سال‌هاست که کارشناسان نسبت به تخریب محیط‌زیست هشدار می‌دهند. دامنه این تخریب‌ها به اندازه‌ای گسترش‌یافته که حتی پایتخت و مناطق اطراف آن هم مصون نمانده است. کافی است نگاهی به ساخت و سازهای بی‌رویه در لواسان و مناطق مشابه آن بیندازید تا عمق این فاجعه را دریابید. اجرای طرح‌های عمرانی در پارک‌های ملی و ساخت‌وساز در سرخه حصار نمونه دیگری از این تخریب‌هاست.
در این میان پایین بودن فرهنگ عمومی و عدم‌آگاهی شهروندان به اهمیت محیط‌زیست به این معضلات دامن زده است. این ناآگاهی سبب شده تا به هر گوشه‌ای از طبیعت که سفر کنید با انبوهی از زباله مواجه شوید؛ زباله‌هایی که اغلب قابل بازیافت نیست. آنچه در پی می‌آید گزارشی است در همین زمینه که در آن تصویری ارائه شده است از ساخت‌وسازهای لجام گسیخته در شمشک و بی‌مهری برخی با طبیعتی که حیات‌شان به آن وابسته است.
چندی پیش به دعوت گروه‌کوهنوردی شمشک برای تهیه گزارش از برنامه پاکسازی محیط‌زیست شمشک به این منطقه رفتم. طبق برنامه‌ریزی قبلی، پاکسازی ساعت 9صبح شروع شد. این پاکسازی با کمک گروه کوهنوردی و هیئت کوهنوردی لواسان و بعضی از مردم منطقه شمشک انجام شد. در برنامه پاکسازی منطقه شمشک حدود
100 نفر شرکت داشتند و روستاهای شمشک‌بالا، شمشک پایین، درود، جیرود و سفیدستون مکان‌هایی بودند که برنامه پاکسازی در آنجا انجام شد. طبق برنامه، منطقه پاکسازی به 12 مسیر تقسیم شده بود که همه این مسیرها از زباله پاکسازی شد.
در مسیرهای انتخابی روستاهای شمشک بالا و پایین در داخل و خارج، روستا مملو از انواع و اقسام زباله بود که در منطقه رها شده بودند؛ مخصوصا در مسیر کنار رودخانه به قدری ظروف یک‌بار مصرف پلاستیکی وجود داشت که امکان جمع‌آوری وپاکسازی این همه زباله توسط این تعداد جمعیت وجود نداشت. حتی در کنار منزل‌های مسکونی در کنار رودخانه نیز پر از انواع زباله بود. زباله‌های جمع‌آوری‌شده بیش از چند کامیون بود که سریعا توسط شهرداری شمشک از منطقه خارج شد. در این برنامه مسئول اداره محیط‌زیست شهرستان لواسانات و تعدادی از شکاربانان منطقه نیز حضور داشتند.
بی مهری با طبیعت
منطقه شمشک از نظر موقعیت جغرافیایی در منطقه کوهستانی البرز مرکزی ایران واقع است و به خاطر کوهستانی بودن از آب و هوای سالم و تمیزی برخوردار است. در استان تهران این منطقه از نظر آب‌وهوای کوهستانی منحصر به فرد است.
منطقه شمشک به‌علت مجاورت با شهر تهران و آب هوای ویژه کوهستانی آن، یک منطقه تفریحی و گردشگری است لذا آخر هفته و تعطیلات این منطقه ییلاقی مشتریان زیادی دارد و از طرفی با توجه به وجود چند پیست اسکی در آن منطقه و همچنین مسیر پیست اسکی دیزین که از آن منطقه می‌گذرد یک منطقه ورزشی ویژه است که آن را از موقعیت خاص و منحصربه فردی برخوردار کرده است.
در برنامه پاکسازی وقتی وجود آن همه زباله را در منطقه مشاهده کردم برایم این سؤال پیش آمد که چه کسانی باعث این بی‌نظمی هستند لذا موضوع را با مردم ساکن در منطقه شمشک درمیان گذاشتم. مردم منطقه اعتقاد براین دارند که گردشگران و کسانی که برای ورزش اسکی به آنجا می‌آیند این زباله را در منطقه شمشک ریخته‌اند. یکی از اهالی که مربی اسکی نیز بود می‌گفت که بخش قابل توجهی از این زباله‌ها را همین ورزشکاران و بخشی را هم کسانی که در این منطقه ویلا ساخته‌اند و آخر هفته با میهمانانشان به منطقه می‌آیند در طبیعت رها می‌کنند.
اما تنها زباله، منطقه شمشک را تهدید نمی‌کند بلکه این منطقه اکنون در معرض تهدیدات جدی‌تری قرار دارد که عبارتند از:
1– در چند سال اخیر در منطقه شمشک از نظر ساخت‌وساز فعالیت‌های زیادی شده است. در حال حاضر نیز تعداد زیادی برج در شمشک در دست احداث است که اگر این روال ادامه داشته باشد از نظر اکوسیستم جمعیتی، فاضلاب و زباله می‌تواند فاجعه زیست‌محیطی به بار آید. اگر آخرهفته و در روزهای تعطیلی مسیر شما به آن منطقه افتاده باشد چه در هنگام رفت و چه هنگام برگشت با ترافیک سنگین و خیل عظیمی از ماشین روبه‌رو می‌شوید. حال فرض کنید اگر برج‌ها نیمه‌کار ساخته و برج‌های جدیدی نیز احداث شود و مردم در این برج‌ها ساکن شوند وجود این جمعیت در منطقه با توجه به عدم‌توسعه زیرساختار شهری از قبیل بیمارستان، آب، گاز، فاضلاب، راه، جاده‌سازی و... با چه مشکلاتی مواجه خواهد شد.
از طرفی برای رفع مشکل زباله و فاضلاب منطقه چه فکری شده است؟ آیا با توجه به ساختار کوهستانی منطقه مکانی جهت دفن زباله و بازیافت آن در آن منطقه یاد شده مشخص شده است؟ آیا سازمان بازیافت و شرکت فاضلاب در منطقه کوهستانی برای این برج‌ها برنامه خاصی دارند؟
از نکات قابل تامل اینکه ظاهرا برای رودخانه حریمی در نظر گرفته نشده یا اگر هم حریمی وجود دارد کسی به آن اهمیتی نمی‌دهد. ساخت تعدادی از برج‌ها بر لب رودخانه دلیلی بر این مدعاست.
حین ساخت این برج‌ها که همچنان ادامه دارد، نخاله‌های ساختمانی ناشی از ساخت‌وساز به رودخانه راه می‌یابد و از این طریق وارد سد لتیان می‌شود. فاضلاب این برج‌ها به کجا می‌رود؟ حتی اگر به آب رودخانه هم راه پیدا نکند آیا وارد کردن این همه فاضلاب به آب‌های زیر زمینی در منطقه کوهستانی که در یک کیلومتر پایین‌تر آن چشمه جوشان وجود دارد درست است.
بسیاری از مردم فکر می‌کنند که آب چشمه‌های کوهستان باید آب معدنی شوند و در اختیار آنان قرار گیرند و خیلی افراد وقتی به این منطقه می‌روند از این چشمه‌ها گالن گالن آب بر می‌دارند که در وسط هفته در منزل یا محل کار خود این آب را نوش جان کنند و به‌خود می‌بالند که از آب چشمه‌های سالم مصرف می‌کنند ولی نمی‌دانند که این چشمه شاید شدیدا آلوده باشد.
2 - بخشی از آب سد لتیان که تامین‌کننده آب شرب شهر تهران است از منطقه شمشک سرچشمه می‌گیرد. اگر با شرایطی که در بالا گفته شد زباله‌ها و فاضلاب منطقه شمشک یا مناطق دیگری همچون اوشان، فشم، میگون و لواسانات از طریق رودخانه وارد سد لتیان شوند آیا تهدیدی برای آب شرب تهران نخواهد بود؟
3 - یکی از مناطق حفاظت‌شده حیات‌وحش منطقه ورجین لواسانات است. وجود تعداد زیادی بز و کل در منطقه حفاظت شده، وقتی عبور‌ومرور انسان و ماشین در محدوده حفاظت شده زیاد می‌شود باعث ترس و وحشت این حیوانات می‌شود. از سوی دیگر، شکار غیرمجاز نیز این حیوانات را تهدید می‌کند.
در پایان به‌نظر می‌رسد با وجود همه این مشکلات، همچنان مجوزهای جورواجور برای ساخت و ساز در منطقه شمشک صادر می‌شود بی‌آنکه صادر‌کنندگان این مجوزها به این مسئله بیندیشند که این طبیعت نه تنها از آن همه شهروندان است که به نسل آینده نیز تعلق دارد. این‌گونه طبیعت را قربانی نکنید.
