پیش از شروع این اجلاس سیلویو برلوسکنی، نخست‌وزیر ایتالیا در یک اظهار نظر ورود اعضای این گروه به مباحث داخلی ایران را فاش کرده و گفته بود اعضای گروه 8 در مورد وقایع پس از انتخابات در ایران به موضع مشترک نرسیده‌اند.
طبیعتا موضوع و بحث انتخابات ایران، یک موضع داخلی است و ارتباطی به کشورهای بیگانه پیدا نمی‌کند. دخالت این کشورها در امور سایر کشورها، ناشی از رویه‌ای است که در آمریکا به ثبت رسیده و آن، اینکه آنها خودشان را معیار و میزان می‌دانند و امور سایر کشورها را به میزان ناهمتراز خودشان می‌سنجند. این نوع اقدامات تعریفی جز دخالت ندارد و به نفع روابط این کشورها با ایران نیست.
به‌ویژه اینکه جمهوری اسلامی ایران به کشورهای غربی هشدار داده است که دخالت آنها در امور ایران نه فایده‌ای به حال آنها دارد و نه تاثیری در روند داخلی ایران خواهد داشت.
این رویه نادرست البته به مقدار زیادی تحت‌تأثیر لابی‌های پنهان و پیگیری و اعمال فشار صهیونیست‌ها نیز هست. آنچه تاکنون در روند حوادث مشاهده شده این است که معمولا کشورهای اروپایی و آمریکایی با لحن ملایم‌تری به مسائل ایران ورود پیدا می‌کنند اما آرام آرام فشار لابی‌های پنهان موجب می‌شود که مواضع نسبتا شدیدتری اتخاذ کنند.
اعضای گروه 8 دیشب پرونده هسته‌ای ایران را طبق روال در دستور کار قرار دادند. ورود همزمان اعضای این کشورها به پرونده هسته‌ای ایران و موضوع انتخابات ایران موضعی متناقض را برای این کشورها رقم خواهد زد.
به این معنا که اگر این کشورها به‌دنبال توافق روی پرونده هسته‌ای ایران باشند، طبیعتا برای دستیابی به این توافق بین خود و ایران باید به یک وضعیت ثابت در ایران علاقه‌مند باشند و این اقتضا می‌کند که کمتر به مسائل مورد بحث داخلی ایران ورود پیدا کنند.
از سوی دیگر به دلایل مختلف موضع‌گیری اعضای این گروه نمی‌تواند از اعتباری بین‌المللی برخوردار باشد.
اول؛ این گروه، گروه کشورهای صنعتی است و به مسائل مالی و صنعتی در جهان متمرکز است و با توجه به بحران اقتصاد جهانی، انتظار این است که این گروه مسائل حاد و مهم‌تری برای حل و فصل و مباحثه پیش روی قرار دهد.
دوم؛ کشورهای اروپایی که بخش قابل توجهی از این 8 کشور هستند هنوز به وحدت نظری درباره ایران نرسیده‌اند. با توجه به اینکه این کشورها منافع متنوعی دارند و طیف‌های مختلف دیدگاه در بین آنها حاکم است، هنوز اتحادیه اروپا به‌عنوان یک عامل منسجم و به‌عنوان یک اتحادیه در صحنه سیاست خارجی جهان نتوانسته ظاهر شود. به عبارت بهتر دیدگاه‌های متفاوتی بر اعضای گروه 8 حاکم است؛
از آن جهت که هم در داخل اتحادیه اروپا، هم میان اتحادیه اروپا و آمریکا و هم میان این اتحادیه با روسیه اختلاف نظرهای اساسی وجود دارد. پس طیف متفاوت و رنگارنگ نظرات و دیدگاه‌ها امکان یک موضع‌گیری تند و صریح درباره ایران را نامحتمل کرده است.
سوم؛ روسیه به‌عنوان یک قطب این اجلاس و چین به‌عنوان میهمان این نشست خواهان گفت‌وگو با ایران برای حل مسائل بوده و هستند و درباره صدور هر بیانیه‌ای دیدگاه مثبتی نخواهند داشت. این عوامل دست به دست هم داده‌اند که وحدت اعضای گروه 8 کشور صنعتی جهان درباره ایران و صدور بیانیه‌ای علیه ایران بعید و نامحتمل به‌نظر برسد.
*نماینده نهاوند و استادیار روابط بین‌الملل دانشگاه تهران
