تا اندیشه‌های آن پیر فرزانه بنا بر نیازهای روز در اختیار نسل جدید و اندیشه‌پژوهان قرار گیرد
دکتر حمید انصاری، قائم مقام موسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره) در این مطلب به بیان خاطرات خود از ایام ارتحال امام(ره) و برنامه‌های این موسسه می‌پردازد.
خاطرات پس از ارتحال امام(ره) و تدارکات مربوط به برنامه آن روزها از زبان انصاری، شنیدنی است.
در آن لحظه‌ها که اطبا اعلام کرده بودند امام به طور قطع از دنیا خواهند رفت، ما هم مثل همه مشتاق بودیم که در واپسین لحظات حیات امام(ره) دیدن جمال منور ایشان را لحظه‌ای از دست ندهیم. اما از طرف حاج‌احمد‌آقا تکلیف شد که برای برنامه‌های وداع مردم و محل تدفین و ... پیش‌بینی‌های لازم را انجام دهیم.
از این رو بنده و اخوی بزرگوارم جناب حجت‌الاسلام محمدعلی انصاری و برخی دیگر از دوستان جلسه‌ای تشکیل دادیم تا به چگونگی این امور بپردازیم، اگر چه برخی‌ها طاقت نیاوردند و رفتند. بالاخره با نظر حاج‌احمد‌آقا و مشورت حجت‌الاسلام انصاری و چند تن دیگر از دوستان و پس از اینکه این آقایان با هلی‌کوپتر اطراف تهران و مکان‌های مختلف را بازدید کردند
نتیجه آن شد که مدفن امام در محل فعلی باشد که البته پیشنهاد بسیار معقول و پسندیده‌ای بود، چرا که پیش‌بینی می‌شد با جایگاهی که حضرت امام داشتند، قطعاً از خاطره‌ها محو نمی‌شوند و مدفن ایشان باید جایی باشد که هم امکان توسعه آن فراهم باشد و هم در آینده شرایط لازم برای را به وجود آمدن یک مرکز علمی - مذهبی با محوریت حضرت امام و یک زیارتگاه برای دوستان و پیروان ایشان داشته باشد.
آن زمان طرح فرودگاه بین‌المللی هم مطرح بود و نزدیکی این فرودگاه به حرم مطهر هم یکی دیگر از دلایل این انتخاب بود. از سوی دیگر نقشه اتوبان‌های اطراف نشان می‌داد که امکان دسترسی به این زیارتگاه هم سهل و ساده خواهد بود. اما در کنار همه اینها نمی‌توان از احترام و ارادت امام نسبت به شهدای انقلاب به عنوان یکی دیگر از دلایل این انتخاب به راحتی گذشت. ارادتی که در بدو ورود امام به خاک وطن با حضورشان در بهشت‌زهرا(س) و کنار مرقد مطهر شهدای انقلاب پدیدار شد.
مجموع این عوامل، حاج‌احمد‌آقا و دوستان دیگر را متقاعد کرد که مدفن امام در محل فعلی باشد. پس از تخصیص محل، بنده و چند نفر دیگر شبانه با هلی‌کوپتر از مصلی که قرار بود محل آخرین وداع امام با امت باشد، بازدید کردیم. آن زمان مصلی فقط تپه‌های خاکی بود. آنجا ایده‌هایی به ذهنمان رسید.
بعد بنده به مسئول سازمان منابع ملی که از دوستان همکار ما در نخست‌وزیری بود و به معاون جهادسازندگی وقت تلفن زدم و دوستان به سرعت خودشان را رساندند و پیشنهادهایی ارائه شد و در نهایت ظرف 3 – 2 ساعت چند نمونه محفظه شیشه‌ای که شبیه یخچال بود، ساخته شد و پیش از موعد به مصلی رسید و پیکر پاک امام در یکی از آنها جای گرفت.
دغدغه‌هایی برای ادامه راه
واقعیت این است که هم اکنون دچار دغدغه‌های جدی هستیم که آیا مجموعه نهادهای متولی، مسئولیت خود را در معرفی چهره امام - در جامعیت و کمال نه استفاده ابزاری - به درستی ایفا می‌کنند؟ یا اینکه هرجا ضرورت اقتضا کرد، تنها شعار می‌دهند؟به نظر من اینجا جای بحث است. جامعه امروز ما به جامعه‌ای که زمان امام(ره) بود تفاوت‌های معناداری
کرده است.
این مسائل باید به طور عمیق و دقیق ریشه‌یابی شود. ریشه‌یابی که ببینیم چه اتفاق یا اتفاق هایی رخ داده که اکنون حس بد بین برخی مسئولان انگیزه‌های مادی بیش از حد لزوم پررنگ شده است؟
بی‌شک وجه مشترکی که در خاطرات نسل اول و دوم انقلاب سایه انداخته، فضایل آکنده از نوع نشاط برای رسیدن به هدف‌هایی بزرگتر از انگیزه‌های مادی را ترسیم می‌کند. آن موقع، فضا، فضای صمیمیت بود، فضای اخوت دینی، فضای خود فراموشی و ... بود که متاسفانه امروز رنگ باخته است.
جامعیت امام(ره)
این یک واقعیت است که شخصیت‌های بزرگی که نگاه، اندیشه و رفتارشان بر بخش وسیعی از تاریخ بشریت سایه انداخته و تحولات جامعه انسانی را تحت تاثیر قرار داده‌اند، در دوران حیات خود بسیار ناشناخته‌اند و تنها بخشی از اثر وجودیشان رویت می‌شود. بزرگان دین، انبیا و اولیای الهی از این دسته‌اند. امام نیز جامعیت شگفتی داشت که هنوز هم بسیاری از ابعاد وجودیشان ناشناخته است.
امام در عین حال که یک فیلسوف بود و نگاهی نقادانه داشت، عارفی بزرگ بود، در همان حال، سیاستمدار، عابد، فقیه و مجتهد هم بود. به نظر امام، دین هم جامعیتی دارد که از زمان پیش از تولد تا زمان مرگ و حتی پس از آن را در بر می‌گیرد و برای همه این مراحل تکلیف دارد و حقوقش را پاس می‌دارد و هم در تبیین عالم هستی و عالم وجود مکتب جامعی ارائه می‌دهد، ما این نگاه را در شکل کامل‌تر و وسیع‌تر آن در شخصیت حضرت علی(ع) می‌بینیم.
امام و جوانان امروز
موسسه نشر و تنظیم آثار امام(ره) دارای فعالیت‌های بسیاری است که در جهت ترویج و تثبیت اندیشه‌های امام و دفاع از آن در داخل و خارج کشور طراحی و برنامه‌ریزی شده است، اما آنچه در کنار فعالیت‌های پژوهشی – تحقیقاتی – علمی، انتشار کتب، ساخت فیلم‌های مرتبط و... بیش از همه مهم می‌نماید، شناسایی امام به نسل جوان امروز است.
این موسسه به مناسبت بیستمین سالگرد ارتحال حضرت امام، 35 عنوان اثر را در دستور کار دارد که برگرفته از اندیشه‌های امام در موضوعات مربوط به زمان حال‌است.به عنوان مثال درباره موضوعات روز نظیر انتخابات که تکلیف جوانان را در خصوص ملاک‌های صحیح کاندیدای اصلح مشخص می‌کند و همچنین پیام‌های امام درباره اخلاق انتخاباتی لزوم حضور مردم در انتخابات و تعیین سرنوشت کشور را برای نسل امروز بازگو می‌کند.
بی‌شک برای ماندگار شدن اندیشه‌های امام، تحقیق و تفحص مستمر در ابعاد فکری ایشان متناسب با نیازها و شرایط روز جامعه امری لازم و ضروری است. ما با این دیدگاه در پی آن هستیم که با پرسش‌های جدید جامعه با نگاهی مجتهدانه و برگرفته از اصول و اندیشه‌های امام پاسخ دهیم و در این راه توجه به دو عنصر اساسی زمان و مکان را فراموش نکنیم.
آینده پیش روی ماست
بر اساس آنچه ذکر شد، موسسه نشر و تنظیم آثار امام، فعالیت‌های مختلفی در عرصه‌های آموزشی، تحقیقی، پژوهشی و... دارد. این برنامه‌ها در آینده‌ای نزدیک با تاسیس مدرسه علمیه امام خمینی(ره) به منظور تربیت مدرسین اندیشه امام پی‌گیری خواهد شد.
درحال حاضر براساس تلاش‌ها و ارتباطات موسسه، چندین رشته در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا تصویب شده که براساس ابلاغ شورای عالی گسترش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به دانشگاه‌ها، به تدریج در دانشگاه‌های کشور راه‌اندازی خواهد شد.
پژوهشکده انقلاب اسلامی
امام خمینی(ره) در حال حاضر در رشته‌ای در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا فعال است. در کنار این همه انتشار کتاب‌های مختلف در حوزه تبیین اندیشه‌های امام هنوز جایگاه خاص خود را دارند.
کتاب‌های چاپ نشده حرف‌های ناگفته
زندگی پرفراز و نشیب امام در طول یک قرن منجر به ایجاد روابط مختلف با اقشار گوناگون جامعه از جمله سیاسیون، رهبران بزرگ سیاسی جهان و... شده است. در این میان انتشار نامه‌های مختلفی که از سوی این افراد به امام نگاشته شده و یا جواب‌هایی که حضرت امام برایشان ارسال کرده‌اند و همچنین مجموعه نامه‌های مختلفی که شاید بیش از هزاران نامه باشد از سوی احزاب و گروه‌ها و جریانات و شخصیت‌های برجسته داخلی و خارج، می‌تواند بخش‌هایی از زوایای تاریخ معاصر را بازگو کند.
اما یکسری از مدارک، مطالب، نامه‌ها و مکتوب‌هایی طی دوران رهبری امام‌خمینی(ره) به خصوص مربوط به دوران دفاع مقدس وجود دارد که هنوز محرمانه هستند. این دسته از اسناد و مدارک منتشر نشده و نمی‌شود تا آنگاه که دوره زمانی خود را طی کنند.
اگر از این دسته اطلاعات و کتب چاپ نشده و حرف‌های ناگفته بگذریم که البته ناگفتنی‌ها بسیارند... ما در مسائل مختلف علمی، فقهی، اصول و حتی زندگی فردی امام آثاری را منتشر و حتی به زبان‌های خارجی ترجمه کرده‌ایم که پرتویی از پرورش علوی حضرت امام(ره) را نشان می دهند.
همشهری جمعه
