بعضی وقت‌ها این مناسبت‌ها ارتباط ویژه‌تری با ما دارد، منظورم ما دوچرخه‌ای‌هاست. امسال هم از آن وقت‌هاست.رسم است وقتی مناسبتی را اعلام می‌کنند، برایش یک برنامه و خط کاری و فکری مشخص تعیین می‌شود. امسال قرار است به موضوع «حفاظت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی» پرداخته شود.یک جور شعار برای این روز.
«اتحادیه بین‌المللی ارتباطات از راه دور» از سال 1969، 27 اردیبهشت یا 17 مه، مراسم خاصی را برگزار می‌کند تا سال تأسیس این اتحادیه و امضای اولین معاهده بین‌المللی تلگراف در سال 1865 را گرامی بدارد. در پاییز 2005 ،«نشست بین‌المللی جامعه اطلاعاتی» (دابلیو اس‌آی‌اس) از دبیر کل سازمان ملل خواست تا 17 مه را با تمرکز روی فناوری ارتباطات و اطلاعات و موضوع‌های گسترده مربوط به آن،که توسط شرکت‌کنندگان در این نشست یعنی سران کشورهای عضو مشخص می‌شود، روز جهانی جامعه اطلاعاتی بنامد.
پوستر امسال روز جهانی جامعه اطلاعاتی و ارتباطات از راه دور
در بهار 2006، دبیر کل وقت، قطعنامه‌ای را تصویب کرد که برپایی جشن و گرامی داشت روز جهانی جامعه اطلاعاتی را در هر سال الزامی اعلام کرد . و در پاییز 2006 در کنفرانس این اتحادیه در ترکیه، تصمیم گرفته شد تا هر دو رویداد با عنوان روز جهانی جامعه اطلاعاتی و ارتباطات از راه دور در یک روز، یعنی 27 اردیبهشت، گرامی داشته شود.
قطعنامه آخر از کشورهای عضو و اعضای حقوقی عضو سازمان ملل، یعنی سازمان‌های فعال در این حوزه، دعوت می‌کند تا با ترتیب دادن برنامه‌های خاص این روز را گرامی بدارند.
این اتحادیه از سال 2003 تا به حال در کنار برنامه‌های مختلف، بورسیه‌هایی را به نوجوانان و جوانان کشورهای عضو اهدا می‌کند. آنها هر بار در برنامه‌ای با عنوان «آموزش نوجوانان و جوانان؛ بلی» طرحی را تعریف می‌کنند و با اعلام آن به کشورهای عضو اتحادیه، از جمله ایران، می‌خواهند که این برنامه را از طریق رسانه‌ها و ابزارهای دیگر به اطلاع همه مردم برسانند تا بچه‌های مستعد هر کشور، با استفاده از جایزه مورد نظر، دانش و توانایی‌هایشان را بالا ببرند.
این جایزه به نوجوانان و جوانان کشورهای توسعه نیافته، در حال توسعه و کشورهای در حال گذار اهدا می‌شود.
امسال آخرین زمان درخواست برای این بورسیه، 11 فروردین بوده، البته نوجوان‌ها با سرزدن به سایت این اتحادیه در هر سال می‌توانند از زمان درخواست باخبر شوند و به‌طور مستقل تقاضا بدهند.
حفاظت از نوجوان‌ها در فضای سایبر
امسال برای گرامی داشت روز جهانی جامعه اطلاعاتی و ارتباطات از راه دور، شورای اتحادیه بین‌المللی ارتباطات از راه دور (آی‌تی‌یو) عنوان «حفاظت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی» را انتخاب کرده است.
ایجاد امنیت و اعتمادسازی در کاربرد فناوری ارتباطات و اطلاعات یکی از عملکردهایی است که رهبران جامعه بین‌الملل در «دابلیواس‌آی‌اس» (WSIS) به «آی‌تی‌یو» (ITU) ماموریت داده‌اند تا آن را پیگیری کند. این اتحادیه به همین منظور ابتکاری اندیشیده و بخشی با عنوان «حفاظت از کودکان و نوجوانان در دنیای آنلاین» (سی‌اُپی)، تأسیس کرده تا بحث فضای مجازی امن و سالم را برای نسل آینده به‌طور متمرکز دنبال کنند. وقتی به آمار وتعدادکاربران و افزایش آن در سال‌های اخیر نگاه می‌کنی، لزوم چنین راهکارها و برنامه‌ریزی‌هایی را بهتر متوجه می‌شوی.
یک دهه قبل، فقط 182 میلیون نفر در سراسر جهان از اینترنت استفاده می کردند و همه‌شان هم تقریباً از کشورهای پیشرفته بودند. تا اوایل سال 2009، همان اولِ اول، حدود 5/1 میلیارد کاربر اینترنت داشتیم و بیش از 400 میلیون نفر آنها به پهنای باند و اینترنت پرسرعت دسترسی داشتند.
طبق آمار رسمی، بیش از 600 میلیون کاربر در آسیا، 13 میلیون نفر در آمریکای لاتین و کارائیب و 50 میلیون کاربر در آفریقا زندگی می‌کنند. با این وصف، اینترنت منبعی روبه رشد و رایج است که به‌طور گسترده خطرهای آنلاین را به ویژه برای کودکان و نوجوانان زیاد می‌کند. البته همه جنبه‌های آن خطرناک نیست، اما احتمال خطر وجود دارد. با توجه به پژوهش‌های اخیر، بیش از 60 درصد از کودکان و نوجوانان به‌طور روزانه در بخش‌های گپ و گفت اینترنتی حضور دارند. از هر 4 نفر نوجوانی که از اینترنت استفاده می‌کنند، سه نفر حاضرند اطلاعات شخصی خود و خانواده‌شان را با دیگران در میان بگذارند تا خدمات و کالا دریافت کنند. یعنی همان اطلاعاتی را که در یک سایت وارد می‌کنی تا عضو بشوی و...
و از هر پنج نفر، یکی هدف سوءاستفاده کنندگان و شکارچیان اینترنتی قرار می‌گیرد.
شعار امسال این روز جهانی یادآور این است که کودکان و نوجوانان می‌توانند بدون ترس از افتادن به دام آدم خلاف‌های دنیای مجازی و با امنیت خاطراز اینترنت و منابع با ارزش آن استفاده کنند.
آی‌تی‌یو، یونسکو، برنامه عمران ملل متحد و «یوان‌سی‌تی‌ای‌دی» (UNCTAD) با حضور رهبران کشورها و اعضای جامعه اطلاعاتی، نشست «دابلیواس‌آی‌اس» سال 2009 را از 28 اردیبهشت تا اول خرداد در مقر اتحادیه در ژنو سوییس برگزار می کنند. این رویداد در پی اجلاس سالانه نشست سران در ماه مه (اردیبهشت) انجام می‌شود و ساختار جدیدش نتیجه مشورت با همه شرکاست.
در این اجلاس در باره «فناوری ارتباطات و اطلاعات و تغییر آب و هوا»، «توانمند سازی محیط‌زیست»، «محیط‌زیست الکترونیکی»، «کتابخانه‌ها»، «حفاظت از بچه‌ها در فضای مجازی»، «ظرفیت سازی» و... گفت و گو می شود.
پیام دکتر عبدالحمدون توره، دبیر کل اتحادیه ارتباطات از راه دور
حفاظت؛ برنامه همیشگی
ترجمه بخش‌هایی از پیام دکتر توره را به مناسبت این روز با هم می‌خوانیم:«فضای مجازی، دنیایی برای افکار جوان و نوجوان است تا افق‌های دیدشان را گسترش و پرورش دهند. اینجا چشمه دانش و اطلاعات در عصر دیجیتال و مهد ایده‌های تازه و ابتکارهای نوست.با همه اینها، فضای سایبر چالش‌های خاص خودش را دارد. کودکان و نوجوانانی که به دنیای باز و گسترده سایبر سفر می‌کنند، در اینترنت می‌چرخند؛ دانشنامه گسترده محتوایش را می‌کارند؛ به کتابخانه‌های تصویری دسترسی دارند؛ وارد اتاق‌های گپ و شبکه‌های اجتماعی می‌شوند؛ همه این بچه‌ها با نشانه‌ها و المان‌های مشخص جامعه روبه‌رو می‌شوند که ما در دنیای واقعی با آنها سروکار داریم.
حفاظت از کودکان و نوجوانان در فضای سایبر به‌طور مشخص وظیفه ماست. به همین دلیل برنامه حفاظت از بچه‌ها در دنیای آنلاین را طراحی کرده‌ایم. این بخشی از دستور کار جهانی اتحادیه در حوزه امنیت سایبر است.»
پیام «بان کی‌مون»، دبیر کل سازمان ملل
استفاده از اینترنت حق نوجوانان است
دبیر کل سازمان ملل متحد، به مناسبت این روز پیامی داده که ترجمه بخش هایی از آن بدین شرح است:« در دو دهه گذشته اینترنت به یک منبع جهانی و بی‌همتا تبدیل شده که دنیای دانش و سرگرمی را گسترش می‌دهد. این فضا در جامعه‌های ما که به‌طور روز افزون شبکه‌ای و از درون مرتبط‌اند؛ قرار دارد، اقتصاد جهانی را به پیش می‌برد، تجارت و دادوستد، تغذیه و مراقبت‌های بهتر بهداشتی، تولید مواد غذایی و تحصیل را ترویج می‌کند.
با چنین کاربردهای مشخصی، ایمن‌سازی سیستم‌های حیاتی اینترنت و زیرساخت‌هایش در برابر حمله خلافکاران سایبر، اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است.
... کودکان، نوجوانان و جوانان بیشترین تعداد را در میان کاربران اینترنت و دستگاه‌های قابل حمل دارند. تا زمانی که آنها به دنبال اطلاعات و سرگرمی و ساخت شبکه‌های اجتماعی در فضای سایبر می‌چرخند، در معرض خطر نیز قرار دارند...
پیمان‌نامه حقوق کودک سازمان ملل حق تحصیل و دسترسی به اطلاعات و نیز حق شرکت در فعالیت‌های تفریحی و بازی را به رسمیت می‌شناسد. این پیمان‌نامه همچنین محافظت از
بچه ها در برابر هر گونه سوءاستفاده، خطر و فعالیت‌های غیرقانونی را الزامی می‌داند. کودکان و نوجوانان باید بتوانند به اینترنت و دیگر منبع‌های آنلاین بدون ترس و نگرانی از سوءاستفاده کنندگان، دسترسی داشته باشند.»
