اقتصاد وابسته به نفت ایران، اقتصادی دولتی هم هست اما دولت بهدنبال سرعت بخشیدن به واگذاری شرکتهای نفتی بهویژه شرکتهای فعال در بخش نفت و گاز است. اخیرا احمدینژاد از مقامات وزارت نفت خواسته که خصوصیسازی شرکتهای پتروشیمی را سرعت بخشند و در راستای شفافیت مالی اقدام کنند.
در حالی که سرمایهگذاران خارجی بهعلت مناقشه غرب بر سر برنامه هستهای ایران، از سرمایهگذاری در این کشور خودداری میکنند، تحلیلگران معتقدند شرکتهایی که قرار است خصوصیسازی شوند بیشتر به بخش عمومی واگذار میشوند.
در همین حال، مذاکرات میان ایران و شرکتهای رپسول، شل و توتال برای مشارکت در پروژههای بزرگ نفت و گازی ایران ادامه دارد. ایران، ماه گذشته به شرکتهای شل و رپسول تا آخر اردیبهشت مهلت داد تا آمادگی خود برای مشارکت در یکی از پروژههای فازهای پارسجنوبی را اعلام کنند.
این در حالی است که شرکتهای نفتی اروپایی طرحهای سرمایهگذاری خود در ایران را که چهارمین صادرکننده بزرگ نفت جهان است، بهعلت تحریمهای بینالمللی، به تعویق انداخته یا با تاخیر انجام میدهند.
شرکتهای شل و رپسول در سال 2002 برای توسعه فاز 13 پارسجنوبی و پروژه پرشین ال.ان.جی قرارداد مقدماتی را با ایران امضا کردند. اما سال گذشته، شل سرمایهگذاری چند میلیارد دلاری خود در طرحهای ال.ان.جی ایران را بهعلت تنشهای سیاسی به تعویق انداخت و آن پروژه را با تاخیر مواجه ساخت.
ایران همچنین دومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی جهان را پس از روسیه در اختیار دارد اما تحریمهای تحت هدایت آمریکا مانع توسعه بموقع و چشمگیر ذخایر گاز طبیعی ایران شده است.
دولت قبلی آمریکا، دولت بوش، شرکتها و کشورهایی را که میخواستند قراردادهای نفت و گاز با ایران منعقد کنند بهشدت تحت فشار قرار میداد تا از این کار منصرف شوند. حال باید منتظر رفتار دولت جدید آمریکا در قبال سرمایهگذاری شرکتهای خارجی در بخش نفت و گاز ایران بود.