به بهانه شهادت دکتر رفعت العرعیر، نویسنده فلسطینی | خداحافظ راوی رنج‌ها و رویاهای غزه

همشهری آنلاین- علی‌الله سلیمی: دکتر رفعت العرعیر، استاد ادبیات انگلیسی، شاعر، نویسنده، مترجم، ویراستار و عضو هیئت علمی دانشگاه اسلامی غزه در بمباران خانه‌اش از سوی رژیم صهیونیستی در محله الشجاعیه به شهادت رسید. او که در هفته‌های اخیر با نوشته‌ها و مصاحبه‌هایش نقش مهمی در رساندن صدای مردم غزه به جهان داشت همراه با خواهر، برادر و چهار فرزندش در بمباران هدفمند ارتش رژیم صهیونسیتی به شهادت رسید. دکتر رفعت العرعیر پیش از این در مصاحبه‌ای گفته بود که قصد ترک غزه و منزل خود را ندارد و تنها وسیله‌ دفاعی خود قلمی است که در خانه دارد و با آن، به مقابله با اشغالگران خواهد پرداخت. العرعیر همچنین بنیانگذار برنامه غیر انتفاعی فلسطینی با عنوان «ما عدد نیستیم» بود. این برنامه مسائل پشت پرده در مورد اخبار فلسطینیان را می‌گوید و حامی حقوق بشر است. رفعت مجموعه داستانی به نام «غزه از بازگشت می‌نویسد» را که مجموعه‌ای از پانزده داستان‌ کوتاه از جوانان فلسطینی غزه است، گردآوری، ویراستاری و منتشر کرده است که این کتاب در ایران با ترجمه امیرحسین حیدری از سوی نشر آزما منتشر شده است.

• دکتر رفعت العرعیر عزم جدی داشت که ساکنان غزه را تنها نگذارد؛ با نوشته‌های شجاعانه‎اش در فضای مجازی که صدای ساکنان مظلوم غزه را به گوش جهانیان می‌رساند و بی‌وقفه پرده از جنایات صهیونیست‌ها در کشتار کودکان و زنان و مردان غیرنظامی و بی‌دفاع برمی‌داشت تا راه‌اندازی برنامه غیر انتفاعی فلسطینی با عنوان «ما عدد نیستیم» که مسائل پشت پرده در مورد اخبار فلسطینیان را می‌گفت و حامی حقوق بشر بود. او همچنین به عنوان یک استاد دانشگاه و مدرس نویسندگی خلاق برای نویسندگان جوان فلسطین وقت می‌گذاشت، آثارشان را می‌خواند و راهنمایی می‌کرد تا قوی‌ترین داستان‌ها را از رنج‌ها و رویاهای فسطینیان ساکن غزه بنویسند و منتشر کند تا ادبیات نوین فلسطین صدای رساتر در جهان واژه‌ها داشته باشد.
• اگر بمب‌ها و موشک‌های بی‌امان رژیم صهیونیستی بگذارد، غزه هم نویسندگان مستعد و توانایی دارد که می‌توانند از سال‌ها محاصره این باریکه و سختی‌های زندگی در آن بنویسند، از رنج هموطنان خود و آرزوهای کودکانی که در غزه به دنیا آمده و برای آینده فلسطین مظلوم رویاهای قشنگی در سر دارند، اما این روزها حال و روز غزه طوری نیست که در آن‌جا بشود قلم به دست گرفت و از غزه و زندگی و رویاهای ساکنانش داستان‌ها نوشت. فعلا نجات جان کودکان و زنان و مردان بی‌دفاع این شهر در اولویت است و باید برای نابودی رژیم غاصب و اشغالگر صهیونیسیتی دست به کار شد تا در آینده‌ نه چندان دور و با نابودی اشغالگران قدس، زمان روایت‌گری از غزه و آرمان فلسطین را از سر گرفت.
• در گذشته‌ای نه‌چندان دور، جوانان غزه دور هم جمع می‌شدند و داستان‌ها می‌نوشتند از زندگی در غزه و رویاهای کودکان فلسطینی و از خود برای آیندگان به یادگار می‌گذاشته‌اند. بخشی از داستان‌های نویسندگان جوان غزه در کتاب «غزه از بازگشت می‌نویسد» با انتخاب دکتر رفعت العرعیر گردآوری و منتشر شده و امیرحسین حیدری این مجموعه را به زبان فارسی ترجمه کرده است. در این کتاب داستان‌های کوتاهی از ۱۵ نویسنده جوان فلسطینی درج شده که هر کدام بخشی از آنچه در سرزمین‌شان در حال رخ دادن است را در قالب داستان روایت کرده‌اند.
• سوزان ابوالهوا نویسنده رمان پرفروش زخم زیتون که چندی پیش ترجمه فارسی آن از سوی نشر آرما در کشورمان منتشر شده، درباره داستان‌های کوتاه«غزه از بازگشت می‌نویسد» در یادداشتی که در این کتاب هم آمده، نوشته است: «آنچه که از انسانیت ناب، ترحم و مبارزه جویی جوانان فلسطین در این مجموعه از داستان‌های کوتاه می‌خوانیم گواه انعطاف پذیری، مقاومت و زیبایی مردمی است که در هر نقطه ای از جهان مورد خشونت و ظلم قرار گرفته‌اند. نویسندگان این داستان‌ها، جوانان بیست ساله‎ای هستند که اگرچه صدای بمب و گلوله و برنامه‌های عامدانه اسرائیل برای آن‌ها همراه تک‌تک لحظات زندگی‌شان بوده اما داستان‌هایشان به ما می‌آموزد که چگونه باید روحی تسخیرناپذیر و اراده‌ای ناگسستنی داشت. این جوانان در حقیقت نسل بعدی نویسندگان و اندیشه‌وران فلسطینی هستند. باید صدای آن‌ها را قوت بخشیم، مسیر را برایشان هموار سازیم، داستان هایشان را بخوانیم و راهشان را ادامه دهیم.»
• در کتاب «غزه از بازگشت می‌نویسد» ۲۳ داستان از ده نوع نظریه و سبک انتخاب شده است. تمام داستان‌ها به جز «قناری» و «آیا برای همیشه رهایی خواهیم یافت؟» که به ترتیب توسط رفعت العرعیر و محمد سلیمان ترجمه شده‌اند، به زبان انگلیسی نوشته شده‌اند. این داستان‌ها را پانزده نویسنده نوشته‌اند، که فقط سه تای آن‌ها مرد هستند. تقریبا نیمی از آن‌ها به عنوان تکلیف کلاس درسی در دروس نویسندگی خلاق یا داستان نمود یافتند. بسیاری از نویسندگان به عنوان وبلاگ‌نویس شروع به نوشتن کرده و بسیاری هم پیش از این هرگز تجربه نوشتن داستان را نداشته‌اند.
• گردآورنده داستان‌های این مجموعه در مقدمه کتاب آورده است، از نزدیک کار کردن با بسیاری از استعدادهای جوان در غزه به من ثابت کرد که تمام چیزی که آن‌ها نیاز دارند تشویق درست، تمرین،‌ آموزش عملی و توجه زیاد است تا به مرحله شکوفایی برسند. این داستان‌ها صدای بی‌واسطه مردم جوانی را نشان می‌دهد که با اشغالگری، جامعه جهانی و رهبری سالخورده فلسطینی پرورش یافته‌اند. با غرق شدن در این داستان‌ها شاهد لایه‌های غنی مباحث و دیدگاه‎های جهانی خواهیم بود. چنین دیدگاه‌های جهانی گاه داستان‌های قدیمی با بخش خاصی از آن‌ها را یادآوری می‌کند؛ اما بیشتر آن‌ها منحصر به فرد هستند. به صرفاً به خاطر کاربرد زبان انگلیسی به عنوان یک واسطه؛ بلکه در ارائه دیدگاه‌های عمیق نسبت به تعهد فلسطینیان. هم‌زمان که آن‌ها داستان‌هایشان را می‌نویسند، این نویسندگان به روش‌های زیاد و در سطوح مختلف در حال کسب تجربه هستند که این تجربه با دیدگاه، روش، طرح و قالب آغاز می‌شود؛ به خصوص اینکه درون‌مایه اصلی داستان‌هایی هستند که سعی دارند به روح سربازان اسرائیلی حمله کنند، پدیده‌ای نسبتاً جدید در داستان‌های جوانان است. حتی پیش از عملیات سرب گداخته، فلسطینیان جوان، وبلاگ‌نویسی و شبکه‌های اجتماعی را برای مقاومت کردن و نشان دادن اشغال اسرائیل به کار می بردند؛ اما جنگ و تاثیرات باعث شد خیل عظیمی از نویسندگان این ابزار را به کار ببرند. جوانانی که در زبان انگلیسی مهارت بسیار خوبی داشتند، فرصتی برای رساندن صدای خود به گوش جهانیان دارند. بسیاری از آم‌ها به خاطر امکاناتی که توانایی‌های زبان انگلیسی و شبکه‌های اجتماعی به آن‌ها می‌دهد بسیار هیجان‌زده بودند و از این طریق می توانستند محاصره‌ای که اسرائیل همواره می‌خواست بر آن‌ها تحمیل کند را بشکنند و با فعالان متحد اطراف جهان در سال‌های پس از عملیات سرب گداخته ارتباط برقرار کنند. آن هم ارتباط با فعالانی که سازمان‌های مردمی جدید زیادی را تأسیس کردند تا برای حقوق فلسطینیان که شامل حق فلسطینیان غزه مبنی بر توانایی داشتن یک زندگی عادی و آرام و آزاد از محرومیت بی‌پایان ناشی از محاصره اقتصادی اسرائیل تحت فشار مطبوعاتی بیان کنند.
• کتاب «غزه از بازگشت می‌نویسد» در ۱۹۶ صفحه از سوی نشر آرما چاپ و منتشر شده است.