به گزارش همشهری آنلاین، هشدارها خبر از احتمال هجوم میلیونها ملخ صحرایی به ایران میدهد. ملخ صحرایی آفت خطرناکی است که در مسیر خود هر چه سبز باشد را میخورد و با قدرت تخریبی بالایی که دارد میتواند باعث بروز خسارات گسترده به اراضی کشاورزی و قحطی در یک منطقه شود. حال پیشبینی شده است که به احتمال بالای ۵۰ درصد استانهای جنوب ایران در نیمه دوم امسال مورد حمله این آفت خارجی قرار بگیرند.
پرواز از شاخ آفریقا به خاورمیانه
پرواز ملخهای صحرایی معمولا از شاخ آفریقا شروع میشود و زمانی که شرایط آب و هوایی مساعد باشد و غذای کافی در دسترسش باشد، زاد و ولدش سرعت میگیرد و با تکثیر گسترده وارد فاز مهاجرت میشود. در این مرحله، ملخها به صورت دستههای بسیار بزرگ پرواز میکنند. برآورد میشود که ملخها در یک روز ۲۰۰ کیلومتر پرواز کنند. مسیر حرکت ملخهای صحرایی از شمال و شرق آفریقا به سمت جنوب شبه جزیره عربستان است. پس از آن، در صورت مناسب بودن پارامترهای محیطی از جنوب شبه جزیره عربستان به سمت شمال این منطقه و از آنجا به جنوب ایران حرکت میکنند.
پس از ورود به استانهای جنوبی ایران، ملخها به سمت مناطق مرزی هند و پاکستان پرواز میکنند که در این مسیر میتوانند ۱۰ ایالت شمالی هندوستان را آلوده کنند. این پایان ماجرا نیست؛ ملخهای صحرایی در مسیر برگشت از هندوستان ممکن است مجددا به ایران حمله کنند.
خطر حمله جدی است!
مدیر مبارزه با آفات عمومی و همگانی سازمان حفظ نباتات کشور در گفتوگو با همشهری در پاسخ به اینکه خطر حمله ملخ صحرایی به ایران چقدر جدی است؟ میگوید: در ۳ ماه گذشته در شرق آفریقا و شبه جزیره عربستان و همچنین در منطقه جنوب ایران بارندگیهای بالای نرمال رخ داده که وقوع این بارشها سبب سرسبزی تمام بیابانهای این مناطق شده است. بالا رفتن منبع غذایی هم باعث میشود که تعداد ملخهای صحرایی در واحد سطح افزایش پیدا کند. پس از آن، با زاد و ولد این گونه، تعداد آنها از فاز نرمال خارج و وارد فاز مهاجر میشود. در این مرحله، ملخها به صورت دستهای میلیونی با هم مینشینند و پرواز می کنند و روزی ۲۰۰ تا ۴۰۰ کیلومتر پرواز میکنند که در صورت وزش بادهای شدید این پروازها بلندتر خواهد بود.
سعید معین ادامه میدهد: پیشبینیها حاکی از آن است که در تابستان نیز بارندگیها در مناطق مذکور یعنی آفریقا، عربستان، ایران و هند بالاتر از نرمال خواهد بود. علاوه بر آن، فائو پیشبینی کرده است که این بارشها همراه با بادهای چرخنده قوی خواهد بود که هم باعث تشدید رطوبت میشود و هم با وزش بادهای شدید ملخها میتوانند در ارتفاع بالا پرواز کنند که در این ارتفاع خود را به صورت گلایدر درمیآورند یعنی بدون اینکه بال بزنند از طریق باد از بخشهای جنوبی شبه جزیره عربستان به سمت عمان و امارات و حتی قطر رفته و بعد از طریق خلیج فارس و دریای عمان با طی مسافتی حدود ۳۰۰ کیلومتر وارد جنوب ایران میشوند.
مدیر مبارزه با آفات عمومی و همگانی سازمان حفظ نباتات کشور با بیان اینکه احتمال هجوم ملخها به ایران ۵۰ تا ۶۰ درصد است، میگوید: با توجه به اینکه ملخها تا الان ۵۰ درصد مسیر معمول خود را طی کردهاند احتمالا اواخر دی و اوایل بهمن وارد ایران شوند.
موجهای پیشین حمله ملخ به ایران
ایران به خاطر موقعیت جغرافیایی، همواره در معرض هجوم ملخ بوده است. آخرین موج حمله ملخ به ایران که به صورت ۳ سال پی در پی رخ داد، در سالهای ۹۷-۹۸، ۹۸-۹۹ و ۹۹-۱۴۰۰ بود. در این سالها ملخها علاوه بر استانهای جنوبی، به استانهای مرکزی و حتی غربی مانند ایلام حمله کردند. به گفته مدیرکل مبارزه با آفات عمومی و همگانی سازمان حفظ نباتات کشور، در این ۳ سال در مجموع در یکمیلیون و ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی کشور مبارزه علیه ملخها انجام شد که بیشترین سطح مبارزه مربوط به سال ۱۳۹۷ یعنی سال اول حمله بود.
معین در مورد میزان خسارت واردشده به کشور در جنگ با ملخها میگوید: در سال ۹۷ به رغم گستردگی موج حمله ملخها خسارتی به اراضی کشاورزی و باغی کشور وارد نشد. چون با وجود بسیج کامل امکانات و تلاش شبانهروزی نیروهای انسانی هرگز اجازه داده نشد ملخ وارد مزرعه یا باغ شود و مبارزه علیه این آفت خارجی در بیابانها و بخش کوچکی از مراتع بود.
مدیر مبارزه با آفات عمومی و همگانی سازمان حفظ نباتات کشور در پاسخ به اینکه در صورت حمله ملخها چه استانهایی در معرض حمله قرار دارند؟ میگوید: در صورت حمله ملخها، خط اول مبارزه ما استان هرمزگان با مرکزیت بندرعباس است؛ بعد از آن، سیستان و بلوچستان، بوشهر و جنوب کرمان و بخشهایی از استان خوزستان در معرض بیشترین احتمال حمله قرار دارند.
جای نگرانی نیست
ملخهای صحرایی از خطرناکترین نوع ملخ هستند که کنترل آنها به دلیل جمعیت بالا و وسعت و گستردگی منطقه تحت تاثیر، دشوار است. گفته میشود ۴۰ میلیون ملخ صحرایی در یک روز میتوانند غذای ۳۵ هزار انسان را بخورند. با این وجود، مدیرکل مبارزه با آفات عمومی و همگانی سازمان حفظ نباتات کشور میگوید در صورت موج جدید حمله ملخها با وجود تجربه سالهای گذشته و همکاری همه دستگاهها از کشوری و لشکری و استانداریها، جای نگرانی وجود ندارد.
معین با بیان اینکه حمله ملخ میتواند به صورت یک جنگ تمام عیار ظاهر شود و مقابله با آن بودجه و هماهنگیهای زیادی میخواهد، ادامه میدهد: برآورد میشود که تا آخر شهریور وضعیت حمله ملخ به ایران مشخص میشود. در حال حاضر طرح اضطراری مبارزه با ملخ نوشته شده و ما منتظر هستیم که اولین پیشبینی فائو در مورد رخداد بادهای چرخنده اتفاق بیفتد. زمانی که اولین موج از این شرایط جوی رخ دهد ما طرح خود را تحویل ستاد بحران کشور خواهیم داد. بعد از بررسی در ستاد بحران که چندان طول نمیکشد، طرح برای وزیر کشور ارسال میشود و در هیئت دولت مطرح و مصوبه میگیرد و مراحل تخصیص بودجه از سمت سازمان مدیریت و برنامهریزی ابلاغ میشود. بعد از آن دستورات لازم به استانها داده و ادوات و وسایل خریداری و نیروی انسانی تجهیز میشود.
۳۵۰ میلیارد تومان؛ بودجه موردنیاز
مدیر مبارزه با آفات عمومی و همگانی سازمان حفظ نباتات کشور در مورد بودجه مورد نیاز برای دفع حمله ملخ به کشور میگوید: در سالهای گذشته به صورت کلی در ستاد مبارزه با آفت حدود ۱۰۰ میلیارد تومان به صورت نقد و تملک به این امر اختصاص پیدا کرد. برای امسال اگر حملهای صورت بگیرد با توجه به گرانی قیمت ادوات و ماشین آلات و همچنین گرانی مواد اولیه مانند سم درخواست ما حدود ۳۵۰ میلیارد تومان برای سال اول است.
نظر شما