به گزارش همشهری آنلاین*، دین اسلام به صورت ویژه به کنش های همگانی و جمعی توجه دارد. اسلام، فرصت نمایش دین و دینداری را به مومنان می دهد تا عمل صالح خود را در قالب یک پیکره ی متحد، منسجم و به صورت جمعی به معرض نمایش بگذارند. این ویترین منحصر به فرد و جذاب که حول محور مناسک و اعمال دینی شکل می گیرد هم در داخل هم در خارج از پیکره خود، جاذب است و معنا تولید می کند. در داخل، مسلمانان را به این باور می رساند که کاملترین دین را پیروی می کنند و در خارج، ولع تجربه های نو و تشنگی برای دستیابی به عمق معارف اسلامی را برای غیرباورمندان و پیروان سایر ادیان فراهم می کند.
حج، نماز، روزه و حتی جهاد جزو واجباتی است که مناسک خاص دارد و لشکری از مسلمانان را در قالب یک جمع، به نمایش می گذارد.
امروزه که رسانه های مدرن، تولید ادبیات و یک سبک زندگی خاص می کنند ممکن است برخی فکر کنند در طراحی پیاده شده و پیچیده معماران دنیای نوین، دیگر باور و زیست دینی را باید منسوخ و منقضی به حساب آورد. از همین رو حتی برخی از کشورهای اسلامی با همین پیش فرض، چنان در باتلاق سبک زندگی غربی فرو رفته اند که کنسرت های پی در پی خواننده های امریکایی و فستیوال های هالووین و ... باعث شده جز نامی از اسلام، چیزی فراتر را یدک نکشند.
در این میان اما انقلاب اسلامی، به پویش های اجتماعی و رسانه ای اقدام کرده و می کند که باید آنها را تولید عمل صالح از سرمایه معنوی و ایمانی مردم دانست. معمار این طراحی نیز بنیانگذار انقلاب بود. آنچه آیت الله خامنه ای به صراحت می گوید: « امام، استاد بی‌نظیر استفاده از ایمان مردم برای تولید عمل صالح بود.» این فناوری نرم را باید هدیه انقلاب اسلامی به جریان اسلامی در دوره معاصر دانست. خلاقیت فرهنگی و نوآوری هنری می تواند در یک دستگاه مفهومی از ایمان مردم به تولید عمل صالح برسد. تأکید موکد رهبر انقلاب این است که: «ایمان میتواند عمل صالح تولید کند» و عمل صالح جمعی و همه گیر فراتر از هر کنش و فعالیتی است.
پیاده روی اربعین، راهپیمایی جاماندگان اربعین، مهمونی ده کلیومتری و افطاری ساده خیابانی همگی از برنامه هایی است که مفاهیم اسلامی از عشق و ارادت به اهل بیت (ع)، احسان و نیکوکاری و عشق بندگی را به یکدیگر پیوند زده است.
رهبر انقلاب در خطبه های نماز عید سعید فطر اما به صورت ویژه از تلاوت جمعی قرآن در سراسر کشور به عنوان جلوه ای درخشان‌تر و زیباتر از این نمایش دینداری اشاره کردند. به راستی، جمع خوانی و مشارکت اجتماعی در برپایی محافل قرآنی، یکی از جلوه های انس مردم با کلام خدا و دین خدا است.
در زمانه ای که برخی اندیشکده ها و جریان سازان بلوک غرب قصد دارند به صورت تحمیلی و با انحصار و جبر رسانه ای اینگونه القا کنند که دین گریزی و خداناباوری یک موج اجتماعی است اما جریان سرودهای انقلابی همچون سلام فرمانده یا جشن قرآنی امام حسنی ها در استادیوم آزادی ثابت می کند، ریشه و زیرساخت فکری و فرهنگی جامعه ایران، کاملا مومنانه و معتقد در مسیر فتح قله قرار دارد و ایمان دارد خرمشهرها در پیش است و باید خود را آماده کند: «جوانهای مؤمن و حزب‌اللّهی و انقلابی کارهای فرهنگی خودجوش را رها نکنند و دنبال بکنند، و همه‌ی دستگاه‌های فرهنگی کشور را دعوت کردیم و میکنیم که در این جهت حرکت کنند، این، بخش فرهنگیِ این عدم تبعیّت است، این جهاد بزرگ است، جهاد کبیر است.»
*محمد لسانی ، پژوهشگر فرهنگ و ارتباطات
نظر شما