حتی اتفاق اخیر هم درخصوص والاترین نهادمدنی یعنی بسیج، کار تازه‌ای در فضای رسانه‌ای روزهای قبل از انتخابات نبود. اتفاقی که در آن تلاش می‌شود، رای بخش کثیری از مردم، متهم و بی‌اعتبار شمرده شود، با گمان اینکه رای این عده در سبد رقیب است.
گفت‌وگوی همشهری با عمادالدین افروغ، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه‌های تهران و تربیت‌مدرس در همین باره است.
- بسیج حق رای دادن در انتخابات را دارد؟
می‌تواند رای بدهد اما بسیج نباید اجازه بدهد که مورد بهره‌برداری سیاسی یک جناح خاص قرار بگیرد. بسیجی همواره باید یادش باشد که بسیجی است. بین عضو یک حزب، عضو یک گروه سیاسی و عضو بسیج تفاوت محتوایی و معنایی وجود دارد. وقتی بسیج جناحی شود و فعالیت حزبی به‌صورت آشکار کند - اگرچه منع قانونی ندارد- دیگر نمی‌تواند معرف عرصه عمومی و بازتابنده ارزش‌ها و مقبول همه آحاد ملت باشد؛ اینها همه درست اما این هم درست است که بسیج، آزاد است رای بدهد، سلیقه سیاسی داشته باشد و حتی فعالیت سیاسی انجام دهد.
- پس این داستان که اخیرا تعبیر می‌شود: این حضور نظامیان در انتخابات است و خلاف فرمان امام است و از این دست...
...بسیج یک نهاد مردمی است. بسیج از بطن و متن مردم جوشیده و به همه تعلق دارد. اطلاق نظامی بودن به کلیت بسیج، اولا کنار زدن جمعیتی عظیم از عموم مردم در صحنه سیاسی - به‌ویژه انتخابات- است. ثانیا نادیده انگاشتن این جایگاه بلند و با عظمت بسیج در تاریخ ایران و دفاع از ارزش‌ها و تمامیت ارضی ماست. بسیج در واقع باید به‌گونه‌ای عمل کند که همواره یادآور و معرف قدرت عرصه عمومی و حافظ دستاوردهای انقلاب باشد.
- این تحذیر رسانه‌ای برای کمرنگ کردن نقش بسیج در این فرایند مهم سیاسی –انتخابات- از کجا ناشی می‌شود؟
متأسفم که بگویم برخی در مقاطعی ابزار دست اصحاب قدرت شده‌اند و بهانه به دست کسانی داده‌اند که هیچ فهمی از بسیج مردمی و بسیجی ندارند. همواره ما این تذکر را داده‌ایم. برخی متأسفانه به این دلیل که آلوده به بازی‌های سیاسی شدند، به موضع‌گیری و حتی تخریب بسیاری از اصحاب انقلاب و افراد ارزشی پرداختند، تنها به این دلیل که با آنها هم‌عقیده نبودند.
توصیه می‌کنم که بسیج در هر رده‌ای، اعم از عادی و فعال و غیرآن بکوشد تا این جایگاه مقبول و عاطفی خود را نزد مردم از دست ندهد. بسیج - به لحاظ امکان- می‌تواند بینش سیاسی داشته باشد، فعالیت سیاسی کند و حتی عضو حزب شود که البته درصورت اخیر خواه‌ناخواه به آن جایگاه آسیب می‌زند.
- پس بسیج چه نقشی در امور سیاسی کشور دارد؟
اگر بخواهیم برای بسیج یک فعالیت سیاسی قائل بشویم، آن، فعالیت روشنفکری است. روشنفکر برای قدرت، خیز برنمی‌دارد؛ روشنفکر آگاهی‌بخشی می‌کند، در خدمت نیازهای واقعی مردم است و کار انبیایی می‌کند.
آیا می‌شود گفت روشنفکر کار سیاسی نکند؟ خیر، اما جنس کار سیاسی روشنفکر با جنس کار سیاسی یک عضو حزب سیاسی و یک گروه سیاسی متفاوت است.
