به اعتقاد آنها با وجود ادامه بحران اقتصادی بینالمللی، وضعیت اقتصادی سینمای این کشور آسیای دور خوب است. در حقیقت، صنعت سینمای چین با موفقیت خوب مالی محصولات خود در سال گذشته میلادی، باعث شگفتی و شوک بسیاری از کشورهای جهان شد. این موفقیت در طول سال جدید میلادی هم ادامه داشته و نشانی از توقف در آن دیده نمیشود. این نکتهای است که هم مسئولین رسمی و هنرمندان چینی روی آن توافق دارند و هم صاحبنظران خارجی.سینمای چین در سال2008 یک رکورد تازه را در زمینه تولید فیلم به نام خود ثبت کرد و برای اولینبار در تاریخ سینمای این کشور، تعداد 406فیلم سینمایی ساخته شد. همزمان با آن جدول گیشه نمایش هم با موفقیتهای خیلی خوبی روبهرو شد و بازار داخلی شاهد استقبال تماشاگران از محصولات چینی بود.
یک گزارش اقتصادی که چند روز قبل منتشر شد حکایت از آن میکند که جدول گیشه فروش در سال گذشته میلادی شاهد یک افزایش 30درصدی فروش بوده است. به این ترتیب، فیلمهای سینمایی که در سال 2008 روی پرده سینماهای چین رفتند، فروشی نزدیک به 5/4میلیارد یوآن (حدود635میلیون دلار) را تجربه کردند. در این گزارش آمده است: «در سال 2008، صنعت سینمای تمام کشورهای جهان از بحران اقتصادی والاستریت ضربه خوردند. میزان این ضربه در کشورهای مختلف یکسان نبود، ولی این بحران تمام کشورها را به اشکال گوناگون تحت تاثیر قرارداد. در این بین اما صنعت سینمای چین مسیر عادی و همیشگی خود را طی کرده و نتایج خیلی خوب و امیدوارکنندهای در گیشه نمایش گرفته است».
هم سال قبل و هم امسال، محصولات داخلی دست بالا را در جدول گیشه نمایش داشتهاند. به گفته تحلیلگران اقتصادی سینما، بیش از 60درصد فروش جدول گیشه متعلق به فیلمهای چینی بوده است. چین پس از 6سال تلاش، تبدیل به یکی از معدود کشورهای جهان شده که تولید فیلم پررونقی دارد و محصولات آن در بازار داخلی، با استقبال خوب تماشاگران روبهرو میشود. در عین حال، فیلمهای چینی در سطح بینالمللی هم با موفقیت خوبی روبهرو هستند. کل فروش محصولات چینی در سال گذشته بین کشورهای مختلف جهان (که البته کشورهای آسیایی در آن در اولویت قرار دارند) حدود 380میلیون دلار بوده است. این رقم فقط شامل فیلمهای سینمایی میشود و محصولات تلویزیونی را در بر نمیگیرد.
موفقترین محصولات سینمای چین در سال گذشته به ترتیب فروش در گیشه نمایش اینها هستند: «اگر تو تک هستی»(48میلیون دلار)، «صخره سرخ: قسمت اول» (47میلیون)، «پوست رنگشده» (34میلیون، هیچکس پیشبینی چنین موفقیت عظیمی را برای این فیلم نمیکرد)، «سیجی7» (29میلیون) و «قلمرو ممنوع» (28میلیون). موفقترین فیلمهای خارجی انیمیشن نیز «کونگفوی پاندایی» و «کوآنتوم تسکین» (فیلم جیمزباندی سینما با بازی دانیل کریگ) بودند که در مقام ششم و هفتم جدول گیشه نشستند.
در طول یک سال گذشته حدود 118 مولتیپلکس در چین ساخته شده است. احداث این مولتیپلکسها باعث جذب بیشتر تماشاگران به سالنهای نمایش شده است. نکتهای که تحلیلگران بر آن تاکید ویژهای دارند این است که استقبال خوب تماشاگران از فیلمهای سینمایی در شرایطی است که قیمت بلیت سینماها در مقایسه با درآمد و حقوق مردم عادی، خیلی گران است. شهرهای کوچک در جذب تماشاگران سینما، با موفقیت بیشتری عمل میکنند.
در گزارش سالانه مسئولین چینی از جمله آمده است: «به این ترتیب، در کنار تولید و نمایش فیلمهای سینمایی و تلاش برای گسترش کار، باید به سینماسازی هم توجه ویژهای داشت و کار احداث سالنهای سینما و مولتیپلکسها را ادامه داد.» رونق خیلی خوب فروش فیلمها در گیشه نمایش را قبل از هر چیزی میتوان در پایتخت چین دید. شهر پکن هر روز که میگذرد شاهد حضور بیشتر تماشاگران در سالنهای نمایش است. رقم 53میلیون تماشاچی در سال2007 به رقم 75میلیون در سال2008 رسید.
تحلیلگران اقتصادی سینما میگویند رونق فروش فیلمها، بهویژه در دوران تعطیلات است. در چین دو تعطیلی شب سال نوی چینی و تعطیلات اکتبر از اهمیت خیلی زیادی برخوردارند. تعطیلات اکتبر مربوط به جشنهای سالگرد انقلاب کمونیستی چین است که مسئولین رسمی، برنامههای متنوع زیادی را برای آن در نظر میگیرند و تلاش دارند مردم عادی را جذب این برنامهها کنند. اما در طول سال قبل، اتفاقاتی غیرقابل پیشبینی رخ داد که باعث کاهش استقبال تماشاگران از فیلمهای سینمایی شد.
در این رابطه میتوان به توفان برف ماه ژانویه، زمینلرزه شدید منطقه تیچوآن در ماه می و بازیهای المپیک در ماه آگوست اشاره کرد. هر یک از این رخدادها تاثیری منفی بر گیشه نمایش داشت و باعث شد که تماشاگران سینما اشتیاق کمتری برای حضور در سالنهای نمایش داشته باشند. کاهش شمار تماشاگران در رابطه با این اتفاقات، بین 20تا40درصد بود. با این حال، اهل فن میگویند چنین اتفاقاتی نادر است و همیشه رخ نمیدهد.
4 گروه فیلمسازی «چاینا فیلم گروپ»، «نیوپیکچر کمپانی»، «هوآیی برادرز گروپ» و «شانگهای فیلم گروپ» همچنان فعالترین سازمانهای فیلمسازی کشور چین هستند. این 4 سازمان بیش از 60درصد فروش جدول گیشه را در اختیار خود دارند و حرف اصلی و اول را در صنعت سینمای چین میزنند. اما بعضی وقتها استثناهایی هم از راه میرسد. برای مثال «پوست رنگشده» که در عرض 19روز اول نمایش خود 29میلیون دلار فروش کرد، توسط یک شرکت کوچک و مستقل فیلمسازی به نام «نینگژیا فیلم استودیو» تهیه شده است. از زمان موفقیت مالی و انتقادی این فیلم، این شرکت دیگر حکم یک شرکت کوچک فیلمسازی را ندارد. در عین حال، موفقیت این شرکت تاثیر مثبتی بر فعالیت دیگر شرکتهای کوچک و مستقل فیلمسازی گذاشته و باعث تشویق آنها به ادامه فعالیت و تلاش برای تولید فیلمهای مردمپسند شده است.
تحلیلگران سینمایی در چین میگویند بسیاری از تماشاگران سینما در این کشور، در مناطق روستایی و شهرهای کوچک (و حومه آنها) زندگی میکنند؛ به همین دلیل، رشد استفاده از سینمای دیجیتالی را میتوان در این رابطه توجیه کرد و توضیح داد. تکنولوژی دیجیتالی باعث میشود تا فیلمهای سینمایی نمایش بهتر و راحتتری در این مناطق داشته باشند. در حقیقت، تا زمان احداث مولتیپلکسها یا سینماهای مجهز در این مناطق، میتوان از سینمای دیجیتالی استفاده کرد.
طی یک سال و نیم گذشته، حدود 7میلیون پرده نمایش دیجیتالی در این مناطق مورد بهرهبرداری قرار گرفته است. دولت مرکزی تا به حال حدود 290میلیون دلار هزینه کرده تا کار سینماهای دیجیتالی در مناطق روستایی و شهرهای کوچک پا بگیرد. اهل فن میگویند این مبلغ با نمایش فیلمهای سینمایی و استقبال تماشاگران از آنها، دوباره به صندوق دولت برگشته است.سینمای چین به پیروی از سیاستهای رسمی حاکم بر کشور (ایجاد درهای باز و حرکت به سمت ترقی و نو شدن) سعی دارد خودش را با جهان خارج هماهنگ و همراه کند. در کنار احداث مولتیپلکسهای جدید، رونق سینمای سهبعدی هم از جمله چیزهایی است که مورد توجه سینمای این کشور قرار گرفته است.
صنعت سینمای هالیوود طی چند ماه گذشته، اهمیت ویژهای به نسخههای سهبعدی محصولات جدید سینمایی خود داده است. هر روز که میگذرد، شمار سینماهایی که فیلمها را به صورت سهبعدی نمایش میدهند افزایش مییابد (برای مثال انیمیشن کامپیوتری «بالا» که هفته قبل در آمریکا اکران عمومی شد، 35میلیون دلار از فروش 68میلیون دلاری افتتاحیه خود را از نسخههای سهبعدی آن دارد). سینمای چین هم سخت در تلاش است تا با رونق سینماهای سهبعدی، وضعیت کلی خود را از آنچه هست، بهتر کند. از یکسو، محصولات جدید آمریکایی در این کشور با امکانات سهبعدی روی پرده سینماها میروند و از سوی دیگر خود صنعت سینمای چین در فکر تولید نسخههای سهبعدی محصولات خویش است.
اوایل امسال انیمیشن چینی «کارناوال حیوانات» در این کشور روی پرده سینماها رفت که حکم اولین محصول انیمیشن سهبعدی چین را دارد. منتقدین سینمایی فیلم را از نظر تکنیکی مورد تایید قرار دادند و پسندیدند. استقبال تماشاگران هم از فیلم خوب بود اما هنوز برای اینکه این نوع سینما در چین فراگیر شود، نیاز به وقت و زمان هست. تماشاگران چینی برخلاف همتایان اروپایی و آمریکایی خود، در این رابطه کمی با صبر و تأنی حرکت میکنند. در عین حال، یکی از دلایل امر را باید در قیمت گزاف بلیت سینماهای سهبعدی جستوجو کرد. صنعت سینمای چین هم مثل کشورهای دیگر در صدد جذب سرمایههای خارجی است.
یکی از گرایشهای جدید کمپانیهای بزرگ فیلمسازی آمریکا، مشارکت در تولید محصولات داخلی سینماهای دیگر کشورهای جهان است. چینیها تلاش دارند تا در کنار کشورهایی مثل روسیه و هند، از این گرایش جدید به نفع سینمای خود بهره بگیرند. در همین رابطه است که صنعت سینمای چین، از حضور کمپانی فوکس قرن بیستم در فعالیتهای سینمایی در داخل چین استقبال کرده است. واحد بینالمللی این کمپانی با جانوو و ترنس چنگ همراه میشود تا درام تاریخی و پرخرج «باج سلطان» را تهیه کند. این اولین بار است که کمپانی فوکس، بخش مهمی از هزینههای تولید یک محصول چینی را به عهده میگیرد.
پاتریک لیونگ- دستیار اول جانوو- برای کارگردانی این فیلم انتخاب شده است.جانوو که سالها در آمریکا کار کرده و چند فیلم موفق در آنجا ساخته، قصد دارد با سرمایه آمریکاییها فیلمهای چینیزبان را برای مردم چین تهیه کند. در عین حال، سرمایهگذاری کمپانیهای بزرگ هالیوودی روی محصولات چینی، به معنی ایجاد بازارهای بزرگتر و وسیعتر برای محصولات چینی است. خط اصلی قصه «باج سلطان» درباره 2 آکروباتباز سیرک است که درگیر یک مثلث عاشقانه میشوند. مسئولین فوکس از سال1997 در فکر تولید این فیلم با همکاری و مشارکت جانوو بودند. در آن زمان، آنها مایل بودند خود وو این فیلم را کارگردانی کند اما در همان سالها، این پروژه به بایگانی سپرده شد. لیونگ که دستیار وو در «صخره سرخ» بود، از سوی وو به عنوان بهترین گزینه برای کارگردانی فیلم معرفی شده است.
وی قبل از این چند فیلم موفق در چین و هنگکنگ کارگردانی کرده است.به گفته جانوو «آخرین طرحی که ما برای فیلم داشتیم، قصه آن در منطقه بروکلین میگذشت اما نوع قصه به گونهای است که میتواند در هر مکانی اتفاق بیفتد؛ به همین خاطر ما بدون اینکه مشکلی پیدا کنیم، مکان رویدادها را به جنوب چین منتقل کردیم. مسئولین کمپانی فوکس هم از این ایده استقبال کردند و گفتند خیلی مایلند روی فیلمی با مضمون چینی سرمایهگذاری کنند.
زمانی که فیلمی مورد پسند و استقبال منتقدین و تماشاگران قرار میگیرد، همه میخواهند از آن تقلید کرده و فیلمهایی شبیه آن بسازند. این همان اتفاقی است که برای «صخره سرخ» رخ داد. اما «باج سلطان» یک حرکت جدید و یک نگاه تازه است. مخاطبین اصلی فیلم جوانان هستند.»