همشهری آنلاین- شهره کیانوش راد: حسینیه دارقاضی، حسینیه اسماعیلیون، حسینیه میانده و حسینیه بالان در کنار حسینیه سرآسیاب از حسینیه های قدیمی محله کن است که علاوه بر میزبانی عزاداران حسینی در ایام محرم و صفر، از کانون های مهم فعالیت های اجتماعی در این محله به شمار می آیند. حسینیه سرآسیاب قدیمی ترین حسینیه محله کن است که قدمتش به ۳۰۰ سال قبل می رسد. این را می شود از درخت کهنسالی که سالهاست همجوار حسینیه قرار دارد تخمین زد. در سال ۱۴۰۰ قدمت این درخت را بین ۲۷۰ تا ۳۱۰ سال برآورد کردند و به‌عنوان میراث طبیعی به ثبت رساندند.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
بنای قدیمی این حسینیه برخلاف دیگر حسینیه‌های قدیمی که از خشت و گل ساخته شده‌اند، آجری است. در حسینیه سرآسیاب هرچه را که می‌بینید نشانی از تاریخ و قدمت حسینیه دارد. از نمای آجری ساختمان تا طاق‌نماهای قدیمی در طبقات همه معماری قدیمی خود را حفظ کرده‌اند و آن‌طور که اهالی می‌گویند هیچ‌گونه نوسازی در آنجا اتفاق نیفتاده و حوض وسط حسینیه به همان شکل قدیمی در جای خود باقی است.
شباهتی که میان معماری حسینیه سرآسیاب با تکیه دولت وجود دارد دلیل دیگری بر قدمت ۳۰۰ ساله حسینیه سرآسیاب است. بنای حسینیه سرآسیاب خشت و آجر است و هر چند در بازسازی‌ها سعی کرده‌اند شکل و شمایلی جدید به آن بدهند اما طاق‌نماها و سقف‌های چوبی و نمای آجری حسینیه مانند آنچه در گذشته بوده، حفظ شده است. حسینیه همانند تکیه دولت به‌صورت طبقاتی و با طاق‌نماهای زیبایی بنا شده است. طبق رسمی که در گذشته وجود داشت، هر کدام از این طاق‌نماها به یک طایفه اختصاص داشت و مکان حضور بزرگان طایفه‌ها بود.
آیین های کهن در محله کن
حسینیه سرآسیاب با شکل کنونی در زمان قاجار توسط فردی به نام حاج‌شعبانعلی از ثروتمندان و ارادتمندان اباعبدالله (ع) توسعه پیداکرد و وقف‌های زیادی هم برای اداره آن انجام شد. عواید حاصل از املاک و باغ های وقفی حسینیه، در شب‌های محرم صرف اطعام عزاداران می‌شود. این حسینیه یکی از مراکز مهم اجتماعاتی محلی کن به شمار می آید. درهای این حسینیه در طول ایام سال به روی اهالی محله باز است تا بتوانند مجالس ختم، روضه خوانی یا جشن و سرور در روز میلاد امامان را برگزار کنند. در دهه ۶۰ و ایام دفاع مقدس از این حسینیه برای جمع‌آوری کمک‌های مردمی و پشتیبانی جبهه استفاده می‌شد. در دهه ۶۰ و ۷۰ برخی اهالی این حسینیه را برای جشن شروع پیوند زناشویی فرزندانشان انتخاب می کردند و برخی اهالی نیز پس از سفر معنوی حج، در این حسینه ولیمه می دادند و از مهمانان و اهالی محل پذیرای می کردند.
نقاشی قیام مختار
رسم ها و آیین های خاصی از گذشتگان به یادگار مانده که سالهاست در حسینیه های قدیمی محله کن اجرا می شود و برخی از آنها به ثبت ملی رسیده است. وجود دامداری و باغ های موقوفه گردو موجب شده تا نوع غذاهای طبخ شده در ایام محرم متفاوت تر سایر محله ها باشد. نمونه آن هم آش شله‌قلمکار حسینیه اسماعیلیون است که شهرتش به محله‌های دیگر پایتخت رسیده است. طبخ آش با بیش از ۶۰ تا ۸۰ گوسفند نذری با حضور عاشقان حسینی حال و هوای خاصی به محله می دهد. حسینیه حضرت ابوالفضل(ع) را می‌توان یکی از قدیمی‌ترین حسینیه‌های محدوده منطقه ۵ دانست که در محله «بالان» کن قرار دارد.
نمای خشت و گل حسینیه در سال‌های اخیر با گچ پوشانده شده ولی تیرهای چوبی ۱۵۰ ساله سقف همچنان پا برجا هستند. راه‌اندازی دسته سنگ‌زنون در حسینیه حضرت ابوالفضل(ع) محله بالان نیز از سنت‌های قدیمی این محله است که به ثبت ملی رسیده است. حسینیه دارقاضی بزرگترین حسینیه محله است و این باعث شده تا رویدادهای فرهنگی و اجتماعی محله و حتی اقتصادی آنجا برگزار شود. احتمال می رود که تکیه «دار قاضی» به یاد و در خانه قاضی نامدار محله کن بنا شده باشد. در گذشته سقف تکیه دارقاضی نیز با چادر پوشانده می‌شد. یکی از پرده های مربوط به قیام مختار با نام عدالتخانه مختار «مجازات مسببان حادثه عاشورا» هنوز در این تکیه باقی مانده است.
نظر شما