می‌یابد، رسانه روی افراد پیر و مسن تأثیر کمتری دارد. همچنین هر چه سن انسان پایین‌تر باشد، تأثیر محیط بیشتر از ژنتیک می‌شود. در نتیجه تأثیر رسانه بر کودکان کم‌سن و سال بسیار بیشتر از بزرگسالان است. یکی دیگر از مفاهیم مهم در فعالیت‌های رسانه‌ای، ترس است. ترس، برادر مرگ است. در رسانه گاهی به وسیله ترساندن افراد روی آنها تأثیر می‌گذارند. خبرنگاران می‌توانند همچون جراحان درجه یک، ذهن مردم را تغییر دهند.