این منطقه همان قاره سیاه یعنی آفریقاست. آخرین نمونه مثالزدنی از این دست روسیه است که رئیسجمهورش در چارچوب مهمترین سفر آفریقایی یک رئیس حکومت روس از زمان فروپاشی شوروی به این طرف، هفته گذشته از 4کشور مصر، نیجریه، نامیبیا و آنگولا دیدار کرد و البته با دستی پر از قراردادهای متنوع به مسکو بازگشت.
روابط روسیه با آفریقا در دوران شوروی سابق در اوج قرار داشت و ابرقدرت کمونیست مخصوصا با حمایت از جنبشهای استقلال طلب و بهدنبال آن حمایت از رژیمهای آفریقایی چپگرا، آفریقا را به یکی از صحنههای مهم جنگ سرد با غرب تبدیل کرده بود.
در اوج جنگ سرد فقط حدود 40 هزار مشاور فنی و نظامی در کشورهای آفریقایی نزدیک به شوروی (سابق) حضور داشتند. بعد از این دوران و تجزیه شوروی سابق، نخستین حضور جدی روسیه در آفریقا برای از سرگیری روابط به سفر سال2006 ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری وقت، به 2 کشور مغرب و آفریقای جنوبی بازمیگردد که بیشتر با انگیزههای سیاسی و در ابعادی محدود از جهت اقتصادی صورت پذیرفت.
بازگشت روسیه به آفریقا با دیمیتری مدودف کاملا عاری از جنبههای ایدئولوژیک است. حضور 400 مدیر اقتصادی و بازرگان در کنار رئیسجمهوری روسیه از همین موضوع حکایت میکند.
در میان این افراد روسای غولهای انرژی و هستهای روسیه مانند لوکاویل و گازپروم و همچنین Rosatom کاملا چشمگیر است. مدودف از کشورهایی در آفریقا بازدید کرد که شوروی (سابق) و روسیه با آنها بهترین و قویترین روابط تاریخی را داشته است، به علاوه اینکه هر کدام از کشورهای مورد بازدید از وزن و اعتبار ویژهای در قاره آفریقا بهره میبرند.
مصر نخستین و البته شاید مهمترین کشور مورد بازدید رئیسجمهوری روسیه بوده است. 2کشور با هم یک تفاهمنامه همکاری در تمامی حوزهها از جمله حوزههای فنی و نظامی امضا کردند، به علاوه اینکه آن چنانکه روزنامه روسی ودوموستی تیتر زد، مدودف با چند زیردریایی و یک نیروگاه اتمی وارد مصر شد.
در بعد سیاسی کرملین به جایگاه قاهره در جهان عرب و مسلمان و البته در کل آفریقا واقف است و با توجه به پیشنهاد روسها برای برگزاری کنفرانس بینالمللی درباره مناقشه خاورمیانه در مسکو قبل از پایان سالجاری میلادی، روسیه به حمایت مصر برای کامیابی این برنامه کاملا امیدوار است؛ گو اینکه قاهره بر خلاف آمریکا و اسرائیل، از پیشنهاد مسکو استقبال گرمی به عمل آورده است.
در نیجریه 6 قرارداد بزرگ در حوزههای مختلف مخصوصا همکاریهای نفت و گاز و البته انرژی هستهای صلح آمیز به امضا رسید. بر این اساس یک قرارداد بین شرکت ملی نفت نیجریه و گازپروم برای تاسیس شرکت مشترک نیگاز منعقد شد و دسترسی به منابع گازی و نفتی نیجریه در اختیار طرف روسی قرار گرفت.
علاوه بر این 2کشور درباره ساخت یک لوله گازی از سال2010 به توافق رسیدند که میتواند بخشی از یک لوله گاز ماوراء صحرای آفریقا در آینده باشد که تا سواحل مدیترانه امتداد خواهد یافت. در زمینه مبادلات تجاری اگرچه روسیه و نیجریه در سالهای اخیر شاهد افزایش قابل توجهی در این بخش بودهاند (حدود 300میلیون دلار در سال)، اما این رقم تا مبادلات سالانه حدود 11میلیارد دلاری چین و 40میلیاردی آمریکا با نیجریه فاصله زیادی دارد.
در نامیبیا شرکتهای روسی به منابع غنی زیرزمینی این کشور علاقهمند شدهاند. نامیبیا در کنار نیجر از اصلیترین دارندگان ذخایر اورانیوم در آفریقا و جهان است. به علاوه شرکتهای روسی به اکتشاف نفت در این کشور و البته بهرهبرداری از ذخایر الماس آن چشم دوختهاند.
و بالاخره سفر مدودف به آنگولا نیز در واقع آغاز اقدامات جدی مسکو برای جبران عقبماندگیاش در روابط با این کشور در مقایسه با چین است. آنگولا، دومین صادرکننده نفت و بهزودی نخستین صادرکننده آن در آفریقا، دورنمای فوقالعادهای برای سرمایهگذاری و تجارت در برابر روسیه قرار میدهد.
نظام مارکسیست این کشور در زمان شوروی سابق روابط نزدیکی با مسکو داشت اما بعد از پایان جنگ داخلی آنگولا در سال1992، این چین بود که جای پای خود را در این کشور جنوب آفریقا محکم کرد. با این حال روسها هماکنون در ساخت 2 سد آبی- برقی و البته در استخراج الماس در آنگولا حاضر هستند.
روسیه اگرچه با تاخیر اما با تدبیر و برنامهریزی عملگرایانه جای پای خود را در قاره آفریقا جستوجو میکند؛ قارهای که با حدود یک میلیارد نفر جمعیت، منابع زیرزمینی و فلات قارهای متنوع و البته وزن و اعتبار سیاسی برگرفته از اتحادیه آفریقا ( با 53 عضو از 54 کشور آفریقایی)، از نگاه و نظر هیچ کشور صاحب نقش یا در جستوجوی نقش در معادلات جهانی دور نمانده است.