اما عدم شناخت یا شناخت اندک از سایر زوایای زندگی آن حضرت باعث بروز مطالب ناصحیحی شده که بعضاً دهان به دهان می‌گردد. آیت‌الله سید حسن مصطفوی در گفت‌و‌گو با همشهری جمعه به موضوع فاطمه و فاطمیه از این منظر پرداخته است.
نوری از انوار الهی
آیت‌الله مصطفوی درباره ابعاد شخصیت نورانی حضرت زهرا(س) و تجلی آن در عالم امکان به همشهری جمعه گفت: حضرت زهرا(س) از لحاظ شخصیت وجودی یکی از انوار پنجگانه‌ای است که بر طبق آیات قرآن و روایات قرآن، خداوند قبل از خلقت آدم آنها را خلق کرده، لذا معرفت به کنه حقیقت وجودی آن بانوی بی‌همتا برای ذهن‌های خسته از گناه ما امری تقریباَ محال است، ولی آن مقدار که برای الگوپذیری و یافتن راه سعادت لازم باشد برای همگان میسر است، زیرا که فلسفه وجود معصومین(ع) الگوبرداری انسان‌ها از ذوات نورانی است.
وی ادامه داد: زندگانی حضرت زهرا(س) اگر چه قدری کوتاه بود، اما به دلیل تقارنش با اتفاقات فراوان صدر اسلام، برای ما خیلی درس به همراه دارد مخصوصاَ برای بانوان مسلمان چرا که پیامبر اکرم(ص) دو انسان را به صورت مستقیم مورد تربیت و پرورش خود قرار داد؛ یکی حضرت زهرای مرضیه و دیگری امیرالمومنین(ع)، تا به عالم نشان دهد که دین اسلام می‌تواند در حد اعلا زنان و مردان را تربیت الهی کند و سعادتمند نماید. یعنی پیامبر(ص)یک زن تمام و کامل پرورش داد تا الگوی زنان عالم باشد و یک مرد تمام و کامل پرورش داد تا الگوی مردان باشد.
از این نظر حضرت زهرا(س) الگویی مهم برای بانوان مسلمان است تا خود را به تربیت نبوی نزدیک گردانند. این استاد حوزه و دانشگاه در خصوص درس‌هایی که از زندگانی حضرت زهرا(س) می‌توانیم بگیریم گفت: آن حضرت(س) از جهات مختلف برای بانوان ما الگو هستندٌُْ؛ اولین درس را می‌توان از ازدواج و شوهرداری و خانه‌داری ایشان گرفت. مشهور است که امیرالمومنین و زهرای مرضیه بعد از ازدواج خدمت حضرت رسول(ص) رفتند و گفتند وظایف ما را مشخص کنید. ا
لبته آنها وظایفشان را می‌دانستند ولی برای اینکه این موضوع در تاریخ ثبت شود و برای دیگران آموزش شود آنها این گفتار را پیش کشیدند. نقل شده است که پیامبر(ص) به حضرت زهرا(س) فرمود تمام کارهای داخل خانه برعهده تو و تمام کارهای بیرون خانه با علی(ع) باشد. وی افزود: بنده معتقدم از همین تقسیم کار می‌توانیم نتیجه بگیریم که اسلام کارهای خانه و مدیریت امور داخلی را به زنان سپرده است و اینطور نیست که زنان هیج وظیفه‌ای در قبال کارهای داخل خانه نداشته باشند.
البته مردها هم باید در حد توان در انجام کارهای خانه کمک کنند، چنانکه امیرالمومنین(ع) هر وقت به خانه می‌آمدند و می‌دیدند که حضرت زهرا(س) مشغول کار خانه است، در کارهای باقی مانده به ایشان کمک می‌کردند.
تقاضایی نکن...
آیت‌الله مصطفوی درس‌های دیگر زندگانی حضرت زهرا(س) را اینگونه تشریح کرد: سفارش دیگری که پیامبر(ص) به حضرت زهرا(س) کرد این بود که دخترم هیچگاه از شوهرت تقاضایی نکن که او توان اجابتش را نداشته باشد و وقتی به کلام امیرالمومنین(ع) مراجعه می‌کنیم می‌بینیم که فرمود: زهرا(س) در زندگی هیچگاه از من تقاضایی نکرد. اگر زنان امروز ما همین یک درس را به خوبی در خانواده‌شان پیاده کنند چقدر مشکلات خانواده‌ها حل می‌شود.
برخی از این توقعات نابجای بعضی از زنان در تقاضاهایی که از عهده و توان مالی شوهرانشان خارج است، چقدر در زندگی‌ها مشکل ایجاد نموده است!؟ وی تإکید کرد: آن حضرت(س) آنقدر ساده زیست و بی‌توقع بود که گاهی حتی غذا برای خوردن در منزل نبود و زهرای مرضیه حرفی به امیرالمومنین(ع) نمی‌زدند. خانم‌های جامعه ما هم باید به این رفتارهای حضرت زهرا(س) توجه کنند، باید به میزان درآمدی که شوهرانشان دارند توجه کنند تا تقاضایی نکنند که مردشان یا به سختی بیفتد و یا خجالت از عدم توانایی در برآوردن حاجت ایشان بکشد.
استاد دانشگاه امام صادق(ع) ادامه داد: درس دیگری که از زندگی آن حضرت(س) می‌توان گرفت از نحوه برخورد با خدمتکارشان فضه می‌توانیم دریابیم، آن حضرت(س) در سال‌های آخر خدمتکاری را پیامبر(ص) برای کمک به حضرت(س) به او بخشیدند.
ایشان روزها را تقسیم کرده بودند و یک روز کارهای خانه را خودشان انجام می‌دادند و فضه کودکان را نگه می‌داشت و روز بعد بانو کودکان را نگه می‌داشتند و فضه به کارهای خانه می‌رسید. طوری با فضه رفتار می‌کردند که برخی که نمی‌شناختند خیال می‌کردند فضه دختر بانو است، یعنی اینقدر با او مهربان بودند.
توجه به تربیت فرزند
وی در بیان درس‌های دیگر زندگانی حضرت زهرا(س) بیان داشت: خصلت دیگری که آن بانو داشتند توجه زیاد به تربیت فرزندانشان داشتند. این موضوع آنقدر روشن است که نیاز به تفسیر ندارد، زیرا که جلوه‌ای از این نوع تربیت را در منش حضرت زینب کبری(س) در قضیه عاشورا و بعد از آن می‌توانیم ببینیم.
دیگر اینکه آن حضرت(س) آیه‌ای بودند از عفت، عفاف و حیا. روزی بانو در محضر پیامبر(ص) بودند. نابینایی برای عرض حاجت به محضر پیامبر شرفیاب شد. حضرت زهرا(س) از اتاق خارج شدند و پس از رفتن آن مرد نابینا دوباره به نزد پیامبر(ص) آمدند. پیامبر بازهم برای درس گرفتن ما پرسیدند که زهرا جان چرا از اتاق خارج شدی؟ آن مرد که شما را نمی‌دید؟ آن بانو پاسخی دادند که عمق عفاف ایشان را می‌رساند.
آن حضرت(س) فرمودند: او نمی‌دید اما بوی مرا که احساس می‌کرد، خارج شدم تا بوی مرا هم حتی نامحرمی احساس نکند. حیای آن حضرت هم مثال زدنی است، وقتی امیرالمومنین(ع) به خواستگاری آمد و پیامبر از زهرای مرضیه نظرش را پرسیدند. زنان پیامبر نقل کرده‌اند که رخسار زهرا(س) سرخ شد و عرق شرم بر پیشانی مبارکش نشست.
آیت‌الله مصطفوی تاکید کرد: حیا برای بانوان خیلی ضروری است، دختر که نباید مثل یک پسر در اجتماع رفتار کند، این رفتارهایی که امروزه از برخی بانوان ایرانی شاهد هستیم شایسته یک زن مسلمان نیست. وی در ادامه افزود: نکته بارز دیگری که در زندگانی حضرت زهرا(س) به چشم می‌خورد، دفاع از حق و فضیلت است.
حضور مستمر آن بزرگوار در عرصه دفاع از ولایت امیرالمومنین(ع) و سعی ایشان در نجات امت از انحراف گواه این مطلب است. البته در حاشیه این موضوع و اتفاقات آن زمان مطالبی هم نقل می‌شود که صحت چندانی ندارد. مثلاَ برخی از مداحان نقل می‌کنند که عمر خطاب و همراهانش وارد خانه حضرت شدند و حضرت را مورد ضرب و شتم قرار دادند و چه و چه... حال اینکه در خانه حضرت امیر(ع) حضور داشت و مگر می‌شود مظهر غیرت الله حضور داشته باشد و نسبت به ناموسش کسی بتواند تعرض کند.
بلکه نقل مستند آن است که حضرت علی(ع) در اتاقی با عده‌ای از بنی هاشم صحبت می‌کردند و وقتی سر و صدا را شنیدند به در خانه آمدند و به سمت جمعیت بیرون خانه هجوم بردند و عمر را گرفتند و بر زمین زدند و بر سینه او نشستند و نقل شده است که کم بود گردن او را بشکنند که جرأت کرده به در خانه بی‌بی لگد بزند. اینطور نبوده که آنها به داخل خانه بیایند و به حضرت زهرا(س) جسارت کنند و غیرت الله ساکت بنشیند.
حوادث غیرواقعی و نادرست
آیت‌الله مصطفوی در ریشه‌یابی نقل اینگونه مطالب نادرست بیان داشت: اصرار بر آن حوادث غیر واقعی که در این اثنا بیان می‌شود بیشتر برای تهییج احساسات مردم است که به اعتقاد بنده باید جلوی آن را گرفت تا به جای اینکه به این مطالب دروغ پرداخته شود به الگوبرداری از زندگانی حضرت توجه شود. مداحان و روضه‌خوان‌ها باید مستند روضه بخوانند و چیزهایی نگویند که موجب وهن اهل بیت(ع) و مقام عصمت ایشان شود.
این مفسر قرآن و استاد تاریخ اسلام تأکید کرد: برخی خیال می‌کنند اگر این دروغ‌ها را بگویند مردم بیشتر گریه می‌کنند در حالی که دروغ بی‌فروغ است. ما وظیفه نداریم به این شکل از مردم گریه بکشیم، رقت بار کردن قضایا هیچ نفعی ندارد، بلکه شأن حضرت را هم پایین می‌آورد.
امیدوارم مداحان و منبری‌هایی که روضه می‌خوانند کمی بیشتر دقت کنند و کتاب‌های مستند را مطالعه کنند. وی تصریح کرد: باید مجامعی تشکیل شود که مداحان را جمع کند و در رأسش یک عالم باشد، عالمی که به تاریخ آگاهی داشته باشد و بتواند تاریخ اسلام را مستند برایشان بگوید تا این زحمت واقعاَ ارزشمند مداحان و روضه‌خوان‌ها به انحراف نرود. البته برخی از سخنرانان و منبری‌های ما هم متاسفانه اینگونه شده‌اند و روضه‌های غیر مستند می‌خوانند.
سکوت آگاهان و غفلت ناآگاهان
آیت‌الله مصطفوی علت این امر را سکوت آگاهان می‌داند و معتقد است: چون کسی در مقابل ایشان عکس‌العمل نشان نداده این خطا گسترش یافته. هیچ کس نباید بی‌تفاوت باشد. این از جمله مواردی است که باید بلند و صریح تذکر داد، زیرا که عده‌ای که شنیده‌اند و رفته‌اند معلوم نیست بشود پیدایشان کرد و اشتباه را اصلاح نمود.
نقل است که آیت‌الله بروجردی وقتی در مجلسی حضور داشتند و منبری یا مداح به اشتباه موضوعی را نقل می‌کرد، همانجا بلند تذکر می‌دادند به همین دلیل کمتر کسی جرأت می‌کرد، در حضور ایشان منبر برود. وی تأکید کرد: به خصوص بزرگترها باید اقدام کنند. متاسفانه در این مورد مسامحه‌کار شده‌ایم.
بنده در مجالسی که خودم حضور دارم اگر مداح یا سخنران اشتباه بگوید تذکر می‌دهم، چون اگر مستمعین اشتباه یاد بگیرند، معلوم نیست بعداَ بشود اصلاح کرد. اگر همه کسانی که از تاریخ مستند اهل بیت(ع) آگاهی دارند این موارد را تذکر دهند دیگر این روضه‌های غیر مستند کم می‌شود.
آیت‌الله مصطفوی در پایان ضمن اشاره به ضرورت جمع‌آوری مطالبی که درباره حضرت زهرا(س) به صورت پراکنده وجود دارد، گفت: باید فراخوانی برای مقالات علمی و مستندات مربوط به حضرت زهرا(س) برگزار شود تا این مطالب پراکنده که بسیارش در کتب اهل سنت است، گردآوری شود.
لازم است یکبار حتماَ این اتفاق بدون اینکه به اغراض سیاسی آلوده شود و در سطح بین‌المللی به صورت یک کار آکادمیک با وسعت زمانی مناسب انجام شود تا بتوانیم دایره المعارفی جامع از معارف مربوط به حضرت زهرا(س) گردآوری کنیم البته بر بعد بین‌المللی بودن آن تأکید می‌کنم تا مذاهب دیگر هم که به حضرت زهرا(س) ارادت دارند در این حرکت کمک کنند تا محتواهای تولید شده جامع و کامل باشد.
همشهری جمعه
