این جشنواره دومین و بزرگترین جشنواره متمرکز الگوی اوقات فراغت شهروندان تهرانی است که برای ترویج فرهنگ شادزیستی و سلامت روحی روانی شهروندان با معرفی تمامی ظرفیتهای اوقات فراغت پایتخت برای تحقق اهداف فرهنگی و اجتماعی کلانشهر تهران اجرا میشود.
این در شرایطی است که هر روز چهرههای عبوس، اخمهای درهم کشیده و قیافههای مضطرب را در اطراف خود، کوچه و خیابان و حتی سازمانها و مراکز اداری میبینیم.
از طرفی این تصور غلط در میان برخی افراد جامعه شکل گرفته که شادی جزء رفتارهای جامعهپسند نیست و حتی در بسیاری از مواقع سعی میکنیم خود را جدی و عبوس نشان دهیم!این در حالی است که شهرداری تهران و سازمانهای همسو مدتی است که میکوشند تا با برپایی جشنهای شهری و طراحی برخی برنامهها همزمان با مناسبتها فضای شهر را با شادی آشتی دهند که از این برنامهها میتوان به جشنواره اوقات فراغت از سوی شهرداری تهران اشاره کرد.
در جشنواره تابستانی اوقات فراغت پایتخت، شهروندان نظارهگر اجرای همایشها و نشستهای مختلف در قالب فرهنگی، اجتماعی، هنری، آموزشی و علمی در کنار اجرای مسابقات، سرگرمیها، برنامههای گردشگری و دیدار با مفاخر خواهند بود.
به گفته مسئولان اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، در این برنامه تمامی معاونتهای امور اجتماعی و فرهنگی مناطق 22گانه و فرهنگسراها با مشارکت فعال اجتماعی به ارائه خدمات و برنامههای تابستانه اوقات فراغت خواهند پرداخت.
مخاطبان این جشنواره نیز گویا تمامی گروههای سنی جامعه شامل کودکان، نوجوانان، جوانان و سالمندان و بخش ویژه بانوان و خانواده هستند که برای هر کدام از این گروهها، غرفهها و بخشهای ویژه در نظر گرفته شده است.جنگ کودک و ایستگاههای شادی، مسابقات ورزشی، خیابان هنر، نمایش خیابانی، موسیقی اقوام و حرکات آیینی و نورافشانی آسمان از جمله بخشهای این جشنواره است.
حال آنکه طراحی و اجرای برنامههای شاد هدایت شده آنهم به شکل مقطعی هرچند در شادابی روحیه بخشی از مردم مؤثر است اما نمیتواند شادی را در فضای شهری چون تهران نهادینه کند.
بنابراین بهنظر میرسد که لزوم طراحی و اجرای برنامههای شاد همیشگی که با اقبال عمومی شهروندان هم همراه باشد، بسیار ضروری است. چیزی شبیه جشنهای خیابانی شبانه که در بسیاری از کشورهای دنیا با توجه به شرایط فرهنگیشان به چشم میخورد.از دیگر سو هرچند اعلام آمار دقیق جوانانی که تحت پوشش برنامههای اوقات فراغت قرار میگیرند، در سال88 زود است، ولی بنا بر آخرین آمارها، کشور حدود 24میلیون و 900هزار نفر جوان بین 15 تا 29سال و 24میلیون و 400هزار نوجوان 11 تا 25سال دارد که سال گذشته، 374میلیارد و 397میلیون ریال از سوی دستگاهها برای ساماندهی اوقات فراغت این قشر هزینه شد؛ در صورتیکه اعلام نیازها در این زمینه از هزینهای معادل 658 میلیارد ریال دیگر خبر میداد.
در حالیکه از 13نهاد دولتی متولی غنیسازی اوقات فراغت جوانان و نوجوانان، هنوز هیچکدام برنامههای منسجمی ارائه نکردهاند و بهنظر میرسد قرار نیست تغییر و تحولی در اجرای برنامههای غنیسازی اوقات فراغت صورت بگیرد.
در این رهگذر و در کنار فشارهای اجتماعی- اقتصادی، نوجوانان و جوانان آسیبپذیرترند و بهنظر میرسد چون الگوهای رفتار شادمانه را در بزرگترها ندیدهاند با انتخاب الگوهای بعضا غیرمنطقی شادی را به شکل دیگر و در قالب هیجانطلبی همراه با بیمسئولیتی دنبال میکنند و روز به روز بیشتر با نسل قبل فاصله میگیرند.این در فضایی است که متأسفانه اغلب فیلمها، برنامههای رادیو و تلویزیون و روزنامهها مملو از مضامین غمگینانه و ناامیدکننده است. مطالب کتابهای درسی و آموزشی نیز تقریبا احساسهای خوشایند و جذابی را به دانشآموزان ایران منتقل نمیکند.
واقعیت این است که ایجاد فضاهای سرگرمی و اجرای برنامههای زنده و مسابقهها هر کدام به نوعی هزینهای را به نهاد متولی خود وارد میکند. اما آنچه جای تعجب دارد این است که در بسیاری مواقع این بودجه بهدلیل مکانیابی نامناسب یا حتی زمانبندی نادرست برنامه از بین میرود.
بهنظر میرسد نهادهای متولی اوقات فراغت بدون تعامل اصولی و اطلاع از برنامههای یکدیگر مدیریت زمان، مکان و هزینه را در تولید برنامههای فراغتی و تفریحی نادیده گرفتهاند و بدون در نظر گرفتن نیاز و خواست شهروندان اقدام به برگزاری برنامه میکنند.
در همین حال رئیس سازمان فرهنگی- هنری شهرداری تهران میگوید: در 3 سال اخیر در برنامهریزیها تلاش کردیم فعالیتها را از لحاظ کمی و کیفی بهگونهای گسترش دهیم که ابعاد گستردهتری را دربرگیرد و با استقبال شهروندان روبهروشود. احمد نوریان با اشاره به دو برابر شدن ظرفیت و برنامههای اوقات فراغت پیشبینی شده برای شهروندان، از افزایش و تسهیل سطح دسترسی همه شهروندان به این برنامهها خبر داد.
به گفته نوریان، دومین جشنواره فرهنگی اوقات فراغت تهران در تداوم جشنواره اوقات فراغت سال گذشته در فضای نمایشگاهی 4هزار متر مربع و در سرفصلهای فرهنگی، اجتماعی، هنری، علمی، آموزشی، رفاهی، گردشگری و ورزشی برگزار میشود.
او با بیان اینکه این نمایشگاه مقدورات شهرداری را در حوزه اوقات فراغت به نمایش میگذارد، افزود: سراهای محله، مجموعههای ورز شی، کتابخانهها، زمینهای چمن مصنوعی، مراکز نمایشی، مراکز سینمایی، خانههای اسباببازی و سلامت، مراکز کارآفرینی و مهارت آموزشی، مجموعههای ورزشی ویژه بانوان و همچنین مراکز متعلق به سازمان فرهنگی- هنری مانند فرهنگسراها، گالریها، کتابخانهها، خانههای فرهنگ و غیره از جمله ظرفیتهایی است که در این نمایشگاه به نمایش گذاشته میشود.
نوریان با اشاره به اینکه در 2بخش دیگر از این نمایشگاه مؤسسات دولتی و خصوصی امکانات خود در زمینه اوقات فراغت را به نمایش خواهند گذاشت، خاطر نشان کرد: تولیدکنندگان در بخشهای مربوط به اوقات فراغت، آموزشگاهها و مؤسسات علمی، مجتمعهای رفاهی گردشگری و تفریحی، کارگاههای نحوه گذران اوقات فراغت در این بخشها وجود دارد و همچنین نشستهای موضوعی، مسابقات ورزشی، بازیهای رایانهای، اجرای موسیقیهای آیینی، تئاتر خیابانی، ایستگاههای شادی کودکان، جنگهای شبانه و غیره نیز در طول برگزاری این نمایشگاه اجرا میشود.
نوریان بخشهای کودک، نوجوان، جوان، بانوان و سالمندان را از بخشهای دیگر این نمایشگاه عنوان کرد و گفت: در این نمایشگاه فوق برنامههایی مانند کتاب و کتابخوانی، قهوهخانههای سنتی و نقالی، صنایعدستی و ارائه خدمات در حوزه سلامت نیز برپا میشود. به گفته معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، سازمانهای وابسته به شهرداری مانند سازمان پارکها و فضای سبز، سازمان زیباسازی، سازمان فرهنگی- هنری، مؤسسه همشهری، اداره کل بانوان و بسیج شهرداری نیز در این جشنواره مشارکت فعال خواهند داشت.
نوریان تصریح کرد: تا فرارسیدن ماه مبارک رمضان، 9جنگ شبانه با حضور هنرمندان، اجرای میانبرنامههای سرگرمکننده، طنز، مسابقات و موضوعات شهری، تجلیل از نخبگان علمی و برترینهای المپیادها، ایستگاههای شادی برای کودکان و همچنین نورافشانی در شبهای برپایی این نمایشگاه اجرا میشود.
رئیس سازمان فرهنگی- هنری شهرداری تهران با بیان اینکه در جشنواره اوقات فراغت سال گذشته که در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد، روزانه 30 هزار نفر شرکت میکردند و با توجه به فضای محدود نمایشگاه امکان بازدید بیشتر وجود نداشت، افزود: نمایشگاه امسال در 10هزار متر مربع برگزار میشود که نسبت به سال گذشته 3هزار متر مربع افزایش فضا داشته و در مجموع برنامهها و همچنین ظرفیت برگزاری برنامههای امسال نسبت به سال گذشته دو برابر شده است.
وی خاطرنشان کرد: تدوین کتابچههایی که در آن الگوهای نحوه گذران اوقات فراغت منتشر شده است، مانند مطالعه کتاب و نشریات، تماشای فیلم در تلویزیون، سینما و غیره، بازیهای جسمی و فکری، استفاده از امکانات گردشگری و ورزشی، نمایشگاههای هنری، چگونگی تفریح و غیره در کنار برگزاری نشستهای تخصصی با حضور کارشناسان از محاسن برنامههای امسال است.
به گفته نوریان، مناطق 22گانه شهرداری، امسال بخشهای مجزایی را در اختیار دارند که فعالیتهای مهم خود را در عرصه اوقات فراغت عرضه کنند و به شهروندان در بخش اوقات فراغت در محلات و نواحی خود اطلاعرسانی کنند.
معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران با اشاره به تفاوت برنامههای امسال نسبت به سال گذشته، گفت: در این نمایشگاه اطلاعرسانی دقیق مراکز فراغتی در شهر تهران برای تسهیل دسترسی شهروندان انجام میشود و همچنین الگوی صحیح مصرف در بخشهای مختلف معرفی میشود.
به گفته معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران ، ارائه الگوی فرهنگی اوقات فراغت، معرفی ظرفیتها، تقویت روحیه و شکوفایی استعدادها، تقویت هنجارهای ارزشی، کاهش تنشهای اجتماعی، تقویت فن بیان و تعامل خانوادگی و افزایش مشارکت داوطلبانه اجتماعی از اهداف برگزاری این نمایشگاه است.