حتماً انیمیشنهای والاس و سگ وفادارش «گرومیت» را که هیچوقت از او دور نمیشود، دیدهای و از تماشای آنها لذت بردهای؛ انیمیشنهایی پر از تخیل، هیجان، ظرافت و زیبایی.
این انیمیشنها را « نیکپارک»، هنرمند انگلیسی ساخته و به خاطر آنها چندین جایزه معتبر جهانی را برده. این هنرمند خلاق با آن ذهن خیالپردازش، چند وقت پیش به این فکر افتاده است که از مجموعه چیزهای مربوط به والاس و گرومیت، نمایشگاهی برپا کند تا کودکان و نوجوانان بتوانند به دیدن آنها بروند و آنها را از نزدیک ببینند؛ و حالا این فکر او عملی شده و نمایشگاه «والاس و گرومیت» در «موزه دانش» شهر لندن افتتاح شده. بعضی چیزهایی که در این نمایشگاه به نمایش درآمدهاند، برایت آشنا هستند؛ مثل اتاقهای خانه والاس و گرومیت و وسیله های آنها؛ اما این اتاقها و وسیله ها، با آن چیزهایی که تو در انیمیشنها دیدهای فرق میکنند: اینها در اندازه خیلی بزرگتر هستند، آنقدر بزرگ که تو می توانی وارد آنها بشوی و حتی در اتاقهای خانه این دو شخصیت راه بروی. خود پارک میگوید: «وقتی به در ورودی باغ خانه شماره 62 در خیابان وست والابی، یعنی همان خانه والاس و گرومیت، در نمایشگاه تکیه زده بودم، دری که خودم طراحیاش کرده و بارها نمونه آن را با خمیر ساختهام، احساس غریبی داشتم، این که قدَّم 12 سانتیمتر است و از خمیر درست شدهام، درست مثل والاس و گرومیت، خب، آن خانه هیچوقت بزرگتر از یک فنجان قهوه دیده نشده است!»
والاس و گرومیت در کنارآفرینندهشان نیک پرک
ماشینهای دیوانه، کَلَمهای غولآسا، خرگوشهای شرور، کتابخانههای بزرگ مخصوص تحقیقات درباره پنیر، قفسههای آشپزخانه پر از بستههای مواد غذایی و ... چیزهای دیگری هستند که در این نمایشگاه به نمایش درآمدهاند و برای تو که مجموعه این انیمیشنها را دیدهای، آشنا هستند. اما در این نمایشگاه با چیزهای عجیب و غریب دیگری هم روبهرو میشوی که نه تنها تا به حال آنها را ندیدهای، بلکه حتی فکرش را هم نمیکردهای که چنین چیزهایی بتوانند وجود داشته باشند؛ «کلاه هواسنج» ، «ماشین متفکر» و...چیزهایی که والاس و گرومیت آنها را اختراع کردهاند.
در حقیقت هدف پارک از برپایی این نمایشگاه فقط این نبوده که طرفداران والاس و گرومیت بتوانند آنها را از نزدیک ببینند، هدف اصلی او بهکار انداختن قوه تخیل کودکان و نوجوانانی بوده که به دیدن این نمایشگاه میآیند و این که بتوانند فکرهایشان را به مرحله عمل در بیاورند و دست به اختراع بزنند.
حتماً خودت هم حدس زدهای که اختراعهای هوشمندانه والاس و گرومیت که خیلی خوب هم کار میکنند و شاید روزی جزو وسیله هایی شوند که آدمها بهطور روزمره از آنها استفاده میکنند، همه، اختراعهای خود پارک هستند.همه ما پارک را به عنوان یک هنرمند خلاق و ماهر میشناسیم؛ در حقیقت او از همان سن کم یک هنرمند بوده است و زمانی را یادش نمیآید که طراحی یا نقاشی نمیکرده؛ هنوز 21 سالش نشده بوده که شروع کرده به قرض گرفتن دوربین خانگی مادرش و ساختن انیمیشن. اما در عین حال همیشه هم در حال به وجود آوردن یک چیز نو و تازه بوده و اختراع کردن را هم از همان سن خیلی کم شروع کرده. خودش میگوید: «من هم مثل والاس، از آن نسلی هستم که هیچ چیزی را دور نمیانداختند و هنوز هم برایم خیلی سخت است که لوله مقوایی دستمال کاغذی یا یک بستهبندی را دور بیندازم؛ فکر میکنم در همه چیزهای دورانداختنی نوعی زیبایی وجود دارد و به هر حال به شکلی بهدرد بخور هستند و همیشه به این فکر میکنم که ممکن است به چه کاری بیایند یا این که میتوانم از آنها چه چیزی بسازم.»
والاس، گرومیت و دستگاهی که اختراع کردهاند
البته در چیزهایی که پارک اختراع میکرده، درست مثل اختراعهای والاس، عیب و نقصهایی هم وجود داشته که او را بهستوه میآورده؛ پارک یادش میآید زمانی که داشته نوعی فندقشکن میساخته، نزدیک بوده یکی از انگشتهایش را قطع کند. و البته وقتی ساخت این دستگاه تمام شده، تنها مشکلی که داشته این بوده که حتی یک فندق هم در میان آرواره های اهرم آن جا نمیشده!
اما دستگاههای این نمایشگاه این ویژگی را ندارند و درست و دقیق کار میکنند. کلاه هواسنج یکی از چشمگیرترین اختراعهای این نمایشگاه است که در میان مجموعهای از کلاههای مختلف میگردد و کلاهی را انتخاب میکند که برای آب و هوای موجود، مناسبتر است. ماشین متفکر هم یکی دیگر از اختراعهای شگفتانگیز این نمایشگاه است و به درد آدمهایی میخورد که یک عالم ایدهها و نظرهای تازه دارند. این دستگاه میتواند امواج مغزی آدمها را دریافت کند و آنها را به شکل یک کلاه به صاحبان آنها تحویل بدهد! مثل یک رؤیا میماند نه، یا یک بازی هیجانانگیز؟
یکی از اختراعهای والاس و گرومیت که نوجوانان میتوانند با آن بازی کنند
«جان لیفن»، مسئول موزه، میگوید: نوجوانان میتوانند به دیدن این نمایشگاه بیایند و درحالی که از دیدن اشیای مربوط به یک اثر هنری لذت میبرند، با این دستگاهها بازی هم بکنند. آنوقت این چیزهایی که ظاهراً وسیله بازی آنها میشوند، میتوانند خیلی چیزها را بهشان یاد بدهند. این نوجوانها میآموزند که چهطوری اندیشههایشان را منظم و از آنها استفاده کنند و آنها را به مرحله عمل در بیاورند. نکته مهم این است که این آموزش خود به خود میافتد، بدون این که آنها آن را آگاهانه احساس کنند.»
هرچند برپایی این نمایشگاه به ظاهر خیلی گران تمام شده -دو میلیون پوند- اما آن چیزی که به کودکان و نوجوانان یک کشور میآموزد، خیلی بیشتر از اینها میارزد.
پارک میگوید: «وقتی دانش آموز بودم ،بهطور مرتب به دیدن موزه دانش میرفتم و از چیزهایی که در این موزه می دیدم، الهام میگرفتم و چیزهایی اختراع میکردم؛ حالا برایم خیلی هیجان انگیز است که کارهایم میتوانند همین تأثیر را روی بچههای نسل بعدی بگذارند.»
این نمایشگاه که فروردین امسال افتتاح شده، تا دهم آبان ادامه دارد.