به گزارش روابط عمومی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی این طرح بهعنوان یک الزام و پیش شرط ثبت نام تلقی میشود، و با همکاری وزارتخانههای بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و آموزش و پرورش در 812 پایگاه سنجش، 5 هزار مرکز بهداشتی درمانی و هزار و 700 خانه بهداشت در همه شهرها و روستاهای سراسر کشور به اجرا درمیآید.
معاون سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هدف اصلی طرح سنجش سلامت را ارزیابی همه کودکان از نظر آمادگی تحصیلی دانست. بر این اساس مسئله بینایی، شنوایی، فشار خون، قلب و عروق و مسائل جسمانی، عقلانی و رفتاری این نوآموزان ارزیابی میشود تا درصورت وجود مشکل به مراکز تخصصی ارجاع داده شوند.
بررسی اختلالات و معاینات بالینی رفتاری قبل از ورود به مدرسه و درمان بهنگام که شامل مواردی چون تجویز عینک، سمعک، توانبخشی و یا ارجاع تخصصی است.
به عقیده کارشناسان، شناسایی تفاوتهای فردی در کودکان، شناخت به موقع مشکلات و محدودیتهای جسمی و همچنین جلوگیری از افت تحصیلی و هدر رفتن سرمایههای مادی و معنوی از جمله ضرورتهای اجرایی این برنامه است، اما این طرح فقط برای شناسایی و غربالگری مشکلات جسمی نوآموزان است و شناسایی اختلالات رفتاری و روانی آنها نیاز به زمان بیشتر و متخصصان این حوزه دارد و چیزی که اکنون اجرا میشود صرفا نمادین بوده و توجیه علمی ندارد.
پایگاههای طرح سنجش که تا پیش از این تنها بهمدت 2ماه در سال فعالیت میکردند، به ارزیابی بچههای 6 سال به بالا میپردازد و با ادامه فعالیت یک پایگاه در هر استان کار غربالگری بچههای پیش دبستانی 4و 5 ساله نیز ادامه مییابد.
روانشناسان معتقدند، مدرسه و محیطهای آموزشی کانون توجه صاحبنظران سلامت روان هستند و این محیطها با گروههای سنی که بهعنوان گروههای حساس شناخته میشوند، سروکار دارند.
علاوه بر اینکه سنین دبستان بهعنوان سنینی شناخته میشود که پایه ریزی شخصیت افراد در بزرگسالی در این سنین روی میدهد، مسئله قابل توجه این است که این دسته از گروههای سنی بیشتر اوقات خود را در این مدارس و محیطها میگذرانند و روشن است که فضای این موقعیتها تاثیرات مهمی بر سلامت افراد در بزرگسالی دارد.
بر این اساس صاحبنظران مسائل روانی در کنار توصیه به خانوادهها در جهت شناخت عوامل مؤثر در بهداشت روانی و تامین آن، مراکز آموزشی و مدارس را مورد توجه خود قرار میدهند و ایجاد آشنایی و رعایت این عوامل را در مدارس اکیدا توصیه میکنند.
ضرورت بهداشت روانی در مدارس
رسیدن به اهداف آموزشی که مدارس بهعنوان اهداف اساسی خود به آنها توجه دارند، مستلزم تامین بهداشت روانی دانشآموزان است. تحقیقات متعدد نشان میدهد که سلامت روانی دانشآموزان با پیشرفت تحصیلی آنها رابطه دارد و دانشآموزانی که بهنحوی از مشکلات روانی یا از فقدان بهداشت روانی مناسب رنج میبرند اغلب با افت تحصیلی مواجه هستند.
بنابراین ضروری بهنظر میرسد جهت تامین شرایط مناسب برای نیل به اهداف آموزشی، تربیتی و تضمین سلامت افراد در جامعه در سنین مختلف اعمال شیوههای مناسب جهت تامین بهداشت روانی در مدارس مدنظر قرار گیرد.
بهداشت روانی مسئولان مدرسه
در تامین بهداشت روانی دانشآموزان، توجه به بهداشت روانی مسئولان و کارکنان مدارس نیز حائز اهمیت است. علاوه بر تاثیر الگویی مسئولان مدرسه بر رفتار دانشآموزان نوع ارتباطی که با دانشآموزان، برقرار میکنند میتواند سودمند یا بر عکس مخل بهداشت روانی دانشآموزان باشد. از اینرو لازم بهنظر میرسد تامین بهداشت روانی مسئولان مدرسه و گزینش افراد سالم مورد توجه قرار گیرد.
مشاور، نقطه مرکزی در تامین بهداشت روانی مدرسه به شمار میرود. مشاور با شناسایی عوامل مخل بهداشت روانی و عوامل ارتقادهنده بهداشت روانی سعی در ایجاد فضایی سالم در مدرسه میکند.
علاوه بر نقش الگودهی، مشاوره میتواند الگویی برای معلمان دیگر باشد. مشاور با شناسایی دانشآموزان مشکلدار و کمک به رفع مشکل آنها و شناخت سایر عوامل و با استفاده از امکانات موجود به ارتقای سطح بهداشت روانی مدرسه میپردازد.
مشاور معمولا مورد توجه معلمان و دانشآموزان بوده و اغلب بهعنوان ارائهدهنده راهحلهای مفید برای اهداف آموزشی و تربیتی از او یاری جسته میشود.
بهکارگیری مشاوران فعال گامهای اساسی در بهبود شرایط و فضای روانی مدارس است.سازمان بهداشت جهانی، بهداشت روانی را اینگونه تعریف میکند: بهداشت روانی درون مفهوم کلی بهداشت قرار دارد و بهداشت یعنی توانایی کامل برای ایفای نقشهای روانی و جسمی، بهداشت به معنای نبود بیماری یا عقب ماندگی نیست.