همشهری آنلاین- حمیدرضا رسولی: یکی از ویژگی‌های مسجد حاج رجبعلی این است که صحن بزرگ و وسیعی دارد. طاق‌نماهای صحن عموماً با کاشیکاری گره خوش(طرح و الوان) تزیین شده و مرکز هر قطعه کاشی به سبک دوران صفوی و شبیه روزگار شاه سلطان حسین صفوی در اصفهان با رسم‌الخط کوفی کلمات الله و علی را حک کرده‌اند.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
یکی دیگر از ویژگی‌هایی که مسجد حاج رجبعلی را در ردیف مساجدی با معماری خاص قرار می‌دهد، حجره‌هایی است که در جبهه شرقی و غربی و به‌صورت قرینه ساخته شده و جلو حجره‌ها با ایوان‌هایی با تزیینات معقلی و معرق ساخته شده که جلوه و شکوه خاصی به این قسمت داده‌اند. بنای مسجد ۸ حجره در ضلع شرقی و غربی داشته که هم اکنون ۳ حجره باقی مانده که یکی از آنها به‌طور کامل تخریب شده و دو حجره دیگر به بازسازی و مرمت نیاز دارند.
معماری مسجد حاج رجبعلی به گونه‌ای است که دو ورودی برای آن ساخته شده است. ورودی غربی به شبستان زمستانه و ورودی جدید به شبستان جدید منتهی می‌شود. در تهران قدیم به واسطه نبود سیستم تهویه هوا برای برخی مسجدها دو شبستان می‌ساختند؛ یکی شبستان زمستانه که با دیوارهای قطور و رو به آفتاب ساخته می‌شد تا نمازگزاران از سرمای زمستان در امان باشند و یک شبستان تابستانه که در سایه ساخته می‌شد و معمولاً بعد از ایوان و بدون در ورودی شکل می‌گرفت. مسجد حاج رجبعلی از معدود مساجد تهران است که دو شبستان دارد.
مسجد حاج رجبعلی کاشیکاری منحصربه‌فردی هم دارد و هنر کاشیکارهای اصفهانی جلوه خاصی به معماری بنای مسجد داده است. کاشیکاری هفت‌رنگ این مسجد شبیه مدرسه چهارباغ اصفهان است که در دوره سلطنت شاه سلطان حسین، آخرین پادشاه حکومت صفوی ساخته شد.
مسجد حاج رجبعلی ملحقات دیگری مثل مدرسه و تکیه داشته که با گذشت زمان تخریب شده‌اند. از مدرسه‌ای که در ضلع شرقی مسجد قرار داشت تنها یک ایوان با کاشیکاری و معقلی باقی مانده و کلاس‌های درس این مدرسه به خانه مسکونی تبدیل شده است. تکیه حاج رجبعلی هم که روبه‌روی گذر مستوفی واقع شده در سال‌های دور محوطه بزرگی داشته و مردم مراسم عزاداری محرم و تعزیه را در این محوطه برپا می‌کردند. در سال ۱۳۵۷ به جای تکیه قدیمی حاج رجبعلی که جزء ملحقات مسجد بود، حسینیه هیئت مکتب‌الرضا ساخته شده است.
نظر شما