همشهری آنلاین – گروه سیاسی: سفر یک روزه سیدابراهیم رئیسی در شرایطی انجام شد که افتتاح ابرپروژه چندمنظوره سد و نیروگاه «اومااویا» یکی از مهم‌ترین برنامه‌های این سفر بود؛ ابرپروژه‌ای که بیش‌از هر چیز نشان‌دهنده گام‌های موفق در پیشبرد راهبردهای مدنظر در عرصه دیپلماسی اقتصادی با بهره‌گیری از توانمندی‌های حوزه فنی – مهندسی کشور است.
رئیس‌جمهور ایران در جریان سفر به سریلانکا، علاوه‌بر بهره‌برداری از ابرپروژه «اومااویا»، رایزنی‌های دوجانبه‌ای هم با رانیل ویکرمسینگه، همتای سریلانکایی خود داشت. برگزاری نشست هیات‌های عالی‌رتبه مشترک دو کشور، امضای اسناد همکاری و برگزاری نشست‌مطبوعاتی روسای‌جمهور دو کشور، از دیگر برنامه‌های رئیسی در کلمبو بود.
مناسبات اقتصادی ایران و سریلانکا
قطار دیپلماسی همسایگی دولت سیزدهم درحالی به ایستگاه سریلانکا رسید که این کشور از نظر جایگاه ژئوپلتیک، از موقعیت ویژه‌ای در شبه قاره هند برخوردار است و همواره مورد توجه دولت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای قرار داشته‌است. این درحالی است که مناسبات تهران – کلمبو طی سال‌های گذشته همواره در مسیر پیشرفت بوده‌است و سریلانکا از مشتریان انرژی و خدمات فنی – مهندسی ایران به‌حساب می‌آید.
اگرچه طی دهه‌های گذشته ایران و سریلانکا در حوزه مبادله نفت و چای تعاملات قابل‌توجهی داشته‌اند، اما وجود توانمندی‌ها و ظرفیت‌های متنوع در دوطرف، شرایط مناسبی را برای گسترش روزافزون همکاری‌های سیاسی – اقتصادی فراهم کرده‌است.
اهمیت «کلمبو» در تجارت دریایی
یک کارشناس مسائل شبه قاره هند در گفت‌وگو با همشهری آنلاین، با اشاره به اهمیت سفر رئیس‌جمهور به سریلانکا اظهارکرد: سریلانکا ازجمله کشورهای مهم در حوزه جنوب آسیا محسوب می‌شود که گسترش همکاری‌ها با این کشور از جنبه‌های مختلف می‌تواند مزیت‌های قابل‌توجهی برای ایران به همراه داشته باشد.
امین رضایی‌نژاد افزود: شهر بندری «کلمبو» به‌عنوان پایتخت سریلانکا از اهمیت ویژه‌ای در حوزه تجارت دریایی برخوردار است و توجه بسیاری از کشورهای را به خود جلب کرده‌است. کلمبو در واقع نقطه عطفی در مراودات جاری در اقیانوس هند و عبور و مرور کشتی‌ها به‌شمار می‌رود.
وی با اشاره به اینکه بیشتر کشتی‌های عبوری از این منطقه معمولا توقفی هم در بندر کلمبو دارند، گفت: این بندر از نظر راهبردی دارای اهمیت ویژه‌ای است و می‌توان آن را جزو بنادر مهم جهان به‌شمار آورد که برای کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای اهمیت ویژه‌ای دارد.
مزیت‌های راهبردی سریلانکا
این کارشناس مسائل شبه قاره هند با اشاره به اهمیت توسعه مناسبات ایران و سریلانکا عنوان کرد: طی سال‌های اخیر شاهد یک جنگ کمتر رسانه‌ای شده میان ابرقدرت‌های جهان برای حضور پررنگ‌تر در سریلانکا بوده‌ایم و آنها کوشیده‌اند با افزایش مناسبات با این کشور از مزیت‌های راهبردی این موضوع استفاده کنند.
رضایی‌نژاد با اشاره به حضور پررنگ چینی‌ها در سریلانکا طی سال‌های اخیر اظهارکرد: چینی‌ها طی سال‌های اخیر اقدام‌های گسترده‌ای به‌منظور توسعه بندر «هامبانتوتا» در قسمت جنوبی سریلانکا و در نزدیکی مسیر کشتیرانی بین‌المللی انجام داده‌اند؛ اقدامی که نقش ویژه‌ای در کنترل تجارت دریایی ازسوی چینی‌ها دارد.
وی با اشاره به راهبرد ایران برای نقش‌آفرینی موثرتر در معادلات نظام بین‌الملل، عنوان کرد: گسترش فعالیت‌ها و ظرفیت‌ها در عرصه تجارت و حمل‌ونقل دریایی، یکی از مهم‌ترین ابزارها در مسیر نیل به راهبرد محوری افزایش تاثیرگذاری بر مناسبات بین‌المللی است؛ راهبردی که بیش از پیش اهمیت گسترش روابط با سریلانکا را نمایان می‌کند.
رضایی‌نژاد همچنین تاکید کرد: ازسوی دیگر اگر می‌خواهیم نقش‌آفرینی موثرتری در حوزه شبه‌قاره هند داشته باشیم، ناگزیر به توسعه مناسبات با سریلانکا هستیم.
فرصتی برای ارتقای جایگاه دیپلماسی عمومی ایران
این کارشناس مسائل شبه قاره هند با اشاره به برخورداری سریلانکا از جمعیت مسلمان (حدود ۱۰ درصد)، عنوان کرد: با توجه به اینکه جمعیت مسلمانان سریلانکا طی سال‌های اخیر ازسوی جریان‌های بودایی افراطی مورد ستم بوده‌اند، توسعه مناسبات تهران – کلمبو سبب ارتقای جایگاه دیپلماسی عمومی ایران در جهان اسلام خواهد شد.
رضایی‌نژاد با اشاره به نقش محوری جمهوری‌اسلامی در تحولات جهان اسلام ادامه داد: نکته اینجاست که رقبای ایران در حوزه جهان اسلام، مانند مصر، ترکیه، قطر، عربستان و پاکستان توجه ویژه‌ای به مسلمانان سریلانکا ندارند و جایگاهی برای این کشور در پازل سیاسی خود قائل نیستند.
وی افزود: با توجه به چنین رویکردی، گسترش روزافزون مناسبات ایران و سریلانکا از اهمیت قابل توجهی برخوردار است و باید با جدیت ویژه‌ای ازسوی دستگاه سیاست‌خارجی کشور پیگیری شود.
اهمیت توسعه همکاری‌های اقتصادی
این کارشناس مسائل شبه قاره هند درباره اهمیت توسعه همکاری‌های اقتصادی ایران و سریلانکا تصریح کرد: با توجه به شرایط تحریمی ایران، بهره‌گیری از ظرفیت‌های اقتصادی به‌منظور گسترش مناسبات دراین حوزه، می‌تواند گام مهمی در مسیر خنثی‌سازی تحریم‌ها به‌حساب آید.
رضایی‌نژاد با اشاره به ضرورت توسعه صادرات محصولات ایرانی به سریلانکا، اضافه کرد: اگرچه سریلانکا جزیره‌ای کوچک به‌حساب می‌آید، اما می‌تواند به‌عنوان یک مقصد صادراتی مهم برای ایران باشد. رقابت قدرت‌های جهانی به‌منظور ایفای نقش بیشتر در سریلانکا نشان‌دهنده ظرفیت‌های اقتصادی و اهمیت موقعیت ژئوپلتیک این کشور است.
نظر شما