همشهری‌آنلاین - گروه‌سیاسی: این درحالی‌است که عملیات «طوفان الاقصی» و به‌دنبال آن، تحولات جاری در سرزمین‌های اشغالی بار دیگر نشان داد با شکست نقشه آمریکایی‌ها برای تشکیل «خاورمیانه جدید»، اکنون شاهد شکل‌گیری جغرافیای جدید سیاسی در منطقه هستیم و ژئوپلتیک غرب‌آسیا با محوریت «هسته‌های مقاومت» درحال تغییر سرنوشت منطقه‌است.
ریشه آمریکازدایی در منطقه
یک کارشناس مسائل آمریکا درباره روند «آمریکازدایی» در منطقه به همشهری‌آنلاین گفت: یکی از مهم‌ترین نکات دراین زمینه، این واقعیت است که افول ستاره بخت آمریکایی‌ها در خاورمیانه، با پیروزی انقلاب‌اسلامی مردم ایران در سال ۱۳۵۷ کلید خورد.
فواد ایزدی با بیان اینکه اخراج آمریکایی‌ها از ایران در سال ۱۳۵۸، سبب شکل‌گیری سلسله تحولاتی شد که «آمریکازدایی» را به‌دنبال داشت، افزود: در نخستین سال پیروزی انقلاب، آمریکازدایی دراین تجربه شد و باوجود همه هزینه‌های صرف شده ازسوی واشنگتن، همچنان متوقف نشده‌است.
هدفی که محقق نشد
این استاد دانشگاه تهران با اشاره به اینکه آمریکایی‌ها طی دهه‌های گذشته از پیروزی انقلاب با به‌راه انداختن چند جنگ و صرف میلیاردها دلار هزینه، کوشیدند هجمه گسترده‌ای را بر علیه جمهوری‌اسلامی شکل دهند، تصریح کرد: آنها می‌خواستند درنهایت به هدف «تغییر رژیم» در ایران دست پیدا کنند، اما در واقعیت آنچه محقق شد، قدرتمندتر شدن جمهوری‌اسلامی بود.
ایزدی ادامه‌داد: نه‌تنها ایران تضعیف نشد، بلکه در نقاط مختلف منطقه، شبکه‌ای از گروه‌های مقاومت شکل گرفت که اکنون به بزرگ‌ترین چالش آمریکا در خاورمیانه تبدیل شده‌است.
گروه‌های مقاومت قوی‌تر شده‌اند
این کارشناس مسائل آمریکا یکی دیگر از نمودهای آمریکازدایی در منطقه را تقویت گروه‌های مقاومت برخلاف میل واشنگتن دانست و اظهارکرد: طی دهه‌های گذشته همواره شاهد بوده‌ایم به موازات افزایش هجمه‌های آمریکا به جمهوری‌اسلامی، علیه گروه‌های مقاومت نیز فشارهای مستمری اعمال شده‌است، اما نه‌تنها برای آمریکایی‌ها نتیجه‌ای به‌دنبال نداشته، بلکه گروه‌های مقاومت قدرتمندتر از گذشته، به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهند.
ایزدی عنوان کرد: به اذعان خود آمریکایی‌ها، حزب‌الله لبنان امروز قدرتمندتر از حزب‌الله در مقطع جنگ ۳۳ روزه است. ازسوی دیگر حماس و جهاد اسلامی هم از ۲۰ سال قبل، قوی‌تر شده‌اند؛ موضوعی که عملیات «طوفان‌الاقصی» از نمودهای آن به‌حساب می‌آید.
وی با بیان اینکه تحولات منطقه طی دهه‌های گذشته نیز از استمرار روند «آمریکازدایی» در غرب‌آسیا حکایت دارد، افزود: واشنگتن در سال‌های اخیر در پروژه‌هایی که به‌منظور گسترش سیطره خود در سطح غرب‌آسیا طراحی کرده بود، با شکست مواجه شد.
ایزدی ادامه‌داد: عراق، افغانستان، سوریه، یمن و البته سرزمین‌های اشغالی، از مثال‌هایی است که می‌توان برای این موضوع عنوان کرد. آمریکایی‌ها پایگاهی به‌نام «اسرائیل» در منطقه داشتند که آن هم با بحران‌های عدیده‌ای دست به گریبان است.
شکاف میان آمریکا و شرکای سنتی
این استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه روند تحولات غرب‌آسیا درمسیری قرار گرفته که سلطه آمریکا بر هم‌پیمان‌های سنتی‌اش در سطح منطقه نیز روبه‌افول است، گفت: به‌دنبال آغاز جنگ در غزه، شاهد بودیم برخی از شرکای سنتی واشنگتن در خاورمیانه نیز مواضعی اتخاذ کردند که برخلاف راهبردهای آمریکاست.
ایزدی ادامه‌داد: این موضوع نشان می‌دهد این‌گونه کشورها برای خارج شدن از زیرسایه واشنگتن تلاش می‌کنند. همین چند روز قبل بود که وزیر امورخارجه اردن، به‌عنوان دوست سنتی آمریکایی‌ها در منطقه، که با رژیم‌صهیونیستی نیز پیمان صلح دارد، تل‌آویو را به نسل‌کشی در غزه متهم کرد.
وی تصریح‌کرد: این‌درحالی‌است که آمریکایی‌ها در قبال تحولات در سرزمین‌های اشغالی حتی حاضر نیستند از کلمه «آتش‌بس» استفاده کنند. این موضوع نشان می‌دهد حتی هم‌پیمانان سنتی آمریکا هم دیگر حاضر نیستند همه تخم‌مرغ‌هایشان را در سبد واشنگتن بگذارند.
ایران، الگوی قطع وابستگی اقتصادی به آمریکا
این کارشناس مسائل آمریکا با اشاره به تغییر رویکردها در سطح منطقه در قبال سلطه اقتصادی آمریکا نیز گفت: اکنون دیگر بر همگان مشخص شده‌است که منطقه نیازی به وابستگی اقتصادی به واشنگتن ندارد.
ایزدی با بیان اینکه ایران، نمونه قطع وابستگی اقتصادی به آمریکا محسوب می‌شود، عنوان‌کرد: آمریکایی‌ها با بهره‌گیری از انواع ابزارها و راهکارها، کوشیدند ارتباطات اقتصادی ایران را قطع کنند، اما موفق نشدند.
وی اضافه‌کرد: در واقع ایران الگویی است که نشان می‌دهد می‌توان بدون آمریکا هم زندگی کرد. اکنون همه کشورهای منطقه نیز متوجه چنین موضوعی شده‌اند و به‌همین دلیل است که سلطه اقتصادی آمریکا را نیز می‌توان رو به افول دانست. در شرایط کنونی شاهد شکل‌گیری روندی هستیم که از ارتقای مناسبات اقتصادی دولت‌های منطقه با کشورهایی مانند چین حکایت دارد. این نمودی دیگری از افول سلطه اقتصادی واشنگتن است.
نظر شما