دل نیست که او معتکف کوی تو نیست

 آخر این روزها، ایام سفید است برای من سیاه‌رو. روزهای اعتکاف فرا‌رسیده‌اند و باز هم بهانه‌ای گذاشته‌ای تا بیشتر به تو بیندیشیم. این روزها را به هوایت می‌نشینیم و در گوشه‌ای با خود می‌اندیشیم و به بازگشتی پاک به میان مردم می‌اندیشیم.

 ایام اعتکاف و روز ولادت حضرت علی‌(ع) و تمام خوبی‌های ماه رجب، بهانه این شماره همشهری جمعه است. یک سال ‌است که روزها از پی هم می‌آیند و می‌روند و من هنوز در تب و تاب یک لحظه با تو نشستنم. یک سال است که هر لحظه به گوش دلم طنین محکمی می‌رسد از لا‌بلای آوار شکستنم.

 ‌یک سال است که با خودم سخت درگیرم و بهانه می‌گیرم. دل به روزگار می‌بندم و لحظه‌ای بعد، خسته از روزگاران بهانه می‌تراشم‌. بهانه می‌آورم... من یک سال است که در پی چیزی که نمی دانم چیست هراسان می‌دوم و به گرد پایش هم نمی‌رسم. دلم می‌گیرد. افکارم پریشان می‌شود. دوباره بهانه می‌آورم‌. صدای پای تکرار و بازهم دوباره‌ای دوباره.

 یک سال هنوز تمام نشده است که من از تمام خویشتنم خسته می‌شوم. آسمان را به شکوه‌هایم می‌نشانم و خسته و عبوس، بازهم بهانه می‌آورم. انگار دلم برای کسی تنگ شده است. درگیر یک سال زندگی بوده‌ام که تو از من زیستنش را خواسته‌‌ای و حالا و حالا از پس این یک سال پر از خطر و خاطره در گوشه‌ای گرم، لبریز اشتیاق می‌شوم. دلم می‌خواهد گرم خودم شوم. به خودم بازگردم و در گوشه‌ای از تو و از خودم بگویم.

بگویم و تو صدای مرا بشنوی و چه لذتی دارد با تو نشستن و در گوشه‌ای با خیال تو همراه شدن.من نیاز به تو دارم. نیازی فزون‌تر از تمام روزها مرا به سوی تو می‌کشاند و من این نیاز را دوست می‌دارم. دوست دارم تا با تو خلوتی داشته باشم و پس از آن دوباره به زیستنم برگردم. زیستنی که دوباره بوی تو را داشته باشد. با هر قدم که بر می‌دارم یاد تو در دلم فزونی یابد و مهربانی‌ات را برای مردمان جامعه‌ام تفسیر کنم.

آری امروز آمده‌ام تا معتکفت باشم. اعتکافی در گوشه‌ای از حریمت داشته باشم و به یادت اشک بریزم در شوقت پرواز کنم. من آمده‌ام تا معتکف باشم و در رویشی دوباره، بر آستانت قدم بگذارم. این‌روزها ایام اعتکاف است و ماه رجب هم پر است از روزها و شب‌هایی که از آرزوها می‌توان سخن گفت. ایام اعتکاف است و من می‌آیم و در حریمت می‌نشینم تا ‌دل به این روزها بسپارم و در هوای تو، زیستنی دوباره داشته باشم.

معبود من! به مسجد، سجده‌گاه عاشقان و سر بر آستان نهادگان و خانه امن و آرامش تو آمده‌ام! مکانی که پروازها از آن سر گرفته و محل نزول فرشتگان و مجمع عاشقان و محفل کروبیان است. بدان امید آمده‌ام که در کنار دوستان و مقربان قرار گیرم تا شاید گوشه چشمت بر من گنهکار افتد.

من آمده‌ام و امروز که چشمم بر تقویم روزگار افتاد، صبحگاه سیزدهم رجب را نشانه گرفته بود. حالا مساجد جامع بسیاری از شهرهای ایران اسلامی، شاهد حضور عاشقان شیفته‌ای هستند که به قصد اقامتی سه روزه، در این مکان مقدس حضور می‌یابند و به دور از دنیا و جلوه‌های دل فریب آن، در سفری از خانه خویش به خانه دوست شرکت جسته و به راز ‌و نیاز با خدای بی‌نیاز بنده نواز می‌پردازند. سلام بر تو ای روز عاشقی

  سلام بر اعتکاف

وقتی خداوند نماز را در پنج نوبت قرار داده تا غبار غفلت از مبدأ آفرینش و دل مشغولی به دنیای فانی را از روح انسان بزُداید و بعد از چندین ساعت دل مشغولی‏های مادی و دنیایی، به دل آدمی جلا داده شود و نور الهی از آن منعکس شود‏، ‌وقتی روزه را قرار داده تا ‌قوای روحی انسان را در مصاف با شهوت‏ها و شکم‏پرستی‏ها تقویت ‏کند، وقتی حج را قرار داده تا آزمون مبارزه با تعلق‏های مادی و دلبستگی‏های دنیوی باشد و وقتی خمس و زکات و امر به معروف و نهی از منکر و ... را قرار داده تا انسان از نام و یاد خدایش غافل نباشد، اعتکاف را هم قرار داده تا انسان در عرض چند روز همه این عبادت‌‌ها را داشته باشد.

 اعتکاف، مخلوط چند عبادت است؛ هم نماز است و هم روزه، هم حج است و هم جهاد و امر به معروف. آمیزه‌ای است از تمام عبادت‌هایی که انسان را به یاد خدا می‌اندازد و زنگار غفلت را از چهره و درون او می‌زداید. اعتکاف در لغت، به معنی اقامت کردن و ماندن در مکانی و ملازم بودن با چیزی است، ولی در شرع اسلام، اقامت در مکانی مقدس به منظور تقرب جستن به پروردگار متعال است.

 اهمیت اعتکاف

اعتکاف را به واقع آمیزه‌ای از عبادات مهم اسلامی می‌دانند که تاثرات بسیاری را می‌تواند برجا بگذارد. بر همین اساس می‌توان این عبادت را دارای ابعاد متعددی دانست که می‌تواند در هر کدام از این ابعاد ثمرات زیادی را داشته باشد. در همین‌باره ‌کارشناسان دینی معتقدند از آثار و فواید یک عمل، به راحتی می‏توان به اهمیت آن پی برد.

 برای مثال، خداوند در قرآن کریم می‏فرماید: «همانا نماز انسان را از فحشا و زشتی باز می‏دارد». همین یک اثر یعنی بازدارندگی از زشتی‏ها، می‏رساند که نماز از چه اهمیت بسزایی برخوردار است. با توجه به آثار و فضیلت‏های اعتکاف، می‏توان فهمید که چه سنت حسنه و چه عمل نیکویی از پیامبران به جا مانده و چه فصل زیبایی برای بارش باران رحمت و شستن آلودگی‏های روح و نورانی ساختن دل به ارمغان رسیده است.

رسول مکرم اسلام(ص) چه زیبا فرموده است: «هرکس از روی ایمان و اخلاص اعتکاف نماید، تمام گناهان گذشته‏اش آمرزیده می‏شود».

وجه نامگذاری «ایام البیض»

روزهای 13، 14و15 از هر ماه را ایام البیض می‌نامند. البته در اغلب موارد این عنوان صرفاَ برای همین ایام اعتکاف بکار برده شده است. درباره علت نامگذاری این روزها به این عناوین دو مطلب گفته شده است:

الف: چون شب‌های این سه روز، در اثر کامل بودن و درخشندگی ماه، روشن و سفید است، روزهای این سه شب را ایام البیض یعنی روزهای سفید نامیده‌اند و در واقع یعنی روزهایی که شب‌هایی سفید، نورانی و درخشان دارد‌‌.

ب: در روایتی از پیامبر بزرگوار اسلام‌(ص) آمده است: وقتی حضرت آدم‌(ع) دچار آن خطا که ترک اولی بود گردید، بدنش سیاه شد. سپس به دلش الهام گردید که این سه روز را روزه بگیرد‌. هر روز از این سه روز را که روزه گرفت، یک قسمت از بدنش سفید شد، یعنی پس از سه روز تمام بدنش سفید گشت،به همین علت به این سه روز،روزهای سفید گفته شد.

در هر حال گذشته از این‌ها به راستی که این ایام می‌تواند روزهای سپیدرویی برای هر مومنی باشد. روزهایی که با اخلاص تمام بر آستان جانانش سرمی‌نهد و درس عاشقی را از نو حفظ می‌کند.

 آری این ایام، روزهای روسفیدی است‎، البته  برای آنها که عاشقانگی این روزها را درک کرده باشند. پیامبر گرامی اسلام‌(ص) فرمودند: «معتکف، همه گناهان را در بند می‌کشد.» یعنی آن که خویشتن را  مدتی در مکانی محبوس کرده تا به توفیق انس با خداوند و رسیدن به لذت مناجات نایل آید.

«اعتکاف» گوشه‌گیری داوطلبانه محدود

اسلام، دینِ انزوا و گوشه‏گیری نیست و حتی با آن به مخالفت پرداخته است، ولی از آن‏جا که دست و پا زدن در مسائل مادّی و مشاغل روزمره و معاشرت با غفلت‏زدگان جامعه، تمایل به دنیا و تجمل‏گرایی را در انسان افزایش می‏دهد و گاه آدمی را از یاد حق و روی‏کردن به حقیقت و توجه به امور معنوی بازداشته و به خود مشغول می‏کند، در اسلام برنامه‏ای داوطلبانه برای برطرف ساختن این آفت روحی تدارک دیده شده که «اعتکاف» نام دارد. 

در واقع دین مبین اسلام با تاکید بر تاثیرگذاری یک مسلمان در جامعه، زمان‌هایی را نیز تدارک دیده شده است تا فرد با بریدن از تعلقات مادی و دنیوی، چند روزی را به گوشه‌گیری داوطلبانه محدودی فرا‌می‌خواند تا مبادا برای همیشه در دام مادیات گرفتار شود ‌و ابعاد ‌معنوی را به فراموشی بسپارد. علاوه بر آن با حضور یک مسلمان در مراسمی همچون اعتکاف، خودسازی انجام شده، تاثیرات زیادی را به هنگام مراجعت فرد به جامعه برجای خواهد گذاشت.

همشهری جمعه